DVHN Zomertour bij het gemeentehuis in Grootegast. Foto: Jilmer Postma
Het gemeentehuis in Grootegast staat leeg. Het is nog niet officieel verkocht, maar bewoners kijken alvast vooruit naar de invulling van het indrukwekkende pand aan de rand van het centrum. Wordt het een café? Of toch woonplekken voor vluchtelingen uit Oekraïne?
Aan de rand van het winkelcentrum van Grootegast staat een beeldbepalend pand opgebouwd van rode stenen. Compleet met klokkentoren. ‘1912 Raadhuis Grootegast’ prijkt in zwarte letters op de gevel van het gebouw. Van die functie is geen sprake meer sinds de gemeentelijke herindelingen van 2019. Sindsdien valt Grootegast onder de gemeente Westerkwartier, met het bestuurlijk hart in Zuidhorn.
Gevolg: het gemeentehuis in Grootegast is overbodig.
DVHN Zomertour
Verslaggevers van Dagblad van het Noorden gaan in de maanden juli en augustus op pad voor de DVHN Zomertour. Al dan niet op uitnodiging verschijnen ze op plekken waar bijzondere, ontroerende of grappige verhalen zijn op te tekenen. Heeft u suggesties? Mail dan naar groningen@dvhn.nl of drenthe@dvhn.nl.
Vraag je aan de inwoners wat zij graag zien in het pand volgt vaak een stilte. ,,Ja, wat zou er nou in het gemeentehuis moeten komen”, vraagt Douwe van der Vaart (61) hardop af. Hij staart door zijn bril bedenkelijk voor zich uit, in de richting van het raadhuis.
,,Misschien iets voor jongeren?” oppert Van der Vaart. Hij woont zes jaar in Grootegast, maar noemt hij zichzelf nog steeds een Lutjegaster. ,,Het zou jammer zijn als een projectontwikkelaar appartementen bouwt in het pand.”
Douwe van der Vaart (61) met op de achtergrond het gemeentehuis van Grootegast. Foto: Jilmer Postma
Woonplekken voor vluchtelingen of café
Twee mannen die wel direct weten wat er met het pand moet gebeuren zijn Jaap Tammega (84) en Weit Drent (92). Ze zijn het met elkaar eens: woonplekken voor asielzoekers of vluchtelingen uit Oekraïne.
Tammega deed zelf jaren geleden administratief werk bij de gemeente. Nu, op een warme zomerdag, zoekt hij samen met Drent de schaduw van het voormalige gemeentehuis op, waar ze met hun rollators tegen de muur staan. Ze mijmeren over vroeger. ,,Daar stond eerst een oude boerderij, ik zie het nog voor me”, zegt Drent terwijl hij wijst naar het parkeerterrein tegenover hem.
,,Het gemeentehuis moet niet leeg blijven’’, stelt Tammega. Met een vinger in de lucht zegt hij: ,,Maar we moeten er zuinig op zijn, het is antiek. Ik ben trots op het gebouw.” Drent kijkt door zijn zonnebril en knikt instemmend.
Jaap Tammega (links) en Weit Drent. Foto: Jilmer Postma
Hetzelfde idee oppert Gé Wulpstra (64), ze woont al zeker vijftig jaar in Grootegast. ,,Voor het woningtekort. Of zoiets als het oude café dat hier stond”, wijst ze naar de Aldi in het centrum. ,,Een bruin café met iets te eten.”
De 19-jarige Yanick Heeringa trekt op zaterdagavonden net als de meeste jongeren uit Grootegast naar herberg In de Groote Gast. Over de invulling van het gemeentehuis moet hij even nadenken. ,,Ik ben ben wel tevreden.” Na een korte stilte: ,,Met de jongens hebben we het wel eens gehad over een terras waar we op zondag een biertje kunnen drinken.”
Yanick Heeringa (19) ziet een terras in Grootegast wel zitten. Foto: Jilmer Postma
Publieke functie terug in Grootegast
Met broden in hun hand lopen Wobbe van der Bij (56) en zijn vrouw Anita (57) door Grootegast. Ze komen uit Lutjegast en doen hun boodschappen in Grootegast. Wat zij graag zien in het pand? ,,Dat het gemeentehuis weer open gaat”, zegt Wobbe stellig. ,,Zo centraal is Zuidhorn niet.”
Hij vervolgt: ,,Maar dat zit er denk ik niet in. Dan zou het een publieke bestemming moeten krijgen. Een museum of zoiets.” Toch blijft hij een stille hoop houden dat het gemeentehuis terugkeert in Grootegast.
Wobbe (56) en Anita (57) van der Bij. Foto: Jilmer Postma
Horeca, maar geen cafetaria
De ondernemersvereniging weet wel wat zij wil in het oude pand: horeca. Bij omwonenden loopt het water in de mond bij dat idee. Het dorp telt meerdere cafetaria’s, maar een plek om uitgebreid te tafelen en eten (zonder frituurvet) ontbreekt.
Op het gezicht van Weit Hamersma, voorzitter van Ondernemend Grootegast, verschijnt een lach zodra hij fantaseert over de invulling. Vanuit zijn bakkerij in Grootegast, die nog geen tweehonderd meter van het gemeentehuis staat, praat hij over de ideeën. In ieder geval staat daghoreca bovenaan de lijst. Een restaurant en café bijvoorbeeld. ,,Ik heb hier wel een paar tafeltjes. Maar echte horeca ontbreekt nog en dat is wel nodig om toeristen naar Grootegast te halen.”
Maar daar blijft het niet bij. Als het aan hem ligt komt er ook een museum en een bed and breakfast in het oude gemeentehuis. Maar het is wachten op de verkoop, waarna een aanbestedingstraject start. ,,We willen voorkomen dat we achter het net vissen en een investeerder woningen en kantoren bouwt. We hopen een stem te houden in de invulling van het pand.”
Grootegast is een dorp met grofweg 3500 inwoners. Tot 2019 was Grootegast het centrum van de gelijk genaamde gemeente. Sinds de gemeentelijke herindelingen van 2019 valt het onder Westerkwartier, waarbij de gemeentehuizen in Grootegast, Leek en Marum overbodig raakten. Vanaf 2026 moet Zuidhorn het bestuurlijk hart van de gemeente Westerkwartier worden.
De bestemming van het pand in Leek staat inmiddels vast: projectontwikkelaars gaan hier woningen bouwen. Wat betreft het gemeentehuis van Grootegast is weinig duidelijk over een nieuwe invulling. Sinds januari staat het pand leeg, om energie te besparen. Het personeelsbestand (lees: 10 à 15 werknemers) verspreidde zich over de andere gemeentehuizen in Zuidhorn, Leek en Marum.
Volgens de gemeente is er nu geen noodzaak om het pand in Grootegast te gebruiken. Dat verandert als het gemeentehuis in Leek sluit, begin volgend jaar. Dan wordt er tijdelijk gewerkt vanuit Grootegast. Vervolgens komt het pand opnieuw leeg te staan.