Nabijheid windturbines slecht voor huizenprijs, concludeert TNO in studie die 'het eerste en meest volledige overzicht biedt van alle geplande windturbines op land tot 2030'

TNO keek voor het onderzoek naar alle dertig regionale energieplannen die in ons land zijn gemaakt. Daarin staan de geplande zon- en windparken voor de komende jaren. Ook zijn alle bestaande windturbines in kaart gebracht. Rond elke windmolen is vervolgens een cirkel van 2,5 kilometer getrokken zodat precies zichtbaar wordt welke huizen met mogelijke negatieve effecten krijgen te maken.

,,Met onze studie willen we inzicht geven in de verdeling van de lasten van toekomstige windturbines voor Nederland. Voor zover ons bekend geeft deze studie het eerste en meest volledige overzicht van alle geplande windturbines op land tot 2030’’, zegt Peter Mulder van TNO.

Hij waarschuwt wel voor onzekerheden. Niet alle molens die nu staan ingetekend, zullen er ook echt komen.

Als alle plannen voor nieuwe windenergie doorgaan, komen er 1400 windturbines op land bij. Dat is een groei van 75 procent. Het aantal huizen in de buurt van windmolens groeit van bijna 900.000 in 2020 tot 1,6 miljoen in 2030. Bijna een kwart van de huizen in ons land krijgt dan in meer of mindere mate te maken met de negatieve effecten van windenergie: geluidsoverlast, slagschaduw en waardevermindering van de woning.

Wanneer je al deze huizen bij elkaar neemt en het waardeverlies optelt, kom je in 2030 volgens TNO op een bedrag van zo’n 15,5 miljard euro. Twee jaar geleden was het waardeverlies nog 5,5 miljard. De enorme toename wordt door de onderzoekers verklaard door de groei van het aantal turbines en het feit dat nieuwe exemplaren vaak hoger en groter zijn dan hun voorgangers, waardoor de overlast toeneemt.

Maar, aldus TNO, je moet de waardedaling in perspectief zien. Per woning was de waardedaling in 2020 gemiddeld 2,6 procent. In 2030 loopt dat op naar 3,8 procent. Omgerekend naar de huizenprijs van twee jaar geleden betekent dit betekent dit voor 2030 een relatieve waardedaling van gemiddeld 9.295 euro per woning, tegen 6.356 euro in 2020.

TNO stelt dat impact van windmolens op de prijs van woningen op dit moment ongelijk is verdeeld. Dat komt doordat de meeste turbines in de kustprovincies en Flevoland staan. Friesland heeft het hoogste aantal huizen dat op korte afstand van windmolens staat. De grootste aantallen huizen in de nabijheid van windparken zijn te vinden in het dichtbevolkte Noord- en Zuid-Holland.

,,Uit onze analyse blijkt dat bijna 70 procent van de totale waardevermindering woningen betreft die tussen 1,5 km en 2,5 km van een turbine liggen, terwijl ongeveer 8 procent van het totale waardeverlies optreedt binnen een straal van 1 kilometer van een turbine’’, voegt Mulder toe.

Noord-Nederland krijgt er volgens het onderzoek de komende jaren geen grote aantallen nieuwe turbines bij. Alleen in de Eemshaven en in Zuidoost-Drenthe, in de omgeving van Emmen en Emmer-Compascuum verwacht TNO nog nieuwe windparken. Doordat veel nieuwe windmolens zijn gepland in provincies die er nu nog relatief weinig tellen - zoals Brabant, Limburg en Gelderland - worden de negatieve effecten van windenergie straks wel gelijkmatiger over ons land verdeeld.

Om overlast en verlies van woningwaarde te vermijden adviseren de onderzoekers om te kiezen voor een beperkt aantal grote windturbines in plaats van een flink aantal kleinere exemplaren. De locatie van een klein aantal turbines dat relatief veel overlast veroorzaakt verdient volgens TNO heroverweging. ,,Deze windturbines liggen voornamelijk in de Randstad, waar het door de relatief hoge bevolkingsdichtheid moeilijker is om turbines op afstand van woningen te plaatsen’’, aldus Mulder.

Over de compensatie van huishoudens die te maken krijgen met waardeverlies van hun woning door windenergie stellen de onderzoekers dat dat uiteindelijk aan de politiek is. Maar, constateert TNO, uit berekeningen blijkt dat de business case van grote windturbines gemiddeld genomen compensatie voor de omgeving ruimschoots toe laat. ,,Huidige compensatieregelingen, zoals planschade en regelingen voor omwonenden, zijn niet eenduidig qua omvang en vormgeving en vaak afhankelijk van projectontwikkelaars of juridische procedures op initiatief van omwonenden’’, aldus TNO.