‘Als we elkaar wat gunnen komen we verder in Orvelte’

Restaurant De Schapendrift in Orvelte, 17 januari 2017. Zeventig inwoners en ondernemers discussiëren gezamenlijk over hoe hun dorp verbeterd kan worden. Op grote flip-overvellen worden de ideeën opgeschreven, bewoners stemmen vervolgens op wat ze het meeste aanspreekt door er duimpjes achter te plakken. De plannen met de meeste ‘likes’ worden de komende tijd door verschillende werkgroepen verder uitgedacht. Deze avond is een overwinning op zich.

Het is het najaar van 2015 als het college van B en W van Midden-Drenthe op bezoek komt. ,,Wat zou het fijn zijn als we met alle partijen om tafel konden zitten”, laat iemand zich ontvallen. De gemeente pakt de handschoen op en sindsdien is er wekelijks overleg. ,,Het dorp was er zelf aan toe”, zegt Henk Lindhout, voorzitter van de VABO (Vereniging Algemeen Belang Orvelte).

Vijftien jaar geleden was het nog onbestaanbaar, maar in april dit jaar is het zover. De VABO, Stichting Orvelte Poort en ondernemersvereniging OPO ondertekenen een intentieverklaring. Ondanks de onderlinge verschillen steunen ze een gezamenlijk doel: Orvelte beter op de kaart zetten.

Vertegenwoordigers van de organisaties nemen plaats in het nieuw opgerichte Motor Overleg, dat de drijvende kracht achter de dorpsvernieuwing moet worden. Ook Het Drentse Landschap, de gemeente Midden-Drenthe en het toeristisch informatiepunt (TIP) schuiven, indien nodig, aan.

,,Door de tegenstellingen in het dorp is er lange tijd niks gebeurd”, stelt Lindhout. Wonen in een dorp met erfgoedstatus betekent dat de belangen van inwoners en ondernemers weleens botsen.

,,Daarom hebben we afgesproken dat in het Motor Overleg iedereen gelijkwaardig is en zien we het meer als platform dan als instituut.” Het overleg leverde al een klein succesje op. ,,Voor het eerst is gezamenlijk een evenementenkalender vastgesteld.”

Na de eerste dorpsavond in januari vorig jaar volgen een tweede en een derde, met wisselende opkomst. ,,Mensen vinden het lang duren”, zegt Lindhout. Gedurende het jaar doen externe bureaus onderzoek naar onderwerpen die te groot zijn om door werkgroepen op te pakken: verkeersveiligheid en de beleving van de toerist. En: hoe zien inwoners en ondernemers Orvelte en wat is daarin de rol van het erfgoed?

De Schapendrift was maandag decor van de vierde dorpsavond. Voor het eerst horen de inwoners wat het masterplan in de praktijk gaat betekenen. Een gespreksleider helpt de 34 aanwezige inwoners en ondernemers aan te geven welke punten volgens hen snelle actie verdienen.

Op korte termijn komt er een voetpad langs de Wiet, de weg die om de dorpskern heen loopt. Ook wordt de bebording van de voormalige Tolweg aangepakt. Dat daar ondanks het verbod veel auto’s rijden, is een ergernis.

Andere punten van de lijst, waaronder het verbeteren van de toegankelijkheid van de parkeervoorzieningen, het accentueren van de toegangen naar het dorp en een onderhoudsplan voor groenvoorziening, volgen nog dit jaar. Het gaat met vallen en opstaan, maar veel Orvelters zijn vastbesloten. ,,Als we elkaar wat gunnen, komen we verder in Orvelte”, zegt Lindhout.

De dorpsbewoners die in de werkgroepen zitten, werken noest door. Voor de zomer moet het uitgewerkte masterplan klaar zijn. Dat omvat dan een uitgewerkte lijst van de aandachtspunten, een planning en een begroting. Het is vervolgens aan de gemeenteraad om het definitieve plan vast te stellen.

                                                   

 

Ingrid en Lambert Dolfing kennen niet anders dan Orvelte. Ingrid is er geboren, Lambert kwam er wonen toen hij tweeënhalf was. ,,Dit ís een gewoon dorp”, zegt Ingrid. ,,De toeristen zijn er alleen tussen elf en vijf.”

Het echtpaar woont in een grote boerderij aan de Schoolstraat, midden in de dorpskern. ,,Wij dragen Orvelte een warm hart toe”, zegt Ingrid, die in bijna alle Orvelter activiteiten een aandeel had. Nog steeds is ze actief bij de organisatie van de Dag van het Paard, het Wolfestival en de Lammetjesdag en komend jaar voor het eerst de Oer-dag bij het Melkfabriekje.

,,Eigenlijk doe ik wat te veel”, zegt ze met een lach. ,,Je krijgt wel eens het gevoel dat je de kar moet trekken omdat er anders niets gebeurt. En daar is bovendien dan niet altijd waardering voor.” Ze hield zich bewust wat afzijdig van het masterplan. ,,Ik hoop dat het wat goeds brengt voor het dorp. In het verleden is voorgekomen dat het niet werd wat we ervan verwachtten”, zegt ze eerlijk.

Ook Lambert is erg actief in het dorp, met een rol in de ijsbaan-, landbouw- en boermarkevereniging. Hij schoof een paar keer aan bij de werkgroep Leefomgeving. Een belangrijke uitkomst van de bijeenkomsten: ,,Het snoeiwerk moet anders. Vroeger waren de erven hier veel opener. Dat kwam ook uit het onderzoek van het externe bureau. Veel mensen zijn het er ook wel mee eens.

Maar of het ook echt gaat gebeuren?”, zegt Lambert. Ze wachten het af. Ingrid: ,,Er zullen wel een paar goeie dingen uitkomen. De gunfactor, die moet terug.”

Iris Al bestiert in Orvelte minidierentuin ZooBizar en woont ook in het dorp. De ondernemer is sinds augustus betrokken bij de vorming van het masterplan. ,,Ik dacht eerst dat het over fietspaden ging. Ik voelde me niet echt geroepen”, lacht ze.

Als ze hoort over het extern uitgevoerde onderzoek naar hoe de toerist Orvelte beleeft, meldt ze zich alsnog. ,,Dat is uitgebreid in kaart gebracht. Bezoekers zijn geïnterviewd, maar het bureau heeft ook in Emmen en omliggende vakantieparken onderzoek gedaan. Heel veel mensen zijn daar enthousiast over.”

De centrale vraag van de werkgroep is ‘Wat is de identiteit van Orvelte?’ De uitkomst: het erfgoed staat centraal. ,,Het is gemakkelijk om daar als ondernemers onderling over te praten”, zegt ze. ,,Maar hier zitten álle partijen om tafel.” De belangrijkste les die ze leerde? ,,Regelmatig dacht ik: stap even uit dat bubbeltje, Iris, dat doen anderen ook.”

Zelf heeft ze al volop plannen om in ZooBizar meer aandacht te besteden aan de unieke erfgoedstatus van haar dorp. ,,Ik wil meer doen met inheemse dieren, zoals het Drentse thriantakonijn. Ook lijkt het me leuk om speurtochten naar buiten te organiseren, om kinderen bijvoorbeeld te leren over de prachtige bomen die hier staan.”

Volgens Al is Orvelte niet anders dan een ander dorp. ,,Het probleem zit hem erin dat we lang niet met elkaar in gesprek zijn geweest. Maar de kriegel kan eruit.” Lacht. ,,Het is net een huwelijk. Orvelte is een bijzonder dorp en dat zal het altijd blijven.”

                                                 

Rolinda’s man is geboren in het dorp, in het huis naast de Smederij. Zelf bracht ze er een gedeelte van haar jeugd door. ,,Orvelte ligt me na aan het hart”, zegt de inwoonster, die bestuurslid is van de VABO. Vanuit die rol is ze actief in de werkgroep beleefomgeving en welzijn.

Na de eerste dorpsavond gaat de groep voortvarend aan de slag met verschillende onderwerpen, waaronder het groenonderhoud. ,,Dat kreeg heel veel stemmen.” Het is een irritatiefactor in het dorp, doordat er drie partijen (Het Drentse Landschap, Staatsbosbeheer en de gemeente) verantwoordelijk zijn voor verschillende delen van het dorp. Ze laat een kaart zien met verschillende gekleurde vakjes. De groep zocht uit wie welk stuk groen in beheer heeft.

,,Een andere prioriteit is het voetpad langs de Wiet. Daarnaast willen we graag een speeltuin in het dorp en meer dieren in de weides. Daarover zijn ook al gesprekken gevoerd met beheerders.” Het resultaat was afgelopen seizoen al een beetje zichtbaar. Ook de slechte verlichting langs het fietspad van Westerbork naar Orvelte is aangepakt. ,,Afgelopen zomer zijn reflectoren geplaatst.”

Het antwoord op de vraag wat voor dorp Orvelte is, is inmiddels duidelijk. ,,Er is een stuk erfgoed dat behouden moet worden, maar het moet in Orvelte ook prettig wonen en ondernemen zijn”, verwoordt Rolinda.

,,Orvelte is erfgoed. Dat is het toverwoord. Bij alles wat je denkt of wilt, moet je terug naar dat woord en de vraag stellen: wat betekent dat voor het erfgoed?” Rolinda kijkt op een positieve manier naar de toekomst. ,,Het echte werk komt nu. Ik hoop dat zich nieuwe bewoners melden die willen helpen met de actiepunten.”