Zo gefascineerd is oud-notaris Karel (76) uit Groningen door de paus

Zijn nieuwste aanwinst? Stripboeken over de paus. ,,Pas gekocht’, zegt notaris Karel Kuhlmann (76) uit Groningen. Hij is er verguld mee, zoekt er een plek voor in het souterrain in de binnenstad waar hij elke dag een paar uur als notaris werkt en dat bomvol staat met zijn pausmemorabilia-verzameling.

Die beslaat bijna 600 boeken over alle pausen uit de geschiedenis, van in leer gebonden stokoude exemplaren in het Italiaans tot spiksplinternieuwe namaakboekwerken gedrukt in India. Alle muren van het vertrek tellen talloze ingelijste gravures van de pausen. En er staan houten beelden van een aantal pausen.

Dat paus Franciscus nu is overleden, spijt hem. ,,Ik vond hem een prima paus die op tien belangrijke posities in het Vaticaan vrouwen heeft benoemd. Hij droeg uit dat we met elkaar een geloofsgemeenschap zijn, hij was niet zo van de hiërarchie. En laten we eerlijk zijn: dat er elke avond de Rozenkans werd gebeden voor een man van 88 was toch een beetje merkwaardig? Die beste man hoefde toch niet meer beter te worden?’’

Waar zijn fascinatie voor de grote roerganger van de rooms-katholieke kerk vandaan komt, kan de katholieke Kuhlmann niet exact duiden. Hij denkt dat het is begonnen in 1958, toen paus Pius XII overleed. ,,Ik weet nog dat ik die uitvaart op televisie heb gezien, bij Radio Bakker in Stadskanaal die radio’s en televisies verkocht. Ik moet een jaar of 9 zijn geweest.’’

Vanaf dat moment begon hij ook plaatjes van de paus uit katholiek dagblad Ons Noorden en De Tijd/De Maasbode te knippen. Op de middelbare school schafte hij zijn eerste boekje over pausen aan: Geschiedenis der Pausen van Hans Kühner. ,,Die heb ik niet meer, maar ik heb hier een nieuwere versie en een variant in het Duits.’’

Het echte verzamelen begon rond zijn 45ste, toen de grootste drukte van studeren, trouwen, kinderen en carrière geluwd was. ,,Toen begon ik boeken te kopen over pausen vanaf de 16de eeuw. Wist je trouwens dat er in 1414 drie pausen waren en dat de paus ook een tijd in Avignon heeft gezeteld?’’

Thuis in Helpman vulden zijn boeken over de paus de zolder. Toen hij vijf jaar geleden zijn notariskantoor verliet maar als notaris verder ging in het souterrain van zijn kantoor, zag hij zijn kans schoon: het werd zijn mancave waar hij de ruimte had zijn pausmemorabilia uit te stallen. Hij voelt zich thuis tussen al die vondsten van internetveilingen en uit antiquariaten.

,,Ik vind dit prachtig!’’, zegt hij als hij een vuistdik boekwerk van Bartholomeus Platina pakt, de eerste kroniekschrijver van de paus en tevens het hoofd van de bibliotheek binnen het Vaticaan. ,,Ik heb dat boek in het Italiaans, het Latijn en het Nederlands’’, zegt hij enthousiast.

Z’n favoriete paus aller tijden is paus Formosus uit de negende eeuw. Niet omdat die bij leven belangrijke beslissingen nam of opkwam voor het gewone volk, maar omdat Formosus’ opvolger hem zo haatte dat hij hem heeft laten opgraven en hem alsnog ter dood liet veroordelen.

,,Het is allemaal poppenkast’’, zegt Kuhlmann over het Vaticaan en de pauselijke macht. ,,Toch intrigeert het me dat dit instituut zich al 2000 jaar handhaaft’’, verklaart hij zijn hobby.

Die deelt hij overigens met niemand. Voormalig bisschop Gerard de Korte van Groningen heeft zijn verzameling bewonderd, evenals dichter Jean Pierre Rawie, maar hij heeft geen gelijkgestemden met wie hij van gedachten kan wisselen over het pausdom of met wie hij relikwieën kan ruilen. ,,Ook mijn vrouw val ik er niet al te veel mee lastig. Misschien is ze wel blij dat ik paar uur per dag hier ben.’’

Kuhlmann is benieuwd wie paus Franciscus opvolgt. ,,Hoe meer de kranten schrijven over een papabile, dat is een pauskandidaat, hoe minder kans hij maakt’’, zegt hij. Hij weet dat er conservatieve kranten zijn die kardinaal Wim Eijk, die van 199 tot 2007 bisschop van Groningen was, als paus wensen. Dat lijkt Kuhlmann ondenkbaar.

,,Ik denk dat Pietro Parolin kans maakt de nieuwe paus te worden, hij is een van de 138 kardinalen en bovendien de rechterhand van paus Franciscus. Maar niemand die weet hoe het zal gaan. Wie weet laten ze de nieuwe paus wel kiezen door middel van AI en een rollenspel’’, zegt Kuhlmann.