Veel vraagtekens bij plan gaswinning Eesveen. ‘Als het wél fout gaat, zijn we straks te laat’

Ruim een halfuur vóórdat de inloopavond over het gaswinningsplan - belegd door het ministerie van Klimaat en Groene Groei - start, lopen de eerste bezorgde omwonenden woensdagavond al binnen. In een zaal van het Fletcher hotel in De Bult staan langs de wanden grote informatieborden over het project.

Monique Molenaar uit Vledder, aangesloten bij actiegroep Gas DrOvF, maakt zich grote zorgen over het plan. Vermilion wil vanaf locatie De Wulpen - globaal tussen Eesveen en Kallenkote - tot en met het jaar 2041 in totaal 1346 miljoen kubieke meter gas naar boven halen en daar zijn vier nieuwe putten voor nodig. Het bedrijf heeft nu al twee putten, waaruit sinds 2015 inmiddels een kleine 600 miljoen kubieke meter gas al gewonnen is. De nieuwe aanvraag is beoordeeld en nu ligt er een ontwerpbesluit voor.

Molenaar is er allerminst gerust op. „Ik zie dit als een salamitactiek, want er gebeurt in de bredere omgeving al zo veel aan gaswinning, dan komt dít er weer bij. Steeds gaan ze een stapje verder.” Op de langere termijn kan het volgens haar niet anders of de winning zal effect hebben op de bodem, door bodemdaling. „En áls het dan zover is, dan ben je eigenlijk al te laat, dan valt er niks meer te repareren. Ik zie op de tekeningen dat het gebied ook groot is, tot aan Frederiksoord aan toe. Daar liggen ook beschermde natuurgebieden en de Koloniën van Weldadigheid, Unesco Werelderfgoed.”

Er lopen deze avond wel meer omwonenden rond met een zorgelijke blik. Tiemo Huisman bijvoorbeeld, tot voor kort woonachtig in Eesveen. „Waar ik woonde was sprake van twee verschillende velden boven elkaar, zo werd mij verteld. Ik kan me niet voorstellen dat de bodem dan goed blijft, als je in die velden gaat rommelen.” Huisman zet ook grote vraagtekens bij de noodzaak van het hele plan. „Er wordt gesteld dat aardgas de komende jaren nog nodig is voor Nederland. Tegelijkertijd wordt er ook nog steeds gas geëxporteerd naar het buitenland. Dat kan ik niet met elkaar rijmen. Kijk naar wat er nu in Groningen is gebeurd”, zegt hij, verwijzend naar de recente aardbeving in Zeerijp vorige week. „We nemen enorme risico’s. En waarvoor?”

Een 32-jarige inwoonster van De Wulpen - ze woont op een steenworp afstand van de gaswinningslocatie - loopt met haar dochtertje door de zaal. Ze wil liever niet met haar naam in de krant. „Ik vind dat we erg laat geïnformeerd zijn over deze plannen en ik mis een duidelijke onderbouwing over het risico voor bodemdaling. Er wordt een maximale bodemdaling van zeven centimeter verwacht, maar ik vraag me af of er voldoende is gekeken naar het cumulatieve effect: dat effecten in de bodem zich opstapelen doordat er meerdere gaswinningsprojecten bij elkaar in de buurt liggen.”

En zo zijn er deze avond nog veel meer vragen bij belangstellenden, die de zaal gaandeweg steeds meer vullen. Robert Hilhorst, uit de Steenwijkse nieuwbouwwijk Eeserwold: „Het is gewoon van de zotte, dit hele plan. Waanzin. Gas winnen in een bewoond gebied, verzin toch iets beters en zet veel meer in op duurzame energie. Ik ben 71, dus voor mij persoonlijk zal het niet veel meer uitmaken, maar ik maak mij zorgen voor de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen, want dit hele project gaat op de langere termijn effect hebben. Kijk maar naar Groningen.”

Nico van Bremen uit Eesveen is vooral niet gerust op de gestelde bodemdaling. „We worden gewoon gepiepeld. We zien nu al dat de bodem met één of twee centimeter gedaald is, dat houd je niet tegen. Het gaat er bij mij niet in dat die bodemdaling geen effect zal hebben op onze woningen. Maar wat mij vooral ook stoort: waarom wordt er geen pot gespekt met geld om snel te kunnen uitkeren op het moment dát er schade is? Hebben we dan nog steeds geen lering getrokken van wat er in Groningen is gebeurd?”

Alie Eiting uit Diever, lid van Milieudefensie, volgt het gaswinningsdossier al sinds 2014 met argusogen, zegt ze. „Destijds was ik een roepende in de woestijn, maar nu krijgen mijn zorgen eindelijk gehoor. Ik maak me ernstige zorgen over de gevolgen voor de waterhuishouding, het klimaat, de natuur, de landbouw en natuurlijk de mensen.” De uitleg van het bedrijf neemt zij met een korreltje zout. „Er worden prognoses en gemiddelden genoemd, maar het gaat ons om het gevreesde daadwerkelijke effect.”

Veel bezorgde bewoners nemen deze avond de kans om in gesprek te gaan met Vermilion of mensen van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) en TNO. In een hoek van de zaal kunnen belanghebbenden zelfs al hun zienswijze indienen. De eerste kandidaten dienen zich hier al snel bij het loket aan.

De komende weken, tot en met woensdag 17 december, kunnen belanghebbenden nog een zienswijze indienen tegen het plan. Celeste Veenman, namens het ministerie van Klimaat en Groene Groei: „Afhankelijk van de beoordelingen, zullen we ergens in het eerste kwartaal van volgend jaar een definitief besluit nemen.” Daarna kunnen belanghebbenden eventueel nog een stap naar de Raad van State overwegen.