Maria Potze blikt terug op de komst van het AZC in Musselkanaal. Ze liet haar stem en die van andere ongeruste dorpsbewoners duidelijk horen in het gemeentehuis. Foto: Harry Tielman
Het is februari 2020 en Maria Potze is na maanden protest één van de eersten die wordt ingelicht en wel door de burgemeester zelf. Ja, het asielzoekerscentrum in Musselkanaal wordt heropend. Nee, er is geen plek voor veiligelanders.
Het is een succesmomentje voor de Musselkanaalster Maria Potze (58). Ze woont op een paar honderd meter van het oude asielzoekerscentrum dat in 2018 werd gesloten. Dik een jaar later maakte het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) bekend dat die het centrum weer wilde heropenen.
Daar schrokken Potze en een groep dorpsgenoten van. In de laatste jaren ondervond ze dat er veel dingen misgingen door groepjes asielzoekers. Dat waren vooral veiligelanders, zegt ze. ,,Dat wilden we niet weer.’’ Het was ook een sterk contrast met hoe het wel kon. Want jarenlang was er maar weinig aan de hand en deden veel asielzoekers mee in het dorp.
Met vliegende vaart startte een groep inwoners met actievoeren. Ze waren niet tegen de heropening, maar eisten wel dat er géén veiligelanders in het azc geplaatst werden. Potze en haar team wilden alleen kansrijke asielzoekers in het dorp. De groep ging huis-aan-huis met een petitie die bijna 1100 keer werd ondertekend, sprak de gemeenteraad toe en bezocht alle informatiebijeenkomsten. Telkens gingen ze het gesprek aan. Frontvrouw Potze kwam zo dicht bij het vuur, dat ze een direct lijntje kreeg met de waarnemende burgemeester Froukje de Jonge.
Het had succes. Tussen de 428 asielzoekers zouden geen veiligelanders zitten. Potze was een van de eersten die het hoorde en wel van de burgemeester haarzelf.
,,Relatief rustig, als je kijkt naar hoe het ooit was en helemaal naar Ter Apel. In Musselkanaal zijn geen beveiligers in winkels. Er zullen misschien een paar veiligelanders in Musselkanaal zitten, maar wat vooral opvalt is dat het heel veel kinderen zijn. Die worden met de bus naar school gebracht in Stadskanaal, dus die zie je niet zoveel in het dorp.’’
Een van de afspraken van destijds was dat er eens in het kwartaal een overleg zou zijn, gebeurt dat?
,,Dat geloof ik niet. Niet met mij in ieder geval. De locatiemanager van het azc die er eerst zat deed het heel goed. Die konden we bellen als er iets was, het was heel laagdrempelig, prettig. Nu is die drempel hoger. Ik weet ook niet wie haar werk heeft overgenomen. Ik wil ook niet zeggen dat diegene niet bereikbaar is, maar het contact is wel verwaterd de afgelopen tijd.’’
COA en Welstad hebben laatst nog een plekje in het azc geopend om bewoners van het azc en het dorp met elkaar in contact te brengen voor vrijwilligerswerk.
,,Daarover is weinig communicatie geweest.’’
Wanneer ben je voor het laatst binnen geweest in het azc?
,,Op burendag. En dat was echt leuk. De bewoners hebben ons hartelijk welkom geheten en in de buurt van het centrum (waar sommige asielzoekers vrijwilligerswerk doen, red.) waren ze er ook bij. Dat was echt allemaal prima.’’
,,Het pand zelf is natuurlijk hartstikke oud. Het was te rot voor ons om onze eigen bejaarden in te stoppen. Maar nu zitten asielzoekers er wel met vier mensen op één kamertje, terwijl daar vroeger één oudere woonde. Dat klopt ook niet, ze hebben maar heel weinig ruimte. En dan ook nog vanuit allerlei verschillende landen en culturen.’’
Stadskanaal wil graag de asielzoekers verdelen over twee nieuwe locaties waarin minder mensen komen, één in Musselkanaal en één in Stadskanaal.
,,Ja, en hoe ze dat allemaal willen doen: je hoort er niets over. Maar wij gaan er wel scherp op zijn dat als het azc in Musselkanaal wordt gesloopt en herbouwd, ze de afspraak niet gaan veranderen. Wij willen geen veiligelanders. Ons groepje is er nog en we blijven een vinger aan de pols houden.’’
En in Stadskanaal?
,,Dat is een probleem voor Stadskanaal. Ik heb weinig steun gehad van Stadskanaal toen ze het azc in Musselkanaal wilden heropenen. Dat zoeken ze daar maar uit.’’
Waar het tweede azc ook komt, de buurt zal verrast zijn.
,,Ik weet het ook niet. Ze zullen toch al wel een lijstje met plekken hebben waar het eventueel kan? Ik kan mij dat niet anders voorstellen. Vertel dat gewoon, want dan kunnen mensen wennen aan het idee of er op tijd over meedenken.’’
Heb je een tip voor ze hoe dat het beste kan?
,,Ga niet bij voorbaat met je hakken in het zand staan. Als je dat wel doet, heb je ook geen onderhandelingspositie meer.’’