1985: Het eerste luxe cruiseschip van de Meyer Werft, Homeric, loopt van stapel in Papenburg. Foto: Archief Meyer Werft
De Meyer Werft in Papenburg bestaat 225 jaar en viert dat met de bouw van drie cruiseschepen. Wel iets anders dan een houten zeilschip waar in 1795 alles mee begon.
Pioniersgeest en lef. Directeur en senior-chef Bernard Meyer (71) weet exact hoe de onderneming uit het Emsland zich de laatste 225 jaar heeft onderscheiden. Hij voegt er direct een kritische uitspraak aan toe, wat betreft de concurrentie die deels, dan wel volledig staatssteun krijgt.
,,Ons familiebedrijf is zonder staatssteun in staat gebleken om zich verder te ontwikkelen en zich aan de vraag uit de markt aan te passen, zodat we ons de concurrentie van het lijf hebben kunnen houden”, klinkt het trots. Hij doelt op scheepsbouwers uit China, Italië (Fincantieri) en deels Frankrijk (Chantiers de l’Atlantique).
Daar had Willm Rolf Meyer in 1795 niet mee te maken. Deze Meyer begon in dat jaar met het bouwen van een zeilschip. Hij zag toen al potentie in de scheepsbouw aan de rivier de Eems.
Nog altijd is de oorsprong van het bedrijf te zien in hartje Papenburg. De eerste overdekte scheepswerf is nu een hotel/annex beurs/theatergebouw.
Bernard Meyer is de zesde generatie van de familie Meyer. Zijn drie zonen, Tim, Jan en Paul, de zevende generatie, zijn ook al actief op de werf.
Maar Bernard Meyer heeft het nog altijd voor het zeggen. Hij is al decennialang het gezicht van het bedrijf en blijft dat voorlopig ook. Net zoals het bedrijf in familiebezit blijft. Aandelen verkopen of naar de beurs gaan, dat zijn vieze woorden in de directiekamer.
Bernard Meyer vindt dat het bedrijf zijn eigen boontjes moet en kan doppen. Hij was het ook die in de jaren tachtig van de vorige eeuw een nieuwe markt aanboorde. De bouw van cruiseschepen.
Het bedrijf haakte handig in op een nieuwe vakantietrend. Cruisereizen. Dit jaar wordt het vijftigste cruiseschip gebouwd. Tientallen van deze grote drijvende hotels zijn in de Eemshaven afgebouwd.
Nog altijd staan er duizenden mensen in de haven van Papenburg als een rijk beschilderd cruiseschip achterwaarts over de Eems richting de Noordzee vaart.
De bouw van destijds nog houten schepen begon in 1795. Vanaf 1872 werden met staal gebouwde stoomschepen afgeleverd. Op de werf wordt graag herinnerd aan een klassieker, de Elbe 1 uit 1948, het laatste bemande brandweerschip. De bouw nam negen jaar in beslag.
Brandweerschip Elbe 1. Foto: Archief Meyer Werft
Tegenwoordig worden in 12 maanden drie cruiseschepen gebouwd. Het jubileumschip Iona, in opdracht gebouwd voor de Britse reder P&O, heeft plek voor 5200 gasten en is met 184.700 brutotonnage het grootste ooit op de werf gebouwd.
Het is meteen ook het grootste probleem voor Meyer in Papenburg. Grotere schepen kunnen niet over de Eems varen, laat staan dat ze in het overdekte, 1 kilometer lange dok kunnen worden gebouwd. Meyer heeft de grens van haar capaciteit bereikt.
Jaren geleden zag Meyer dat al aankomen en kocht daarom in het Finse Turku een scheepswerf. In de Zuid-Finse havenstad worden voortaan de allergrootste cruiseschepen gebouwd.
Meyer heeft ook nog een werf in Rostock. Maar, zo heeft Bernard Meyer al laten weten: Papenburg blijft de hoofdvestiging van het bedrijf.
Aida Nova, een zusje van de Aida Saga. Foto: Michael Wessels
In Papenburg staan momenteel ruim 3600 medewerkers op de loonlijst. Meyer is daarmee een van de grootste werkgevers in Nedersaksen en zeker in het Emsland. Het wordt weleens het Bayern München van Emsland genoemd.
De werf is niet alleen in eigen stad populair. Jaarlijks bezoeken meer dan 300.000 mensen het bezoekerscentrum. Een overdekte hal op het terrein waar op een spectaculaire manier de geschiedenis en het hedendaags verhaal van Meyer wordt verteld.
Of het met de cruisebranche voortvarend blijft gaan, is de vraag. Volgens experts is er voor het eerst in jaren wereldwijd sprake van een afname van cruisereizigers. Dit jaar gaan naar verwachting 28,5 miljoen mensen een cruise maken. Dat zijn er 1,5 miljoen minder dan afgelopen jaar.
Toch voorziet Bernard Meyer, zo heeft hij aan de Deutsche Presse Agentur (DPA) laten weten, een goede toekomst. ,,De cruisebranche wordt veelzijdiger en er is steeds meer vraag naar speciale schepen voor diverse doelgroepen.” ()
Op de werf, net over de grens bij Bad Nieuweschans, wordt op dit moment bijvoorbeeld gewerkt aan een opdracht van Saga Cruises. Deze rederij uit Engeland heeft een schip besteld met plek voor 1000, hoofdzakelijk oudere passagiers die flink in de slappe was zitten. Tot 2023 is het orderboek, met nog negen cruiseschepen, prima gevuld.
De klimaatdiscussie wordt ook nadrukkelijk gevoerd op de Meyer Werft. Bernard Meyer laat niet na om te melden dat in Papenburg het eerste ‘groene cruiseschip’ is gebouwd. In 2018 zag de AIDA Nova het levenslicht, het eerste cruiseschip volledig varend op LNG. Er volgen nog zeven van deze milieuvriendelijke schepen.
De volgende stap is ongetwijfeld de bouw van een cruiseschip op waterstof. Ook daarmee wil Meyer historie schrijven. De toekomst zal het leren.