Meerstad groeit als kool, maar is aan vernieuwing toe. Er zijn te weinig betaalbare huur- en koopwoningen. Bewoners van Engelbert en Middelbert zijn bezorgd over de oprukkende stad
De uitbreiding van de wijk Meerstad in Groningen zet door. Foto: Koos Boertjens
De uitbreiding van de populaire wijk Meerstad in Groningen zet door en eindigt met een groter Woldmeer bij Harkstede. Inwoners die de stad op zich af zien komen, krijgen een uitnodiging om mee te praten over de veranderende woonomgeving. De dorpen Engelbert en Middelbert worden door de stad ‘aangetikt’, maar mogen nooit worden opgeslokt.
Deze week ploft er bij alle inwoners in en rond Meerstad een krant in de bus met daarin tekst en uitleg over de ontwikkelingen rond het woon- en watergebied. De groei van de gemeente Groningen (nu 235.000 inwoners) zet zich tot 2050 stevig door in oostelijke richting. Volgens de gemeente is de uitbreiding nodig om de uittocht van Stadjers die geen betaalbare woning in Groningen meer kunnen vinden, enigszins in te dammen.
Met de bouw van 2100 woningen in de Eemskanaalzone, tussen de stad en Meerstad, wordt ook dit deel van Groningen verder verstedelijkt. In Meerstad wordt ruimte gemaakt voor 8000 woningen (nu zo’n 1100).
Zorgen in Middelbert en Engelbert
De oprukkende stad baart de bewoners van Engelbert en Middelbert grote zorgen. Zij willen het dorpse karakter van hun woonomgeving behouden en geen veredelde buitenwijk worden. Inwoners van Harkstede willen voorkomen dat hun dorp ‘liefdeloos’ tegen het oprukkende Meerstad wordt geplakt. Volgende maand zitten ze om tafel met onder anderen manager gebiedsontwikkeling Jorand Veldman van Meerstad en Martin Biewenga, ontwerper en stedenbouwkundige van West 8 uit Rotterdam.
Niet alleen stenen stapelen
,,Dit project van 2500 hectare mag niet willekeurig worden gedropt in het Groninger land’’, zegt Biewenga. ,,Wat we in Nederland zijn kwijtgeraakt, is dingen met elkaar in verband brengen. Dit project is niet alleen stenen stapelen. Het gaat ook om natuurontwikkeling, landbouw, energietransitie en de bestaande bewoners. Zij kunnen in werksessies voorstellen doen. We gaan niet een hele middag met elkaar ‘post-it’-stickers plakken. We luisteren en schetsen daarna scenario’s. Bijvoorbeeld wel of geen meer bij het dorp Harkstede. We dokteren met de inwoners uit wat er wel of niet kan, en passen het verouderde Masterplan 2005 aan.’’
Voorwaarde vinden Veldman en Biewenga dat inwoners goed worden bijgepraat. Zo wil de gemeente meer sociale woningbouw en goedkope koopwoningen in Meerstad. Ook leeft de wens voor een vaarverbinding tussen het Woldmeer en het Zuidlaardermeer. ,,De kwestie is dat de peilverschillen groot zijn, waardoor je wel een paar keer door een sluis moet.’’
Bureau Meerstad heeft een vast budget gekregen om Meerstad verder te ontwikkelen. Veldman: ,,We denken na over de toekomst van het gebied, maar moeten ondertussen wel woningen verkopen en geld verdienen om verder te kunnen.’’
‘Laat je stem horen’
Voorzitter Marina Weel van de Belangenvereniging MEER-dorpen is blij met de aanpak. ,,We hebben er zelf meerdere malen om gevraagd. Het Masterplan Meerstad is deels verouderd. De wereld is veranderd. Je kunt wel kleine plukjes woningen bouwen, maar het wordt tijd voor een samenhangend verkeersplan. Kijk ook naar het groen en hoe je het dorpskarakter van Engelbert en Middelbert behoudt. Ga letterlijk boven het gebied hangen.’’
Weel vindt het goed dat alle inwoners worden uitgenodigd om deel te nemen aan de werksessies. ,,Ik zou zeggen: mensen doe mee en laat je stem horen.’’
Geen hoogbouw en tram
Uit het Masterplan 2005 zijn eerder al een aantal dingen verwijderd. Er zou in Meerstad een centrum komen met een boulevard en hoogbouw, bereikbaar met een tram. Dat gaat niet door. Ook is enige tijd geleden besloten Meerstad-Noord gedeeltelijk een andere invulling te geven. De gemeente heeft ervoor gekozen haar medewerking te verlenen aan plannen voor een zonnepark en een testcentrum voor een hyperloop. Ook blijft het natuurgebied Harksteder Broeklanden bestaan. Iets buiten Meerstad komen, vanwege de grote vraag naar betaalbare woningen, langs het Eemskanaal meer woningen dan gepland.
Om alle benodigde stappen te kunnen zetten, heeft de gemeente al diverse grondeigenaren uitgekocht. De gesprekken met de familie Swieter, die camping Break Out Groningen op het Grunopark beheert, verkeren in een vergevorderd stadium. Volgens Bureau Meerstad is die zaak nog niet definitief beklonken.
Afspiegeling bevolking
De opdracht van Bureau Meerstad aan West 8 komt niet uit de lucht vallen. Op voorspraak van de nieuwe stadsbouwmeester Nathalie de Vries zijn voor alle wijken die ontwikkeld moeten worden (De Held III, Suikerzijde, Eemskanaalzone, Stadshavens, Meerstad en het centrum van de stad) zes supervisors aangesteld. De grote opdracht is ‘woonmilieus’ te maken die meer een afspiegeling zijn van de bevolking. Dus jong en oud, arm en rijk. ,,In Meerstad is dat nog niet helemaal gelukt’’, erkent Biewenga.
