Mo Yusuf Boss en Joël Darius zijn papa's. In hun talkshow zoeken ze antwoord op de vraag: wat betekent vader zijn?

Joël Darius (36) speelt met een grijzig puzzelstukje in het Forum Groningen. Op het ronde blad op een tafel tussen de boekenkasten ligt een half afgemaakte puzzel van de maan. Mede-organisator Mo Yusuf Boss (35) zit thuis. ,,Hij heeft gisteren zijn been bezeerd tijdens het dansen’’, legt Darius uit. ,,Daarom moet zijn deel van het interview telefonisch.’’

Een onhandig ongeluk zo vlak voor de talkshow PAPA van de twee creatievelingen. Vrijdag ontvangen Darius en Yusuf Boss vijf gasten in de Rabozaal in het Forum. Allemaal biculturele vaders die vertellen over hun ervaringen: psychiater Glenn Helberg, Ricardo McDougal (bekend van rapformatie Opgezwolle), Marie Seck en haar vader Pape Seck en documentairemaker Marwan Magroun.

Yusuf Boss zou vrijdag een dansoptreden doen. ,,Ik zie het even aan’’, zegt hij. ,,Anders kan ik een video laten zien van de dans. Het komt goed.’’

Darius en Yusuf Boss leerden elkaar kennen omdat de een de ander uitnodigde voor een podcast. Ze hadden een klik en vonden elkaar op het gebied van drijfveren. Zo willen ze een rolmodel zijn voor hun kinderen. Uit die gesprekken rolde uiteindelijk het idee voor de talkshow PAPA, over vaderschap.

,,Papa worden bracht bepaalde uitdagingen met zich mee’’, legt Darius uit. Hij heeft een dochter van 8 jaar. ,,Als je een kind krijgt, heb je ineens iets kwetsbaars en tastbaars waar je alles voor doet. Daarvoor draaide het om mezelf.’’ Darius komt uit Groningen, al heeft hij naar eigen zeggen een ‘zigeunerbestaan’ geleefd. Zijn tienerjaren bracht hij door in de wijk Vinkhuizen. Contact met zijn biologische vader heeft hij niet. Ja, wel geprobeerd. Eventjes. ,,Toen ik ontdekte in wat voor milieu hij zat, wilde ik daar niets mee te maken hebben. Ik kon hem ook niet vergeven voor de periode dat hij niet aanwezig was.’’

Vaderfiguren had hij wel. Twee stiefvaders. Maar zij zijn beide jong overleden. ,,Van hun heb ik heel veel mooie dingen geleerd. Dat je respectvol en trots moet zijn, dat delen en geven belangrijker is dan hebben.’’ Maar hoe het is om écht een vader te hebben, weet hij niet. Hij heeft nooit iemand papa genoemd. ,,Ik moest zelf uitzoeken wat die rol betekent.’’

Het gesprek, over wat vaderschap inhoudt, hoe belangrijk het is en de informatie daaromheen, wordt niet genoeg gevoerd volgens Darius en Yusuf Boss. ,,Daar willen we het over hebben tijdens de show.’’ Met psychiater Glenn Helberg nemen Yusuf Boss en Darius hun persoonlijke verhaal onder de loep en bespreken ze hun uitdagingen. Voor Darius bijvoorbeeld de angst dat hij niet op zijn eigen biologische vader wil lijken.

Voor Yusuf Boss liggen de uitdagingen op een ander vlak, hoe hij zijn cultuur overbrengt op zijn kinderen bijvoorbeeld. Hij is op zijn derde gevlucht vanuit Somalië naar Nederland, heeft in Sleen en Emmen gewoond met zijn moeder (‘echt een powerhouse’) en woont nu in Groningen. Met zijn vrouw Tamara heeft hij twee zoontjes: een van acht en eentje van vijf. ,,Mijn moeder was mijn pap en mijn mam’’, zegt hij. ,,Thuis was ik Somaliër en daarbuiten...’’ Hij blijft even stil. ,,Je krijgt het beste van beide werelden, maar je bent ook altijd een beetje een buitenstaander.’’

Zijn vader kwam vanwege politieke redenen niet naar Nederland. ,,Uiteindelijk dacht hij: ik heb hier in Somalië een leven opgebouwd. Wie ben ik nog als ik helemaal opnieuw moet beginnen?’’ Hij bleef. In 2010 zou Yusuf Boss hem voor het eerst ontmoeten. Een maand voor vertrek overleed zijn vader. ,,Het had niet zo mogen zijn.’’ Zijn oom leerde hem over zijn cultuur en de dans die bij zijn stam hoorde. Maar wat het betekent om papa te zijn? Yusuf Boss wist het niet.

,,Wat geef je door als je vader wordt? Je krijgt geen les in vaderschap’’, zegt hij. Maar zo’n handleiding is er ook niet voor moeders. Toch? ,,Nee, dat klopt. Maar de traditionele rolverdeling waarbij de man voor het geld zorgt en de vrouw voor de kinderen bestaat niet meer’’, zegt hij. ,,Gelukkig, want dat slaat echt helemaal nergens op. Vaders moeten hun rol pakken. Die is hartstikke belangrijk. En hoe dat eruitziet, daar willen we het vrijdag over hebben.’’

De twee zonen van Yusuf Boss zijn een soort spiegel voor hem. ,,Hoe zij dingen voelen vind ik heel inspirerend.’’ Dat heeft Darius met zijn dochter. ,,Ze kan voor de televisie zitten in een Frozen-jurk (een Disneyfilm, red.) en daar helemaal in opgaan. Dat leer ik van haar. Dat vind ik mooi.’’

Een van de onderdelen van de talkshow is zwart vaderschap. Niet expliciet, maar doordat de gasten over hun eigen ervaringen vertellen, zit het er in. ,,We noemen de stigma’s niet. We bespreken bepaalde dingen wel, zoals de impact van het zelf opgroeien in een gebroken gezin.’’

Maar de show is ook voor witte vaders. Darius lacht terwijl hij met zijn vingers op de maanpuzzel tikt. ,,Ik had er helemaal niet bij stilgestaan dat we die vraag zouden krijgen. Maar ik heb ‘m al een paar keer gehoord’’, zegt hij. ,,Als ik de serie Friends kijk, dan zit daar geen één zwarte acteur in. Toch kijk ik het. Onze talkshow is voor iedereen: zwart, wit, man, vrouw, kind van of ouder van.’’

De talkshow is eenmalig op vrijdag om 20.00 uur in de Rabozaal van het Forum Groningen. Mogelijk komt er een vervolg. ,,Ik hoop hier een soort platform van te kunnen maken. Dat is mijn doel in ieder geval’’, zegt Yusuf Boss. ,,We gaan het zien.’’