DOT in het Ebbingekwartier in Groningen. Foto: Huisman Media
De handtekeningenactie ‘Behoud DOT als hét icoon van Groningen’ is inmiddels 4333 keer ondertekend. Architect Jack van der Palen uit Groningen die DOT ontwierp, is ook faliekant tegen sloop.
Dat is hij omdat de realisatie van het futuristische gebouw in 2014 zo’n 10 miljoen euro kostte. Ook is het planetarium volgens hem geliefd in de buurt, de stad en ver daarbuiten. Daarnaast getuigt sloop volgens hem niet van duurzaamheid. En hij zou het doodzonde vinden als het hoogtepunt uit zijn architectencarrière verdwijnt.
Hij is er woensdagavond bij op het stadhuis, als de inititatiefnemers van de handtekeningenactie voor behoud van DOT inspreken over de uitbreiding van het Healthy Ageing Campus rond het UMCG-terrein. Volgens de actievoerders - omwonenden en bezoekers van DOT - betekent die uitbreiding richting het Cibogaterrein hoogbouw op de plek waar DOT staat.
Waarom, vragen zij zich af, moet een unieke architectonische trekpleister wijken voor hoogbouw? Volgens hen is DOT een ontmoetingsplek waar verschillende generaties elkaar inspireren, is het een culturele hotspot en gebruiken UMCG, RUG en gemeente de locatie als congrescentrum.
Dat is exact wat ook architect Van der Palen vindt. ,,Het hele gebied wordt herontwikkeld ten behoeve van innovatie, ontmoeting, kunst en wetenschap. Dat is allemaal al in DOT verenigd.’’
‘Bij muziekcentrum de Oosterpoort is diezelfde discussie gevoerd’
Volgens hem is er stedebouwkundig gezien eenvoudig een manier te vinden om DOT in de nieuwe plannen op te nemen. ,,Precies op de plek van DOT komt een woontoren. Ik denk dat je die kunt vervangen door een extra woonlaag op de andere woontorens te plaatsen.’’
Sloop is niet meer van deze tijd, zegt Van der Palen. ,,Het is ongelooflijk om in dit tijdsgewricht een gebouw dat goed functioneert plat te gooien. Bij muziekcentrum de Oosterpoort is diezelfde discussie gevoerd.’’
DOT tijdens de bouw in 2014. De koepel en de constructie zijn compleet van staal vervaardigd. Foto: Jan Willem van Vliet
Hij zegt dat DOT een populaire locatie is. ,,Waanzinnig dat het gebouw is opgenomen in de stad, dat Groningers het in hun hart hebben gesloten. Het staat afgebeeld op de Groninger kersttrui. Er wordt gesproken van een icoon en het is wereldwijd een toeristische trekpleister.’’
‘Verplaatsing kost miljoenen’
Dat DOT van tijdelijke aard was, wist Van der Palen toen hij er als architect bij betrokken raakte rond 2009. ,,Maar de afspraak was ook dat de pachtconstructie voor de grond een vervolg zou kunnen krijgen als het gebouw z’n nut bewees. Ik heb nooit rekening gehouden met sloop. Ook niet toen het Infoversum vrij snel na de opening failliet ging. Hoe kun je verwachten een gebouw binnen een jaar rendabel te maken?’’
De mogelijke verplaatsing van DOT naar een andere locatie, geopperd door wethouder Rik van Niejenhuis, verwijst Van der Palen naar het rijk der fabelen. Demontage, verplaatsing en opbouw van het stalen gebouw kost volgens hem miljoenen.
Een enorme hijskraan tilt de top van 65.000 kilo op het koepeltheater. Foto: Duncan Wijting
Van der Palen ontwierp het gebouw in overleg met een Engelse planetariumbouwer en met geestelijk vader Edwin Valentijn van DOT - toen nog Infoversum geheten. Ook Centraalstaal was er nauw bij betrokken. ,,Ik zat te schetsen, de mensen van Centraalstaal zaten te tekenen en te rekenen. Het was hun expertise en mijn creativiteit.’’
De waardering vanuit de architectuurwereld bleef lange tijd uit. ,,Architectuurbladen in Italië publiceerden er als eerste lovend over, daarna volgden Azië en de Arabische landen waar ze dit soort organische gebouwen mooi vinden. Pas daarna toonden de Nederlandse vakbladen belangstelling.’’
Hij noemt DOT inmiddels een parel. ,,We weten maar half wat we in huis hebben. Gooit Groningen deze parel echt weg? Ik nodig de gemeenteraad uit voor een rondleiding door het gebouw en zal ze overtuigen van de kracht ervan.’’
Infoversum/DOT
Het Infoversum opende in 2014 en moest de samenwerking tussen kunst, wetenschap, cultuur en entertainment bevorderen middels (3D)-films, lezingen, concerten en congressen. Het pand heeft naast de filmkoepel ook een tentoonstellingsruimte, een horecagelegenheid en een dakterras.
Na ruim een jaar was het Infoversum failliet vanwege tegenvallende bezoekersaantallen. Weer een jaar later kocht Bos & Bos Catering, die de horeca in het pand vanaf het begin in handen had, het voor 4,5 ton.