Inflatie nog lang niet weg: 'Groot deel Nederlanders moet hardste klap nog krijgen'

De inflatie kwam, volgens een voorlopige bereking van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in februari uit op 7,2 procent. Dat is iets lager dan de 7,6 procent uit januari, maar de verwachting is dat het de komende maanden weer oploopt.

Het goede nieuws? De hoge inflatiecijfers voelen de meeste huishoudens nog niet in volle omvang in hun portemonnee. Maar het slechte nieuws is dat dat wel gaat komen, en bovendien lang kan aanhouden, klinkt het bij ABN Amro. „Volgens het CBS stegen de energieprijzen voor huishoudens in januari bijvoorbeeld met 90 procent. Maar in realiteit heeft bijna 60 procent van de Nederlandse huishoudens een vast energiecontract”, zegt econoom Nora Neuteboom uit.

„En de 40 procent die dat niet hebben, krijgen niet iedere maand met nieuwe energietarieven te maken, maar meestal maar twee keer per jaar. Als je daar rekening mee houdt, kom je uit op een stijging van 20 procent die huishoudens in januari meer aan energiekosten kwijt waren. Nogal een verschil.”

Dat betekent dat de hoge prijzen met vertraging doorwerken in de huishoudportemonnee. Neuteboom: „Uiteindelijk moet iedereen een nieuw energiecontract afsluiten, en dan krijg je mogelijk te maken met forse prijsstigingen. Eerst dachten we nog dat prijzen in de loop van het jaar weer zouden dalen. Maar met het conflict in Oekraine blijven de prijzen langer hoog, of op z’n minst heel beweeglijk. Dat betekent dat het negatieve effect op de koopkracht geleidelijker is: het werkt pas einde van dit jaar of misschien zelfs volgend jaar door in de koopkracht.”

 

Maar nu al wordt het voor veel mensen spannend om de eindjes aan elkaar te knopen, ziet operationeel manager René Oosterveer van budgetcoach.nl. „Voor veel mensen die hulp met hun geldzaken nodig hebben, begint het lastig te worden om rond te komen. Ga maar eens tanken, of kijk wat je kwijt bent bij de supermarkt. En ook het energiecontract geeft veel mensen kopzorgen. Als dat nu ongeveer afloopt, ga je echt veel meer betalen per maand.”

Aan vaste lasten is niet veel te veranderen. Oosterveer: „Maar aan de uitgavenkant is er vaak nog wel wat te winnen, door bijvoorbeeld boodschappen bij een goedkopere supermarkt te doen en te kijken of je iets als een doorlopende reisverzekering wel echt nodig hebt. Wat betreft inkomsten is er soms ook nog wel wat te winnen. Zo durven veel mensen geen toeslagen aan te vragen. Terwijl ze die écht nodig hebben om nog rond te kunnen komen. Ook is het met de huidige personeelskrapte soms mogelijk een beter betaalde baan te vinden.”

Arjan Vliegenthart, directeur bij budgetinstituut Nibud, zegt dat het nog te vroeg is om te zien of mensen al uitgaven schrappen. „Maar uit eerder onderzoek weten we dat mensen het eerst bezuinigen op vrijetijdsbestedingen: niet naar de kroeg of uit eten. Daarna zijn het de verjaardagscadeautjes. Tot je langzamerhand bij de eerste levensbehoeften komt. Ook daar zijn mensen creatief in: de thermostaat een graadje lager, meer isoleren of een dikke trui aan. Maar zelfs met alle tips gaat iedereen merken dat de energierekening stijgt.”