Nareizende gezinnen met kinderen wachtten in de opvangcrisis van vorig jaar regelmatig buiten in Ter Apel. Foto: ANP
Om het aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten kunnen alle nareizende gezinsleden van erkende vluchtelingen zich voortaan melden in Zevenaar. Het gaat volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) om 200 tot 300 mensen per week. ‘Dit zorgt direct voor minder druk op Ter Apel’.
De wens om nareizigers niet meer in Ter Apel te registreren bestaat al langer. Sinds 2021 kunnen gezinsleden van statushouders die een woning in Nederland hebben al wel via Zevenaar reizen, maar als ze gebruik moeten maken van de asielopvang dienden ze zich nog te melden in Ter Apel. Met als gevolg dat ook gezinnen met kleine kinderen afgelopen jaar regelmatig buiten stonden in de chaos rond het aanmeldcentrum.
Heeft lang geduurd
„Ik ben blij dat er een oplossing is voor deze groep mensen, maar het heeft wel lang geduurd’’, reageert burgemeester Jaap Velema van Westerwolde. ,,Het besluit lag er vorig jaar namelijk al, maar men kon niet van start gaan door het ontbreken van benodigde opvang in de buurt van Zevenaar. Dit is kenmerkend voor het probleem dat we in Nederland hebben met het realiseren van goede opvang.”
Vanaf 6 maart regelt het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) de eerste opvang van nareizigers wel in Zevenaar. Daarvoor zijn drie hotels beschikbaar. Ze komen op afspraak en blijven kort. Na de IND-procedure reizen zij door naar opvang elders, of naar familie als die een geschikte woning heeft.
Uitkomst voor deze groep
Het COA in Ter Apel hoeft daarvoor 200 tot 300 mensen minder op te vangen per week. ,,Een fors aantal”, zegt woordvoerder Jacqueline Engbers van COA Ter Apel. ,,Dat scheelt een slok op een borrel.”
Afgelopen zomer, toen de opvang bij het aanmeldcentrum overvol zat en asielzoekers lang buiten moesten wachten en soms ook sliepen, bestond een groot deel van de instroom uit nareizigers. In juni en juli kwamen ongeveer 1500 nareizigers en 2500 nieuwe aanvragers per maand.
,,Dat maakte het extra ingewikkeld om alles in goede banen te leiden”, zegt Engbers. ,,Nareizigers hoeven in principe maar heel kort in Ter Apel te zijn voor registratie, maar omdat er geen plek was moesten ze meteen door naar crisisnoodopvang - als die er al was. Dit is een enorme uitkomst voor deze groep.”
Klein gedeelte van de totale opgave
In de herfstmaanden van 2022 nam juist het aantal nieuwe aanvragen sterk toe (naar 4000 per maand) en kwamen er minder nareizigers. Met deze maatregel is de vrees voor een nieuwe crisis in Ter Apel dan ook nog niet voorbij. ,,Dit is onvoldoende voor de tijdige opvang van overige asielzoekers’’, zegt burgemeester Velema. ,,Daar moet nog wat gebeuren. Deze groep is een klein gedeelte van de totale opgave. Die ligt er nog.”
Om de druk van Ter Apel te halen werd vorig jaar september een tijdelijke ‘wachtkamer’ geopend in de Marnewaard bij Zoutkamp. Die locatie is vorige week dichtgegaan, iedereen die zich in Ter Apel meldt wordt weer ter plekke opgevangen om na registratie door IND en vreemdelingenpolitie AVIM door te stromen. ,,Op dit moment hebben we daarvoor voldoende ruimte”, zegt Engbers. ,,Of dat zo blijft hangt af van de instroom en of het lukt om in de rest van het land voldoende opvangplakken te realiseren.”
Nog duizenden opvangplekken nodig
Nog altijd zijn er vele duizenden nieuwe opvangplekken nodig. Grote zorgen zijn er over de opvang van alleenstaande minderjarige asielzoekers. De nieuwe wet van de staatssecretaris die gemeenten moet verplichten om asielzoekers op te vangen loopt steeds weer vertraging op. Zijn maatregel om gezinshereniging tijdelijk een halt toe te roepen zolang er onvoldoende huizen zijn voor de statushouders die hun familie naar Nederland willen halen, is door de rechter onderuitgehaald.
Die nareizigers komen dus wel. Dat leidt tot een kleine inhaalslag: volgens de IND wachten er nog ongeveer 600 gezinsleden in het buitenland om alsnog naar Nederland te reizen nu de stop is opgeheven. Ook zij melden zich dus niet meer in Ter Apel, maar in Zevenaar.
