Geen toeslag of uitkering omdat je aardbevingsgeld hebt gekregen? 'Ik snap niet waarom we dit niet simpeler regelen'

Wat betekent een schadevergoeding bijvoorbeeld voor je huurtoeslag, zorgtoeslag of kindgebonden budget? En kan je je recht op kwijtschelding voor gemeentelijke heffingen verliezen, als je door een aardbevingsvergoeding nét boven de daarvoor geldende grens uitkomt? Daarover stelden Tweede Kamerlid Sandra Beckerman (SP) en Eerste Kamerlid Saskia Kluit (GroenLinks-PvdA) eerder dit jaar allebei vragen.

Het gaat dan met name om de vergoedingen die je als gedupeerde direct op je rekening krijgt. Denk aan de vergoedingen voor immateriële schade en Zelf Aangebrachte Voorzieningen (ZAV). Maar ook geld dat direct in je huis geïnvesteerd wordt bij herstel of versterking kán invloed hebben: bijvoorbeeld als de WOZ-waarde van je huis daarmee stijgt en je daarom meer belasting moet gaan betalen.

Deze week kwamen de verantwoordelijke staatssecretarissen met een antwoord. Beckerman is blij met de uitgebreide reactie. „Maar inhoudelijk vind ik het antwoord niet goed. Want eigenlijk wordt de last wéér bij de gedupeerden gelegd.”

Zo blijkt uit de beantwoording dat een gedupeerde die zijn recht op bijvoorbeeld huur- of zorgtoeslag verliest door aardbevingsgeld, compensatie aan kan vragen bij het IMG of NCG. Bij welke van de twee instanties de gedupeerde moet zijn voor welke compensatie is niet meteen duidelijk.

Dan zijn er de lokale heffingen. Denk aan de riool- en afvalstoffenheffing van de gemeente. Wie minder verdient dan een bepaald bedrag, hoeft die jaarlijkse belastingen niet te betalen. Maar krijg je een aardbevingsvergoeding op je rekening gestort, dan kan het zijn dat je opeens te veel geld hebt voor zo’n ontheffing.

In zo’n geval kan een gemeente ervoor kiezen om de heffing niet te innen, schrijven de staatssecretarissen. Dan moet je dus wel aan de bel trekken bij de gemeente. Pakt die een verzoek niet op, dan mag je aankloppen bij het Noordelijk Belastingkantoor. Die int de lokale heffingen namens de gemeenten.

Wat als je recht op een bijstandsuitkering dreigt te verdwijnen, omdat de WOZ-waarde van je huis stijgt na versterking? Dan moet je bij de gemeente zijn. Stijgt je onroerendezaakbelasting onterecht? Idem dito.

„Er zijn zoveel loketten waar je als gedupeerde langs moet”, zegt Beckerman. „Heb je eindelijk je geld, en dan moet je wéér bezig. Het is al zo’n bizarre bureaucratie, ik snap niet waarom we dit niet simpeler regelen.”

Ze wijst op andere bijzondere uitbetalingen die niet meetellen bij het aanvragen van toeslagen. Bijvoorbeeld schadevergoedingen aan MH17-nabestaanden en gedupeerden van de toeslagenaffaire.

Het antwoord van de staatssecretarissen suggereert dat in ieder geval de immateriële schadevergoeding van het IMG wél op die manier uitgezonderd kan worden. Maar vooralsnog staat in de lijst met alle soorten vermogen die de Belastingdienst niet meetelt voor de toeslagen, aardbevingsgeld in ieder geval nog als duidelijke uitzondering. ‘Vergoedingen van aardbevingsschade tellen wél mee als vermogen’, staat nadrukkelijk in een geel blok.

„Dan moet je wel heel stevig in je schoenen staan, wil je toch actie ondernemen als gedupeerde”, zegt Beckerman.