Hiltje en Leny Zwarberg zijn zelf naar de rechter gestapt: ,,Met een beetje boerenlogica hoeft het allemaal geen jaren en kapitalen te kosten. Foto Jan Zeeman Jan-Zeeman
Een jaar na de aardbeving in Zeerijp wachten nog veel Groningers op een oplossing voor de schade aan hun huis. Ik wacht is een serie over mensen die het wachten zat zijn. Vandaag aflevering 59: Hiltje en Leny Zwarberg uit Termunterzijl.
Hiltje en Leny Zwarberg : 61 en 59 Termunterzijl sluismeester/brugwachter en huishoudelijk ondersteuner woonhuis uit 1860
***
Toen de rechter na drie jaar strijd vaststelde dat de schade aan hun huis toch echt aan de aardbevingen lag, waren ze blij en opgelucht. Maar dat was in oktober 2017. Anderhalf jaar later is weliswaar het herstel- en versterkingswerk in volle gang, maar zitten Hiltje en Leny Zwarberg nog altijd in onzekerheid over een fiks deel van de rekening.
Vlak voor Kerst 2014 ging het mis. Kort daarvoor had het huis al stevige schade opgelopen en de eerste inspecteurs over de vloer. Maar het werd acuut onveilig toen in december ineens de achtergevel deels begon te verzakken richting Termunterzijldiep. De Zwarbergs werden per direct uit hun onbewoonbaar verklaarde woning gezet.
Sindsdien wonen ze ‘tijdelijk’ in een huurhuis in Termunten. Op kosten van de NAM, in afwachting van een akkoord over schadeherstel. Maar overeenstemming laat tot vandaag op zich wachten. Eind 2017 becijfert zijn aannemer het herstel op 372.000 euro. Die offerte wordt het startpunt van een eindeloos proces van afdingen en afhouden.
,,Ze sturen de raarste augurken en koekenbakkers op je af’’, zegt Zwarberg ,,Op een gegeven moment zit je over paaltjes van 2 euro 50 per stuk te onderhandelen. Of dat niet wat goedkoper kan.’’ Net als hij denkt dat ze er bijna uit zijn, komt de koude douche. ,,Ineens zei dat NAM: Wij betalen niet voor versterking, de schade komt niet door aardbevingen maar door de slappe grond. Dan ben je al een jaar bezig met ze! Toen waren we er klaar mee.’’
Toen de NAM ook nog dreigde de huur van hun tijdelijke woning op te zeggen als ze niet zouden tekenen voor een finaal schikkingsvoorstel, stapten de Zwarbergs naar de rechter. Die spreekt uiteindelijk, in oktober 2017, het verlossende woord: de gaswinning is oorzaak van de schade en verzakken van het huis. Opnieuw volgen onderhandelingen, maar als er na alweer bijna een jaar nog geen resultaat ligt, eist en krijgt Zwarberg in kortgeding 250.000 euro voorschot op een schadevergoeding.
,,Dan denk je: klaar, nu gaan we het als volwassen mensen onder elkaar oplossen.’’ Maar geld kwam er nog steeds niet. ,,Ineens kwamen ze met een aanbod: ‘Geen voorschot, we kopen het nu meteen volledig af voor 386.000 euro’. Maar dat bedrag dekt allang niet meer de kosten. Na weer een kortgeding kregen we een forse restschade toegekend. Maar inmiddels heeft de NAM alweer tien weken uitstel gekregen voor verweer. Dat is de NAM: die melken zo’n procedure maximaal uit om je uit te roken.’’
Het is dat ze dat voorschot inmiddels wél binnen hebben. Daardoor konden de operatie van hun bijna 160 jaar oude woning in februari eindelijk in gang zetten. Rond Kerst hopen ze terug te kunnen, na vijf jaar. ,,Feitelijk gaan we het huis klonen’’, zegt Zwarberg. Binnen zijn zeventien stalen funderingspalen tot elf meter in de grond geboord tot op de zandlaag onder Termunterzijl.
Daarop ligt bijna een halve meter schuimbeton, waarop ook nog twintig centimeter gewapend beton komt. Dat pakket voorkomt dat het huis opnieuw wegzakt. Als het er eenmaal ligt, wordt binnen een houtskelet opgetrokken. Daarna worden de buitenmuren gesloopt en steen voor steen weer opgemetseld. ,,Met de orginele stenen: 12.000 stuks. Die zal ik allemaal met de hand moeten afbikken.’’
Want dat is het lastige van hun situatie. Dat voorschot geeft weliswaar de mogelijkheid om te beginnen met versterken. Maar daarmee is het geld ook wel op. En ondertussen blijft onzeker of en wanneer de restschade komt. Dus doet Zwarberg veel zelf. ,,Ik moet wel. Straks hebben we een mooi huis maar geen geld om het in te richten.’’
Toch is precies dát de les die hij de afgelopen vijf jaar heeft geleerd: Doe het zelf! ,,NAM, CVW, NCG, NCTG of hoe ze ook allemaal heten: iedereen staat er omheen, het geld giert eruit maar er gebeurt niks. Dus heb je schade, stap dan niet in die mallemolen maar leg het zelf voor aan de rechter. Ik heb zelf een constructeur gebeld om door te rekenen hoe het huis versterkt kon worden. Binnen vijf weken had ik de gegevens die mijn aannemer nodig had voor een versterkingsplan. Met een beetje boerenlogica, hoeft het allemaal geen jaren en kapitalen te kosten. ’’
