Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge Corné Sparidaens
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag aflevering 196.
„Vladimir Poetin en Xi Jinping zijn dikke maatjes. Ze hebben ‘een vriendschap zonder grenzen’. Toevallig zijn ze even oud en hebben ze allebei dochters. Dat schept een band.
Maar wat niemand had verwacht: de positie van Xi in China wankelt. Op het ogenblik verschijnen daar veel berichten over. Zijn rol wordt steeds kleiner. De grote vraag is wanneer hij van het toneel verdwijnt.
Opvallend genoeg heeft Loekasjenko, de president van Wit-Rusland, onlangs nog een bezoek aan Beijing gebracht. Normaal gebeurt dat bij buitenlandse presidenten met een erewacht en veel vlagvertoon. Ditmaal niet. Xi heeft hem in zijn privéhuis ontvangen.
‘Het lijkt er sterk op dat Xi naar de zijlijn wordt gedirigeerd’
Veelzeggend is ook dat er onlangs een reusachtig mausoleum is geopend voor de vader van Xi. Het opschrift van hem is inmiddels weggehaald. Ook de functie is gewijzigd. Het gebouw is veranderd in een Museum voor de Revolutie.
Het geeft allemaal aan dat er wat aan de hand is in de hoogste machtskringen van China. Het lijkt er sterk op dat Xi naar de zijlijn wordt gedirigeerd.
De voornaamste kritiek op Xi is dat hij het collectieve leiderschap dat zijn voorganger Deng Xiaoping voorstond, de nek heeft omgedraaid. Xi heeft zichzelf net als Mao weer benoemd tot president voor het leven. Dat wordt hem zeer kwalijk genomen.
‘Xi heeft alles uit de sporen laten lopen’
Ook zijn beleid wordt hem verweten. Hij heeft alles uit de sporen laten lopen. Er staan vijftig miljoen appartementen leeg in China en er zijn 130 onbewoonde steden. De jeugdwerkloosheid bedraagt 21,3 procent. China heeft een staatsschuld van maar liefst 360 procent van het bruto binnenlands product. Het optimisme dat China de laatste decennia kenmerkte, is helemaal vervlogen.
Het gevolg is dat er een correctie komt op de politiek van Xi. China wil zich onder meer minder richten op Rusland en uit handelsoverwegingen een minder confronterende houding naar het Westen aannemen. Dat is slecht nieuws voor het Kremlin, want mede door de westerse sancties is Rusland sterk afhankelijk van China geworden.
Het verklaart ook het bezoek van Loekasjenko aan Xi. Poetin heeft hem als boodschappenjongen vooruit gestuurd om te informeren wat er aan de hand is in China. Zijn vriendschap met Xi blijkt ineens van nul waarde.”
