Een medewerker van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) toont illegaal vuurwerk. Foto: ANP
Bomaanslagen zoals die in Winschoten en Pekela worden vaak uitgevoerd met illegaal vuurwerk dat gewoon in Europa wordt geproduceerd.
Bij de 358 explosies die tot augustus dit jaar al plaatsvonden bij bedrijfspanden en woningen in Nederland werd met name ‘flitspoeder’ gebruikt, vertelt politiewoordvoerder Robbert Salome. Dit flitspoeder is een springstof die in Cobra-vuurwerk wordt gebruikt. Het werkt als een handgranaat: zeer explosief en knalt bij het minste of geringste vonkje. Niet alleen opgeschoten draaideurboeven, maar ook de zware georganiseerde criminaliteit maakt – middels jeugdige loopjongens – gebruik van deze in elkaar geknutselde Cobra-munitie.
De politie sprak in juli de verwachting uit dat het aantal incidenten met explosies in 2023 zou verdubbelen ten opzichte van het aantal in 2022 (toen het om 303 explosies ging). Salome: „Dus met 358 eind augustus liggen we op ramkoers.”
Makkelijk te verkrijgen flitspoeder is daar een van de oorzaken van. Je hebt ze in allerlei soorten. Van de klassieke Cobra 6 tot joekelse knoeperds zoals de ‘Cobra 20’. Het vuurwerk is verboden in Nederland, maar wordt legaal in Europa gemaakt. In Italië staat een fabriek. Voor de liefhebber is er vrij eenvoudig aan te komen via talloze webshops, zoals een Tsjechische met de slogan ‘Pyro is not a crime’.
Eigenlijk kan de politie daar weinig aan doen, zegt Salome. „Er is vrij verkeer van goederen in Europa. Het kan zijn dat een bestelling wordt onderschept, maar dat hoeft natuurlijk niet. Een paar jaar geleden kregen we de bestellijsten in handen van Poolse webshops. Die webwinkels zijn toen opgedoekt, maar zoals dat gaat: de volgende dag beginnen mensen weer met nieuwe.”
Er is eigenlijk geen beginnen aan, zegt Salome. „Wat wij graag zouden willen is eenduidige Europese wetgeving.”
Landelijk team
Begin dit jaar werd er bij de politie een landelijk informatieknooppunt voor incidenten met illegale vuurwapens en explosieven opgericht. Zij moeten ervoor zorgen dat er nog beter in beeld wordt gebracht waar de incidenten plaatsvinden en welke explosieven of vuurwapens er worden gebruikt.
Dat flitspoeder ook in de recente aanslagen in Winschoten, Pekela en Groningen is gebruikt, ligt in de lijn der verwachting. Al wil de Politie Noord-Nederland dat niet bevestigen. „Dat is informatie waar je daders mee wil confronteren in een verhoor”, verklaart woordvoerder Thijs Damstra. „Maar op de foto’s en filmpjes bij Opsporing Verzocht kun je wel zien wat een enorme impact de explosies hebben: net zoveel als een handgranaat.”