Honden zijn al twee weken niet meer welkom in de kwetsbare delen van het Drents- Friese Wold. Foto: Rens Hooijenga
Wandelaars en fietsers zoeken steeds vaker de natuur op. Hoe leid je de drukte in goede banen, nu het broedseizoen op het punt van beginnen staat?
Of hier ook wolven voorkomen, wil een ouder echtpaar met Rotterdams accent weten, dat met de armen in elkaar gehaakt over de Kale Duinen bij Apppelscha loopt. Ze wijzen boswachter Aaldrik Pot verwonderd op grote pootafdrukken in het zand. ,,Je wilt niet weten hoe vaak ik die vraag krijg”, zegt Pot. Het ‘lezen’ van sporen van wilde dieren is zijn passie. En sinds de wolf in het land is, stroomt zijn mailbox regelmatig vol met mensen die willen weten of ‘dit’ er ook een is geweest.
Het antwoord op de vraag van de Rotterdammers is nee, hoewel er wel eens eentje in de buurt is gespot. Het verse spoor is van een flinke hond. Diens baasje is wel in overtreding, legt Pot het echtpaar uit, want sinds 1 maart zijn de Kale Duinen en omringende natuur verboden voor honden, aangelijnd of niet. Een paar meter naast het hondenspoor, spot Pot de afdrukken van de vulpes vulpes. ,,Een vos op doortocht”, zegt de boswachter. ,,Kan niet missen.”
Waar het broedseizoen in andere natuurgebieden op 15 maart begint, is dit voor Nationaal Park het Drents-Friese Wold twee weken naar voren gehaald. Dit betekent dat honden niet meer welkom zijn in de kwetsbare delen van het park en dat wandelaars worden geconcentreerd op de grote paden. Struinen over schapenpaadjes is uit den boze.
De reden voor het vervroegen van het broedseizoen is de aanwezigheid van de boomleeuwerik. Anders dan zijn naam doet vermoeden, nestelt die op de grond. ,,Hoor je dat gejodel? Tudeludelude?”, vraagt Pot, een vinger in de lucht. ,,Dat is hem. Kijk, daar in die boomtop, daar zit-ie. Daarom heet-ie dus zo.”
Als de meeste andere vogelsoorten pas net naar het andere geslacht beginnen te fluiten, is de boomleeuwerik al lang en breed aan het nestelen. Het vroegste boomleeuweriknestje dat vogelonderzoeker Stef Waasdorp in het gebied heeft ontdekt, was op 8 maart. Wat Staatsbosbeheer betreft zaak dat bezoekers in deze periode dus niet op de zwerfpaadjes komen, maar alleen op de hoofdwegen.
Hoe groter de vogel, hoe groter ook het gebied waarbinnen je hem in het broedseizoen verstoort. Neem de kraanvogel, zegt Pot, die heeft met jongen al last van je als je binnen een straal van 500 meter komt.
Dat het sinds een jaar extreem druk is in de natuur is evident, zegt de boswachter. Daar hoor je hem verder niet over klagen, want daar is Staatsbosbeheer óók voor, om natuurbeleving mogelijk te maken voor iedereen. Maar de organisatie is er net zo goed voor het behoud en de verbetering van flora en fauna. En die twee zaken botsen wel eens.
,,Je ziet wel dat er een nieuwe groep mensen de gebieden in komt. Dan zien ze een hek en dan denken ze: daar ga ik mooi even overheen”, zegt Pot. Niet iedereen staat uit zichzelf stil bij de gevolgen van het eigen gedrag op de natuur. ,,Daar zijn wij natuurlijk ook voor, om ze daar op te wijzen. Heel soms krijg je een middelvinger, maar bijna altijd zijn mensen volledig bereid om naar je te luisteren.”
En druk is het in het bos, zelfs op deze zondagochtend, bij een flinke wind en een graadje of 8. Rond het boswachterslab stappen mountainbikers in alle soorten en maten op hun fiets, op het familiepad lopen gezinnen en een vrouw van diep in de 80 met een rollator. Maar hoe verder het bos in, hoe rustiger het wordt.
Zo nu en dan zijn daar toch mensen met een hond. Zoals ook Ina en Johan van Zandwijk uit De Krim (Overijssel), die met bordercollie Kyra bezig zijn aan de laatste etappe van 20 kilometer van het Drenthepad. Ze schrikken zichtbaar als Pot ze meldt dat de hond eigenlijk al niet meer in het gebied mag komen. ,,Echt? Oei. Wij zagen op de site en op de bordjes 15 maart staan”, zegt de man. Maar boetes deelt Pot niet uit. ,,Dat zou sneu zijn”, zegt de boswachter. ,,Mensen bewust maken, daar gaat het nu om.”
