Fré Schreiber uit Middelstum in de ban van Lampke. Foto: Archief DvhN Anjo de Haan
De vertaalklus van Fré Schreiber zit erop. Hij heeft het populaire en veelbekroonde kinderboek Lampje van schrijfster Annet Schaap in t Grunnegers overzet. Lampke heet het boek dat iets dunner is dan het origineel. ,,Het Gronings is wat woordkarig.’’
In 25 talen is Lampje in 22 landen verschenen. Honderdduizenden exemplaren van het boek zijn er verkocht. Nu is er ook een Groningstalige editie.
Dick Ronner van uitgeverij Vliedorp in Houwerzijl toont vol trots de pallet met 220 boeken die deze week is binnengekomen. Hij pakt er een en bladert het met veel plezier door. Het is een dikke pil, gebonden, 800 gram zwaar en telt 296 pagina’s. Dat zijn er 30 minder dan het origineel. ,,Het Gronings is wat woordkarig’’, zegt de uitgever.
,,Dat is mooi uitgedrukt’’, zegt Schreiber die zonder dat het verhaal wordt aangetast, inderdaad wat minder tekst gebruikt dan Annet Schaap. ,,In het Gronings heb je vaak niet zoveel woorden nodig om iets te zeggen.’’
Schreiber heeft het origineel keer op keer herlezen. ,,We tien keer. Zo mooi. En je wilt het natuurlijk ook goed doen. Je wilt doordringen tot de ziel van het verhaal en dat gevoel overbrengen in het Gronings.’’
Geen woorden die bijna niemand meer kent
De 78-jarige Groninger taalvirtuoos uit Middelstum heeft het boek vertaald in hedendaags Gronings. Zonder al te veel stoere woorden te gebruiken die bijna niemand meer kent.
,,En achterin het boek vind je geen verklarende woordenlijst. Een concessie aan de huidige tijd, inderdaad. Het moet leesbaar, of beter gezegd voorleesbaar zijn. Het is een vooral ook een kinderboek. En zoveel kinderen lezen en spreken geen Gronings meer, maar begrijpen het nog wel als er in voorgelezen wordt. Of zoals een jongetje laatst zei toen ik iets voorlas: Ik weet niet wat alle woorden betekenen, maar weet wel waar het over gaat.’’
Met dat in het achterhoofd ging Schreiber aan het werk. ,,Het was een behoorlijke klus, maar een van de mooiste tot dusver.’’ Het is duidelijk. Hij is gegrepen door het verhaal over het meisje Emilia. De dochter van de vuurtorenwachten die door iedereen Lampje wordt genoemd en wier moeder is overleden.
Een buitenbeentje
,,Dij aal oavends ainenzesteg treden op klaauwstert om t licht aan te steken. Op n störmachtege oavend, as ale luzivers op binnen gaait ales mis’’, zegt Schreiber. ,,Het dappere meisje wordt van haar vader gescheiden en moet haar weg zien te vinden in een wereld vol geheimzinnige zeewezens en woeste zeerovers. Zai is n dapper wezen dij meer kin ast ooit docht haarst.’’
,,Een buitenbeentje’’, vult Ronner aan. ,,Dat inderdaad meer kan dan ze denkt.’’ Hij pakt het boek er nogmaals bij, op zoek naar een favoriet fragment. ,,Ast vrezelk groag wat wilst en t is din endelk zo wied dast t krigst, din bist ter eerst haildaal sproakeloos van en waist nait goud hou ofst der mit aan most. Is dat niet prachtig?’’
Lampke wordt zaterdag 15 juni om drie gepresenteerd in het KinderBoeken¬Huis in Winsum.
