Bewoners van de Sluisweg in Ommelanderwijk leven in de schaduw van windmolens. Vlnr: Bernard Stikfort, Yvonne de Jonge, Annemiek Wiechers en Jans Hut. Foto: Harry Tielman
Windpark N33 bij Meeden en Ommelanderwijk, het windpark Drentse Monden en Oostermoer: er is geen ontkomen aan de windturbines in de Drents/Groningse Veenkoloniën. Groene energie, voor wat het waard is, betekent voor heel veel bewoners diepe ellende.
Meer dan 200 klachten zijn inmiddels verzameld door de Dorpscoöperatie Meeden, De Dorpenalliantie Oost-Groningen, de Omgevingsdienst Groningen (OGD), de gemeenten Midden-Groningen, Veendam en Oldambt
Er is slagschaduw, na zonsondergang zijn de rode lampen van een kleine 100 windmolens tot in de wijde omtrek zichtbaar, maar het allerergste is de bromtoon.
Mensen breken door slaapgebrek
Ook al hoort niet iedereen die; de aanwezigheid daarvan is wetenschappelijk bewezen. Net zoals de schadelijke gevolgen voor de gezondheid. Wie het hoort ligt er wakker van, mensen breken door slaapgebrek en de zwaarste gevallen zien geen andere uitweg dan te verhuizen.
Vier bewoners van de Sluisweg in Ommelanderwijk doen hun verhaal. Dat hadden er met gemak het dubbele kunnen zijn. Annemiek Wiechers, Yvonne de Jonge, Jans Hut en Bernard Stikfort. Allemaal wonen ze sinds jaar en dag tot volle tevredenheid aan de Sluisweg.
Het valt zwaar tegen
En ja, ze erkennen ruiterlijk dat ze naïef zijn geweest. Stikfort: ,,Toen Lies Zondag jaren geleden begon met stichting Platform Tegenwind N33 dachten wij hier allemaal dat het zo’n vaart niet zou lopen, dat het wel mee zou vallen met die windmolens.’’
Het valt niet mee met de windmolens. Sterker nog: het valt zwaar tegen. Horizon- en lichtvervuiling, slagschaduw en bij een bepaalde windrichting maken de wieken een geluid als overvliegende zwanen. Maar bovenal die bromtoon, die is gekmakend. Geluidstrillingen door de lucht, maar ook door de grond. Een geluid dat je in huis hoort zonder het te horen, maar buiten niet.
Jans Hut (57), geboren en getogen Wiekster, overweegt te verhuizen. ,,Terwijl wij alles hier mooi hebben opgebouwd, huisje klaar, en dan word je weggetreiterd door die windmolens. Hut is hartpatiënt. Het ging goed met hem, prima zelfs, totdat de windmolens begonnen te draaien en zijn conditie achteruit holde. ,,Ik herken mijzelf niet meer.’’
Opa logeert bij de kleinkinderen
Hij omschrijft het geluid dat hem plaagt als dat van een tractor op het land. Bizar detail: hij hoort de bromtoon alleen ín huis. In de hangmat in zijn tuin slaapt hij prima. ,,Het huis fungeert als een klankkast.’’ Om bij te komen, slaapt hij soms een paar nachten bij zijn dochter in Stadskanaal. ,,Normaal logeren de kleinkinderen bij opa en oma; bij ons moet opa bij de kleinkinderen slapen om nog een beetje rust te krijgen.’’
,,Ik zit om een uur of vier ’s nachts rechtop in bed’’, zegt Annemiek Wiechers, ,,wakker van een geluid dat ik hoor zonder iets te horen.’’ Ze leest, gaat douchen en wacht totdat het licht wordt en de dag begint. Uren broodnodige slaap mislopend en al voor het ontbijt doodop. Dat vreet aan haar gezondheid.
Vertrouwen in de overheid kwijt
De windmolens in de Drents/Groningse Veenkoloniën zijn er gekomen met een rijkscoördinatieregeling. ,,De overheid heeft ons dit door de strot geduwd’’, zegt Stikfort, ,,maar van zorgplicht hebben ze in Den Haag nog nooit gehoord. De overheid had moeten zorgen voor een klachtenmeldpunt, een luisterend oor, maar zorgt er alleen voor dat wij het vertrouwen in de overheid kwijtraken.’’
RWE (Windpark N33) erkent de bromtoon. De molens langs de N33 zijn van Yard. Daar kwamen de bewoners (en ook deze krant) niet mee in contact. Inmiddels is Yard achterhaald. Stikfort: ,,Het schijnt dat de exploitatie is uitbesteed aan het Japanse Eurus Energy, onderdeel van Toyota. Daar ga je dus nooit wat van horen.’’
Geluidspecialist Jan van Muijlwijk meet geluidsfrequenties op bij Windpark N33. Pieter Broesder
Geluidspecialist Jan van Muijlwijk
De bromtoon wordt veroorzaakt door het type windmolens dat voor Windpark N33 is gebruikt. Zegt Jan van Muijlwijk, geluidspecialist van de gemeente Veendam én onderzoeker van laagfrequent geluid door windmolens. ,,De molens op windpark N33 zijn van het type direct drive-molens. Een techniek zonder tandwielen veroorzaakt de trilling en maakt een laagfrequent geluid.
In Drenthe wordt een bromtoonvrij tandwielsysteem gebruikt. Van Muijlwijk zou het een mooie geste van RWE vinden om een deel van het Windpark N33 ’s avonds en ’s nachts uit te zetten. Producent Siemens doet in Denemarken onderzoek met soortgelijke turbines.
