Eigen stroom van zonnepanelen nauwelijks nog wat waard. Is het tijd voor een thuisbatterij? Dit zijn de voor- en nadelen

Vooropgesteld: het wordt steeds lastiger doelen van de energietransitie te halen als maatregelen die consumenten kunnen nemen, minder aantrekkelijk worden, zegt ook lector energietransitie Martien Visser van de Hanzehogeschool. Is het nog aantrekkelijk om zonnepanelen op je dak te leggen als het steeds minder oplevert, vraagt Visser zich af. Een thuisbatterij kan je in zeker zin wel helpen, meent hij. Nu gaat veel van de stroom die je zelf opwekt het net op. Met een thuisbatterij kun je dat beperken.

Thuisbatterijen zijn prijzig. Afhankelijk van de opslagcapaciteit die varieert van 2 tot 25 kilowattuur ben je al gauw enkele duizenden euro’s kwijt. Volgens Vereniging Eigen Huis heeft een gemiddeld gezin opslagcapaciteit nodig tussen de 5 en 10 kilowattuur. Daarvoor ben je tussen de 5000 en 8000 euro kwijt. Er zijn ook goedkopere mobiele batterijen. Die kun je met een stekker in je stopcontact steken en dan kan het opladen beginnen. Deze batterijen hebben niet heel veel opslagcapaciteit. Dat is wel weer uit te breiden, maar dan loopt het ook alweer snel in de papieren. Voordeel van sommige van deze batterijen is wel dat ze voorzien zijn van stopcontacten. Stroom die ze hebben opgeslagen, kunnen ze terug leveren. Handig als de stroom uitvalt en je bijvoorbeeld je telefoon op wilt laden.

Zowel Vereniging Eigen Huis, stichting Milieu Centraal als Martien Visser betwijfelen dat zeer. De batterij blijft voorlopig duur in aanschaf, zegt Visser. De besparing die je op je energierekening kunt verwachten, weegt waarschijnlijk niet op tegen de aanschafkosten, zegt Milieu Centraal. Wel zijn er batterijen die in kunnen spelen op de wisselende stroomprijzen. Deze batterij gaat bijvoorbeeld opladen als de stroomprijs laag is (strategisch laden). De goedkoop opgeslagen stroom kan dan gebruikt of terug geleverd worden op het moment dat de prijzen hoog zijn. In combinatie met een dynamisch energiecontract kun je dan handelen. Milieu Centraal spreekt van een risicovolle investering: ‘De energiemarkt is volop in beweging’. Een batterij helpt je ook niet als je onafhankelijk van het elektriciteitsnet wilt zijn. Op mooie zomerse dagen zullen je panelen meer stroom produceren dan je batterijen kunnen opslaan. Dan lever je alsnog aan het net. In de winter leveren je panelen te weinig stroom op om te laden en ben je alsnog afhankelijk van het net.

Let in elk geval op eventuele contracten met leveranciers, zegt Visser. Zeker de afgelopen dagen maakt bijvoorbeeld consumentenprogramma Radar melding van zeer agressieve batterijboeren. Ook goed is het om te kijken of in de prijs ook de kosten voor een omvormer en installatie zijn meegerekend. Bedenk goed hoeveel capaciteit je nodig hebt en zoek naar mogelijkheden om je batterij slim aan te sturen, zodat de batterij goed samenwerkt met apparatuur in huis.

Met een batterij sla je zonnestroom op voor momenten dat de zon niet schijnt en windmolens niet draaien. Dan gebruik je die stroom en dat betekent dat energiecentrales die draaien op fossiele brandstoffen misschien iets minder hard draaien. Daarmee help je het milieu. Staat wel tegenover dat de productie van de batterijen veel energie en kritieke grondstoffen vraagt. Die productie heeft dus zeker impact op het milieu.

Wel als je een batterij hebt die uitsluitend je eigen zonnestroom opslaat voor eigen gebruik. Deze batterijen kunnen een piekbelasting voorkomen. Dat geldt echter niet voor batterijen die strategisch laden. Die kunnen juist voor nieuwe pieken zorgen omdat ze aan het net leveren als de stroomprijs hoog is.

Oriënteer je goed op wat er op de markt is. De batterijtechnologie is in ontwikkeling. Wie weet zijn er over een jaar betere batterijen. Wat je in de tussentijd in elk geval kunt doen, is de stroom die je opwekt meer zelf gebruiken. Zet de wasmachine of vaatwasser overdag aan, probeer je auto te laden als de zon schijnt. De aanschaf van een warmwaterboiler die douchewater kan verwarmen op zonne-energie kan ook veel helpen. Van de stroom die je panelen opwekken, gebruik je nu ongeveer 30 procent. Als je het percentage opkrikt, heb je uiteraard minder terug leverkosten. En mocht je zonnepanelen aanschaffen, denk dan na over hoeveel stroom je nodig hebt. Leg niet meteen je hele dak vol. Wek je minder op, lever je ook minder terug.