Coert Fossen en Merel Jonkheid (links op de foto) van de Groninger Bodem Beweging tijdens een protestactie in Ten Boer. Foto: Jaspar Moulijn
De trillingstool in het aardbevingsgebied moet verdwijnen, vindt de Groninger Bodem Beweging (GBB). De rekenmethode schrikt bewoners onnodig af. ,,Wéér een onderzoek, daar worden ze moedeloos van.’’
De rekenmethode om mijnbouwschade af te bakenen vormt een obstakel voor bewoners in de kern van het aardbevingsgebied, vindt Merel Jonkheid van de Groninger Bodem Beweging (GBB). ,,Schadeaanvragers zitten niet te wachten op wéér een stressvol onderzoek naar de schadeoorzaak’’, zegt zij. ,,Dat soort onderzoeken, daar worden ze inmiddels moedeloos van.’’
Over de trillingstool
De trillingstool stamt uit 2015 en is bedoeld om te kijken of schade wel of niet door mijnbouw veroorzaakt kan zijn. De rekenmethode gebruikt de trillingssnelheid van een beving op een plek. Is die lager dan een bepaalde grenswaarde, dan kan er volgens het IMG géén sprake zijn van mijnbouwschade en wijst het schadeloket een vergoedingsclaim af.
Het kabinet wilde van de trillingstool af en kondigde in maatregelenpakket Nij Begun aan ermee te stoppen. Maar in december kwam het IMG met een nieuwe werkwijze met drie ‘smaken’. Bij de keuze voor maatwerk onderzoekt een deskundige de schadeoorzaak. Die gebruikt daarbij tóch de trillingstool.
Hoogleraar Michel Dückers deed onderzoek naar de effecten van schade en scheuren op de psychische gezondheid van gedupeerde Groningers en bevestigt het vermoeden van Jonkheid. ,,Als je al heel lang schade hebt, je dossier maar niet vooruitkomt en je al heel lang in onzekerheid zit, dan zijn dit soort extra procedures zeker niet positief.’’
‘Die tool moet er gewoon uit’
Uit het onderzoek blijkt dat mensen nog altijd veel stress ervaren door de gaswinningsellende. ,,Het is een zoektocht hoe je verstandig omgaat met publiek geld, dus voor het werken met een controleerbare tool valt wat te zeggen. Maar voor bewoners brengt dit onrust mee”, zegt Dückers.
In de praktijk krijgt een bewoner in het kerngebied altijd schadevergoeding uitgekeerd. Dat maakt de rekensom des te overbodiger, vindt Jonkheid. De trillingstoets moet volgens haar dan ook specifiek verdwijnen in de kern van het aardbevingsgebied. ,,We hebben er lang tegen gestreden, maar hij wordt nog steeds gebruikt. Die tool moet er gewoon uit. Dan weten bewoners waar ze aan toe zijn. Je helpt de mensen die echt in de shit zitten hier niet mee.’’
‘Juist een aanvullend argument’
Een woordvoerder van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) bevestigt dat de trillingstool als ‘ondersteunend instrument’ wordt ingezet door deskundigen die schade onderzoeken. ,,Maar we wijzen schadeclaims nooit alleen op basis van de trillingstool af. Sterker nog, we kijken of trillingen een scheur hebben verergerd, ook als die ergens anders door komt.’’
In de praktijk betekent dit volgens de IMG-woordvoerder in het kerngebied dat vrijwel alle schades worden vergoed, aangezien verergering niet uitgesloten kan worden. ,,De tool is hierbij juist een aanvullend argument.’’
Daar is Jonkheid het niet mee eens. ,,Als een expert langskomt maar scheuren in de praktijk altijd aanmerkt als bevingsschade, is de tool dus een kuloplossing. Natuurlijk vinden wij ook niet dat je iedereen altijd maar geld hoeft te geven, maar voor bewoners in de kern is het nog altijd niet milder en makkelijker.’’
