Kijk op het (noordelijke deel van) Windpark N33: windmolenfabrikant Siemens neemt maatregelen tegen de hardnekkig bromtoon die omwonenden overlast bezorgt. Foto: Jilmer Postma
Omwonenden reageren sceptisch op de uitkomsten van het langverwachte onderzoek naar de bromtonen rond het Windpark N33 bij Meeden. Er is weinig geloof in de beloofde verbetering.
Bewoners van het gebied rond het windpark klagen al tweeënhalf jaar over een doordringende bromtoon rond de 35 windmolens langs de N33 tussen Meeden en Wildervank. Pas na tussenkomst van GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver werd in mei onderzoek naar het probleem ingesteld.
Dinsdag kwam windmolenfabrikant Siemens samen met de exploitanten van het park en de gemeenten Veendam en Midden-Groningen naar buiten met de resultaten. Conclusie: er is onmiskenbaar sprake van een bromtoon die omwonenden overlast bezorgt. Opmerkelijk genoeg treedt dat niet op als het park op volle kracht draait maar juist bij lagere windsnelheden.
Wieken draaien voortaan langzamer bij lagere stroomproductie
Siemens probeert het probleem nu te ondervangen door aanpassing van de software die de turbines aanstuurt. Op momenten dat de exploitanten, RWE en Eurus Energy, het vermogen van het park terugschroeven bij pieken in de landelijke windenergieproductie, gaat voortaan ook de snelheid van de wieken omlaag.
Juist bij zwakke wind klachten
Het ‘bromonderzoek’ in Windpark N33 concentreert zich op één turbine, aan de noordkant van Meeden. Daar zijn tussen 8 en 23 mei geluidsmetingen gedaan bij de dichtst bijgelegen woning. Bij nog eens vier huizen daar direct omheen hebben bewoners elk halfuur bijgehouden hoeveel overlast zij ervaarden, op een schaal van 1 tot 7. Hoewel de gemeten waarden binnen de landelijke geluidsnormen vallen, staat vast dat de omgeving overlast ervaart. Dat geldt vooral bij aantrekkende zwakke wind, met name uit het noordoosten, en ook als het park in ‘curtailment’ gaat: daarbij wordt het vermogen teruggeschroefd op momenten dat bij pieken in de stroomaanvoer op het landelijk elektriciteitsnet.
Te weinig en te laat, oordeelt Barteld Bosma van de bewonerswerkgroep van het Platform Tegenwind N33. ,,Dan ben je tweeënhalf bezig en dan ontdekt de fabrikant ineens dat er toch nog een instellinkje in de software is waar ze nog aan kunnen draaien. Dit tekent de incompetentie: kennelijk heeft Siemens zijn eigen technologie niet in de greep.’’
Naar verluidt heeft Siemens de software-aanpassingen inmiddels doorgevoerd. Dat zou al begin deze maand zijn gedaan, weet Bosma. ,,Maar daar merken wij hier niks van. Integendeel: vannacht was de bromtoon nog volop te horen.’’ Volgens het platform ondervinden veel omwonenden gezondheidsproblemen door het geluid dat hen uit hun slaap houdt.
Het platform heeft weinig fiducie in softwareaanpassingen. ,,Dat is begin 2021 ook al geprobeerd, zonder resultaat’’, zegt Bosma. ,,Kennelijk gaan we hetzelfde dansje nog maar eens doen. Maatregelen zijn pas zinvol als je inzicht hebt in de precieze oorzaak en daarvan is ook na dit onderzoek nog altijd geen sprake.’’
Tot exact duidelijk is hoe het euvel kan worden verholpen ziet het platform maar een oplossing voor de overlast: ,,Zet die turbines voorlopig ‘s nachts stil’’, zegt Bosma. ,,Of saneer wat mij betreft het aantal windmolens in het gebied. Maar zoals het nu gaat, kan het echt niet meer.’’
Gemeenten zien actie Siemens als ‘volgende stap’ richting oplossing
Ook de beide gemeentebesturen benadrukken in een eerste reactie dat er meer moet gebeuren. Wethouder Henk Jan Schmaal van Veendam betitelt de beloofde actie van Siemens als ,,een volgende stap in het proces van het verminderen van de overlast’’.
Ook zijn collega in Midden-Groningen, Erik Drenth, dringt aan op vervolgonderzoek: ,,De uitkomsten lijken een oorzaak aan te wijzen, maar we willen zeker weten dat dit zo is.’’ Met Schmaal wil hij snel rond de tafel met alle betrokken partijen ,,om te bespreken hoe we dit het beste kunnen blijven meten en volgen.’’
Het Platform Tegenwind N33 verwacht nadere tekst en uitleg van Siemens over de maatregelen. ,,Wij schuiven graag aan voor een gesprek’’, zegt Bosma.
Ook langs juridische weg strijdt het platform voor een oplossing van de overlast. Er lopen drie procedures: één bij de Raad van State tegen de knipperlichten op de molens die ‘s nachts tot kilometers in de omtrek is te zien, en nog twee bij de Groningse rechtbank.
