Aanleg van Warmtenet in 2020 in de Groningse wijk Selwerd.
Foto Frits Poelman
Mensen die hun huis op collectief duurzaam verwarmen, kunnen daar volgend jaar meer dan twee keer zoveel geld voor neertellen.
De maximale warmtetarieven die energieleveranciers hun klanten in rekening mogen brengen, gaan fors omhoog. Het verbruik wordt niet afgerekend in kubieke meters zoals bij aardgas, maar in gigajoules. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft donderdag bepaald dat het maximumtarief voor kleinverbruikers volgend jaar 53,95 euro per gigajoule bedraagt. Dat is meer dan een verdubbeling van het huidige maximumtarief van 25,51 euro.
De Consumentenbond, Vereniging Eigen Huis en de Woonbond hebben in een brief aan staatssecretaris Dilan Yesilgöz hun zorgen geuit over de enorme stijging van de maximale warmtetarieven. Volgens de Consumentenbond komt die voor een gemiddeld huishouden neer op een prijsverhoging met 67 procent. ,,Een enorme tegenslag voor mensen die gebruikmaken van een warmtenet’’, vindt Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond.
De warmtetarieven gelden voor mensen wier huis is aangesloten op een warmtenet. Volgens de Vereniging Eigen Huis geldt dat in Nederland voor ongeveer 500.000 huishoudens. In Drenthe is nog geen warmtenet, hoewel er wel studies naar worden verricht. In Groningen zijn er op beperkte schaal warmtenetten in Bedum, Hoogezand en Marum. In de stad betrekken 6500 huishoudens hun energie via WarmteStad, vooral in de noordwestelijke wijken Paddepoel, Zernike, Selwerd en Vinkhuizen.
Daarnaast gelden de warmtetarieven ook voor nieuwe huizen in bijvoorbeeld Europapark die zijn aangesloten op WKO (Warmte- en Koudeopslag). In dit geval gaat het om ongeveer 1500 huishoudens. Verder zijn er nog kleinere warmtenetten in Vinkhuizen, het Ebbingekwartier en ten zuiden van het UMCG.
Een paar uur na de bekendmaking van de maximumtarieven kwam WarmteStad met de daadwerkelijke verhoging: in plaats van het maximumbedrag van 53,95 euro gaan de klanten van de Groninger warmteleverancier 51,25 euro per gigajoule betalen. Dat is een ruime verdubbeling van het huidige tarief van 24,23 euro per gigajoule. Huishoudens met een doorsnee verbruik betalen jaarlijks bijna 1000 euro meer.
,,Wij geven 5 procent korting op het ACM-tarief. Onze klanten betalen daarmee per maand 10 euro minder dan een huishouden met hetzelfde warmteverbruik met een aardgasaansluiting. Maar we realiseren ons dat het desondanks voor veel klanten een bittere pil is”, reageert directeur Dick Takkebos van WarmteStad.
Heike ten Hoove, die een appartement met WKO-warmte en -koude bewoont in De Brander Euroborg, vindt de verhoging van het energietarief ‘belachelijk’. Haar energiezuinige appartement gebruikte vorig jaar 31 gigajoule. ,,Maar dat is nog niet alles. Meer dan de helft van de energierekening bestaat uit vastrechttarieven. Met de verhoging van de gigajoules-prijs wordt onze energierekening extreem hoog. We kunnen geen kant op.’’
De warmtetarieven zijn gekoppeld aan de gasprijzen. Dat is paradoxaal ooit bedacht om de consument te beschermen tegen exorbitante prijsverhogingen. De warmteleveranciers hebben namelijk een monopolie in hun afzetgebied. De gebruikers hebben doorgaans geen gasaansluiting en kunnen dus niet overstappen op een andere energieleverancier. De vrees bestond dat de warmteleveranciers daar misbruik van zouden maken.
Elk jaar stelt ACM daarom de maximale warmtetarieven vast die energieleveranciers hun afnemers in rekening mogen brengen. Nu de gasprijs is geëxplodeerd, is er veel kritiek op deze regeling. Mensen die van het gas afgaan, worden daar volgend jaar voor gestraft met een enorme stijging van hun energielasten.
Jan-Willem Loobeek, directeur van Natuur en Milieu Groningen, vindt het ‘gek’ dat de energierekening van bewoners die van het gas af zijn nog steeds is gekoppeld aan de gasprijs. Er is een nieuwe warmtewet op til waarin dit wordt afgeschaft, maar het kan nog jaren duren voordat deze in werking treedt. ,,Je wilt dat mensen worden gestimuleerd om van het gas af te gaan. Dit helpt niet om meer draagvlak voor de energietransitie te krijgen. Los van het maatschappelijk voordeel trekt het mensen ook over de streep als ze er zelf op vooruitgaan. Dat is nu niet bepaald het geval.’’
Loobeek zegt dat hij geen inzicht heeft in de kosten die warmteleveranciers moeten maken om de warmte én koude te leveren. ,,Als het niet rendabel is, kan ik me nog enigszins voorstellen dat ze de prijs verhogen. Maar wanneer het wel rendabel is, zou het echt absurd zijn als ze de maximale prijs vragen.’’
