Fokker Hoogeveen loosde giftig chroom-6 op gemeenteriool

Veiligheidsmaatregelen die dit hadden kunnen voorkomen, had Fokker onvoldoende doorgevoerd. Dat blijkt uit documenten die DVHN heeft opgevraagd bij de gemeente Hoogeveen en de Omgevingsdienst Drenthe.

Chroom-6 is kankerverwekkend. De stof kan door inademing of huidcontact in het lichaam komen. Vanwege de roestwerende eigenschappen wordt chroom-6 vaak toegepast in verf voor legermaterieel en vliegtuigen. Fokker in Hoogeveen gebruikt de stof bij het maken van producten voor de defensie- en luchtvaartindustrie.

Op de vroege ochtend van 22 oktober 2024 ging het daarbij mis. Een behandelbad met chroom overstroomde, het alarmsysteem dat dit moest detecteren deed het niet vanwege een kapotte relais. De installatie die chroom-6-verbindingen in het afvalwater van Fokker neutraliseert, raakte vervolgens overbelast. Zo spoelde gedurende drie kwartier vervuild water naar het gemeenteriool, met daarin bijna 1,4 kilo chroom-6.

Het college van B&W van Hoogeveen heeft de gemeenteraad pas deze week voor het eerst over het ‘ongewone voorval’ bij Fokker geïnformeerd. Aanleiding om dat nu te doen, waren de openbaarheidsverzoeken van deze krant.

Bij de lozing in 2024 is de lokale volksgezondheid niet in gevaar gekomen, stelt het college. Meerdere onderzoeken zouden dat uitwijzen. Omdat het gaat om hoge concentraties chroom-6 die zijn geloosd, is ook de gezondheid van rioleringsmedewerkers onder de loep genomen. Ook zij hebben geen risico gelopen, zegt de gemeente.

Volgens de Omgevingsdienst Drenthe, die toezicht houdt op Fokker, deed het bedrijf niet genoeg om zo’n ernstige lozing te voorkomen. De ‘badenlijn’ in de fabriek is dertig jaar oud, maar Fokker zou alleen waar nodig reparaties uitvoeren. Er is meer preventieve actie nodig, stelt de Omgevingsdienst.

Van de lozing op 22 oktober had Fokker bovendien direct melding moeten maken bij de gemeente. Dat gebeurde pas drie uur later, omdat de nacht- en dagploeg aan het wisselen waren. Fokker zegt dat er inmiddels maatregelen zijn genomen om herhaling te voorkomen.

Uit de vrijgegeven documenten blijkt duidelijk het gebrek aan juiste informatie over Fokker bij de lokale overheden. Zo ging de Drentse Omgevingsdienst er nog ná het incident op 22 oktober van uit dat Fokker een apart rioolstelsel had dat rechtstreeks loosde op een waterzuivering.

Daarna bleek dat het afvalwater eerst nog zeven kilometer door het gemeenteriool aflegt. Daarbij passeert het water nog tien riooloverstorten. Als het heel hard regent, kan daar vervuild rioolwater naar de oppervlakte komen.

Daarbij komt dat de milieuvergunning uit 2017 van Fokker gedateerd is en niet helder. Zo staat niet duidelijk omgeschreven óf Fokker eigenlijk wel chroom-6 mag lozen. En, zo ja, hoeveel. In een memo aan het college van Hoogeveen wordt het vermoeden uitgesproken dat Fokker ‘de afgelopen jaren structureel Chroom-VI heeft geloosd op het rioolstelsel’.

Fokker stelt dat Europese regelgeving het gebruik van chroom-6 voor toepassingen in de luchtvaart- en defensie-industrie toestaat. Het bedrijf zou het gebruik willen terugdringen, maar buitenlandse klanten kunnen moeilijk afscheid nemen van het roestwerende middel.