Martijn Kuiper (rechts) nam in 2006 de woning van zijn ouders Tina en Jan over. Het pand is inmiddels onbewoonbaar verklaard. Foto: Jan Zeeman
Ruim een jaar na de aardbeving in Zeerijp wachten nog veel Groningers op een oplossing voor de schade aan hun huis. Ik wacht! is een serie over mensen die het wachten zat zijn. Vandaag aflevering 79: de familie Kuiper in Termunten.
Martijn Kuiper 46 jaar procesoperator Aldel Delfzijl Termunten vrijstaand woonhuis
***
Het eerste dat ze ’s morgens zien als ze uit het raam kijken, is hun onbewoonbaar verklaarde huis. Dik een halfjaar wonen Martijn Kuiper en zijn ouders in een tijdelijke woonunit op het erf in de oude dorpskern van Termunten. Veilig, maar leuk is anders.
De plek waar de familie al vier generaties woont, is letterlijk verboden terrein. Een paar spullen konden ze meenemen naar hun witte portakabin, maar het blijft toch een beetje kamperen op eigen erf. Een woonkamer, een klein keukentje, een paar slaapkamertjes en een douche waar je in moet klimmen.
,,Van de ene op de andere dag word je uit je vertrouwde omgeving gehaald’’, sipt vader Jan. ,,Daar ben je dan 90 voor geworden.’’
Vooral hij heeft het zwaar met de ‘tijdelijke’ situatie. Zijn schuur mist hij nog het meest. De plek waar hij dagelijks wat aanknuterde en waar hij zijn archeologische bodemvondsten bewaarde. Die staan nu allemaal in de opslag: kistenvol antieke munten, fossielen en kanonskogels uit de historie van dit zwaarbevochten gebied.
Ik woon hier al mijn hele leven, ik ga niet zomaar weg
De inspecteurs van de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen kwamen eigenlijk voor die schuur, vorig jaar september, maar ze vroegen of ze ook nog een kijkje in het huis konden nemen. Een vluchtige blik bevestigde wat ze kennelijk toch al dachten. ,,Dit kan niet, zeiden ze’’, zegt Martijn. ,,U moet er onmiddellijk uit.’’
,,Ze hadden het hotel al geboekt’’, zegt Kuiper senior. ,,Maar ik zei: dat doe ik niet. Ik woon hier al mijn hele leven, ik ga niet zomaar weg. Dit is niet zomaar een hutje, hoor. Het oudste deel van het huis is ruim tweehonderd jaar oud, in de achttiende eeuw gebouwd van kloostermoppen. We hadden alles om hier tot het eind prettig te wonen: een ruime woonkeuken, een mooie douche, alles gelijkvloers.’’
Direct de volgende dag meldde de Delfzijlster burgemeester Gerard Beukema zich. Ook die concludeerde dat huis en schuur niet meer veilig waren. ,,Ik zei nog: laat ons hier toch gewoon wonen’’, zegt moeder Tina (81). ,,Maar hij zei: nee, ik wil het nu goed regelen.’’
Allerlei noodoplossingen passeerden de revue. Uiteindelijk werden ze het eens over een portakabin. ,,In één morgen had de verhuizer alles over’’, zegt Tina.
Het was een abrupte wending in een lijdensweg die eigenlijk al in 2006 begon met de eerste gebroken stenen en verzakte muren. ,,De aardbevingsproblematiek speelde toen nog nauwelijks’’, zegt Martijn, die kort daarvoor het huis had overgenomen van zijn ouders. ,,Ik heb het aangekaart bij het waterschap, maar daar zeiden ze direct dat het niet van hen kon komen. Wel verwezen ze me door naar de NAM.’’
Ook daar kreeg Kuiper nul op het rekest. Ondertussen nam de schade met de dag toe. ,,Soms hoorde je ’s nachts onder het huis de stenen in de fundering knappen’’, zegt vader Jan. De familie raakte verzeild in een kat-en-muisspel met de NAM. Na jaren gesteggel kwam er een bod. ,,5000 euro’’, schampert Martijn. ,,Alle grote beschadigingen werden afgedaan als B-schade, alleen de kleine dingetjes werden erkend als aardbevingsgerelateerde A-schade.’’
Kuiper stapte naar de Arbiter Bodembeweging. Na wederom eindeloos plussen en minnen, kwam vorige week de uitspraak. Een koude douche. ,,Volgens de Arbiter hoeft de NAM maar de helft van de schade te betalen’’, zegt Martijn. ,,Die zou namelijk mede zijn ontstaan doordat het huis tegen de voet van de wierde staat waarop Termunten is gebouwd. Dat was eeuwenlang nooit een probleem, maar nu kennelijk ineens wel.’’
,,Dan heb je dus eindelijk een uitspraak, maar feitelijk ben je nog geen klap wijzer’’, zegt Kuiper junior. ,,De NAM kennende, zullen ze vast doorprocederen. En anders doen wij het wel, want waar moeten wij het geld vandaan halen voor de helft van het schadeherstel? Wanneer het eindigt, en hoe: daar is geen zinnig woord over te zeggen. De Arbiter suggereert nu in zijn uitspraak het huis op nieuwe funderingspalen te zetten. Zelf denk ik dat er niet valt te ontkomen aan sloop en nieuwbouw.’’
Vader Kuiper heeft het bijgehouden. ,,We hebben hier 128 mensen over de vloer gehad’’, zegt hij bitter. ,,Van taxateurs, experts van de TU Delft en advocaten tot een hele reeks Statenleden plus Eerste en Tweede Kamerleden. Van het geld dat al die mensen bij elkaar hebben gekost, hadden we ook een nieuw huis kunnen bouwen.’’
