Bert Hadders en Sylvia Paulette de Rugama-Hadders. „Wij gaan er fysiek en geestelijk aan onderdoor.” Foto: Jan Zeeman
Ruim een jaar na de aardbeving in Zeerijp wachten nog veel Groningers op een oplossing voor de schade aan hun huis. Ik wachtis een serie over mensen die het wachten zat zijn. Vandaag aflevering 73: Sylvia Paulette de Rugama-Hadders en Bert Hadders uit Zuidbroek.
Bert Hadders (1967) en Sylvia Paulette de Rugama-Hadders (1966) Zuidbroek timmer- en klussenbedrijf stolpwoning, bouwjaar 2002
***
Dertien jaar hadden Bert Hadders en zijn vrouw Sylvia Paulette de Rugama-Hadders plezier van hun huis op De Gouden Driehoek in Zuidbroek. Een huis dat hij in 2002 met zijn vader bouwde. De Gouden Driehoek is een ideale plek waar wonen en werken gecombineerd mogen worden. Want Hadders heeft een timmer- en klussenbedrijf, hij is nota bene gecertificeerd aardbevingsschadehersteller.
Opvallend element van de stolpwoning aan de Beneluxweg is dat het huis volledig onderkelderd is. Een kelder van 9,5 bij 13 meter, zeg 130 vierkante meter, met kantoorruimte, een keuken, slaap- en woonkamer. „Toen mijn vader en ik hier aan het bouwen waren, werd ons wel eens gekscherend gevraagd of we een bunker bouwden. We deden het anders en wilden het extra goed doen. Zo is de keldervloer van 25 centimeter dik gewapend beton.”
Een kelder voor de eeuwigheid. Totdat in februari 2015 een aardbeving de muren in de kelder deed scheuren. In het begin was het een laagje water in de hoek van de kelder. In juni, in de natte zomer, stond er 20 centimeter water in de kelder.
Inmiddels is de kelder, feitelijk een grote bak beton in de grond waar het huis op rust, op tien plaatsen gescheurd. Als gevolg verschijnen ook scheuren in de muren boven het maaiveld. „Het vermoeden bestaat”, zegt Hadders, „dat dit huis stomtoevallig op een breuklijn is gebouwd.”
Hadders vertelt hoe de schade-expert van het Centrum Veilig Wonen (CWV), dat eerst niet thuis gaf, dacht dat het met 800 euro wel klaar was. Kelderexpert Bescon uit Hoogeveen schatte de reparatiekosten op 36.000 euro. Het CVW kwam inmiddels tot 11.000 euro. De derde expert schatte het schadebedrag op 41.000 euro. Hadders wilde of een goed bod van de NAM, of een uitspraak van de arbiter van het CVW.
De arbiter zou zes weken na het opnemen van de schade een uitspraak doen.
„Na zes weken en één dag heb ik de telefoon gepakt. De uitspraak bleek vier weken uitgesteld, omdat de arbiter op vakantie was. Uiteindelijk kwam het CVW na zestien weken met een schadebedrag van 23.500 euro. De twee schadebedragen 11.000 en 41.000 euro bij elkaar opgeteld en gedeeld door twee. De NAM bood uiteindelijk 22.000 euro. De werkelijke schade bedraagt inmiddels 150.000 euro.”
Hadders heeft alles afgewezen. „Ik moet nog een afspraak maken met de expert van mijn rechtsbijstandverzekering, die ik gelukkig al tientallen jaren heb. Met zijn uitspraak stap ik naar de rechtbank. Dat gaat weer twee jaar duren, maar ik weet niet of we dan nog leven.”
In 2017 kwam Hadders een uur eerder dan gebruikelijk thuis en vond zijn vrouw buiten bewustzijn in de slaapkamer. Terwijl Hadders de ambulancebroeders voorging naar de slaapkamer, was de huisarts bezig zijn vrouw te reanimeren. „Als ik om vijf uur thuis was gekomen, had ik haar dood gevonden.”
Als ik om vijf uur thuis was gekomen, had ik haar dood gevonden
Experts zeggen dat de schimmel in de kelder voor een gevaarlijk tot zeer gevaarlijk leefmilieu in het woongedeelte zorgt. „Iemand die de schade kwam opnemen, wist niet hoe snel hij weer naar buiten moest”, zegt Hadders, terwijl hij voorgaat naar de kelder. Een naargeestige ruimte, waar het water in plassen op de vloer staat en vocht alles kapotmaakt en doet stinken.
„In principe”, zegt Hadders, „is het huis onbewoonbaar. Maar als wij er nu uitgaan, weten we zeker dat het jaren gaat duren voordat de schade wordt hersteld, als die dan ooit wordt hersteld.” Dus blijft het echtpaar noodgedwongen wonen in een beschadigd huis met een ronduit ongezond leefmilieu.
Hadders constateert dat hij onverschillig wordt. „Je ziet de heleboel met een rotgang naar de verdommenis gaan. Het is emotioneel, want ik heb dit huis samen met mijn inmiddels overleden vader gebouwd.” Beiden hebben meerdere keren longontsteking gehad. Zij lijdt aan hartritmestoornissen. Het is een ziekmakend huis.
Het is ruim vier jaar na de eerste schade. „Vroeger kon je mij overal neerzetten”, zegt Hadders, „en dan sliep ik meteen. Tegenwoordig ben ik vijf, zes keer per nacht wakker. Het is al mooi als ik anderhalf uur achter elkaar doorslaap. Ik gebruik slaapmedicatie, heb concentratieproblemen en een kort lontje. Wij gaan er fysiek en geestelijk aan onderdoor. Het is gewoon onmenselijk.”
