De IC-afdeling van het Beatrix kinderziekenhuis van het UMCG. Archieffoto: Peter Wassing
Het is druk op de kinder-intensivecareafdelingen in het land, met name in het Noorden, aldus de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. Boosdoener is het RS-virus, dat bij jonge kinderen ernstige luchtwegproblemen kan veroorzaken.
Wat is het RS-virus?
Het Respiratoir Syncytieel-virus is de meest voorkomende oorzaak van luchtweginfecties bij kinderen. Bijna elk kind krijgt voor zijn tweede verjaardag wel een keer een RS-infectie, een klein percentage wordt er flink benauwd van.
Volgens cijfers van het RIVM wordt ongeveer één op de honderd Nederlandse baby’s met het virus in het ziekenhuis opgenomen, één op de duizend – zo’n 150 tot 200 baby’s – belandt op de intensive care. Wereldwijd is het virus de tweede doodsoorzaak onder zuigelingen, na malaria.
Welke gevolgen heeft het rondwarende RS-virus voor behandelingen?
In Nederland zijn er ruim 100 ic-bedden voor kinderen, verspreid over de zeven academische ziekenhuizen. Die werken nauw samen om de druk zo goed mogelijk te spreiden. Ongeveer de helft van de negentig plekken op de kinder-ic’s is volgens de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde nu bezet door baby’s met het RS-virus. Vanwege de volle ic’s moeten ouders met hun zieke kind soms verder reizen.
Bijna elk jaar zorgt het RS-virus in het snotterseizoen voor een piek op de kinderafdelingen. UMCG-viroloog Bert Niesters hanteerde eerder in DVHN deze vuistregel: RS komt met Sinterklaas, influenza met kerst. In 2023 was het virus vroeg, toen lag de ic van het UMCG half november al vol. Nu piekt het virus wat later.
Wat kun je doen om het RS-virus te voorkomen?
Het RS-virus wordt overgedragen via neus, ogen of mond door druppeltjes die vrijkomen bij hoesten, niezen of praten. Om te voorkomen dat een baby het RS-virus krijgt, is het dus belangrijk om te proberen ze zo min mogelijk contact te laten hebben met mensen die hoesten of snotteren. Ben je verkouden, ga dan niet op kraamvisite.
Het RIVM geeft ook als advies om je handen geregeld met water en zeep te wassen, hetzelfde geldt voor speelgoed dat kinderen graag in hun mond stoppen.
In het najaar komt er een vaccin tegen het RS-virus voor baby’s op de markt. Hoe gaat dat in zijn werk?
Er is al een prik tegen het RS-virus voor zwangeren, daarvoor moet je de kosten zelf betalen. Dit najaar komt naar verwachting een vaccin voor baby’s in het Rijksvaccinatieprogramma. Het vaccin bevat nirsevimab, dat zijn antistoffen tegen het RS-virus.
De prik werkt meteen en beschermt minstens vijf maanden, lang genoeg om het snotterseizoen door te komen. Nog een voordeel: de vaccinatie heeft bijna geen bijwerkingen.
Wat gaat dat vaccin opleveren?
Het RIVM verwacht dat het vaccin voor baby’s meer bescherming gaat bieden dan de vaccinatie tijdens de zwangerschap. Ziek worden kan nog steeds, maar de kans dat een kind zo ziek wordt dat het naar het ziekenhuis moet, is veel kleiner. De prik wordt in andere landen, zoals in Frankrijk en Luxemburg, al gegeven. Daar belanden zo’n tachtig procent minder baby’s met een RSV-infectie in het ziekenhuis dan voor de vaccinaties.
