Tonnie werd op 29 oktober 2024 doodgestoken op straat in Hardenberg. Foto: Persbureau Meter
‘Alles is onder controle’, zegt burgemeester Eric van Oosterhout in juli 2024 tegen Schoonebekers. Die zijn ongerust over hun agressieve dorpeling Hans H. Ze vrezen voor hun veiligheid en die van H.’s gezin. Vier maanden later vermoordt hij zijn vrouw. Hij staat donderdag voor de rechter.
Begin mei 2024 grijpt de politie voor het eerst in als Hans H. (57) opnieuw gewelddadig is in een dan al langslepende relationele ruzie. H. is docent en voormalig eigenaar van een bedrijfje in installatietechniek. Hij kan het niet verkroppen dat zijn vrouw Tonnie (53) hem wil verlaten.
Hans woont dan al een poos niet meer bij haar en zijn dochters in het huis aan De Bongerd in Schoonebeek. Maar volgens de politie vernielt Hans bij die ruzie wel spullen in die woning. De politie meldt Hans aan bij Veilig Thuis Drenthe, een instelling die huiselijk geweld moet voorkomen en stoppen.
Na brandstichting weer vrij
Eind mei probeert H. zichzelf en het huis, waar Tonnie en twee van haar vier dochters dan nog wonen, in brand te steken. De politie arresteert H., maar hij komt kort daarna weer vrij. Op poging tot brandstichting staat een derde van de straf die geldt als de brandstichting wel was gelukt. Daarop staat maximaal 12 jaar gevangenisstraf. H. gaat na zijn poging tot brandstichting wel ‘de zorg’ in, welke dat is willen instanties in het kader van privacy niet zeggen.
Tonnie, de vrouw uit Schoonebeek die door haar man Hans H. om het leven is gebracht. Foto: Eigen foto
Op 27 mei bespreekt burgemeester Van Oosterhout met onder anderen ambtenaren Openbare Orde en Veiligheid de inschattingsfout die ze maakten bij het verzoek om hulp van de politie in een conflict dat later bekend werd als de dubbele moord in Weiteveen. In deze zaak hadden volgens de burgemeester zijn ambtenaren hem moeten informeren. Nu wist hij van niks.
De evaluatie onder leiding van de burgemeester levert op dat de gemeente met andere hulpinstanties ‘alerter moet zijn op conflicten in de samenleving en op mensen met onbegrepen gedrag’. Verder leert Emmen van het ‘dossier Weiteveen’ dat kwesties rond inwoners met onbegrepen gedrag die problemen in de samenleving veroorzaken eerder worden besproken in het wekelijkse veiligheidsoverleg met de politie.
In het wekelijkse veiligheidsoverleg tussen burgemeester Van Oosterhout en de politie komt de zaak Hans H. maandag 3 juni aan bod. Er wordt afgesproken dat het ‘wachten is op terugkoppeling van de politie’ .
‘Meteen getackeld door de burgemeester’
Op 3 juli meldt het bestuur van Dorpsbelangen Schoonebeek haar zorgen over de dan nog steeds gewelddadige H. in een gesprek met burgemeester Eric van Oosterhout van Emmen. Bij Dorpsbelangen zijn diverse meldingen binnengekomen van Schoonebekers over H. zijn agressiviteit.
Uit het verslag van dit gesprek blijkt dat de burgemeester op de hoogte is van de zaak. Ook zegt Van Oosterhout dat hij ’de eindverantwoordelijke is’. De opsteller van het verslag wil van de aanwezige wijkagent weten of die er ook mee bekend is. Dat werd volgens de notulist ‘meteen getackeld door de burgemeester’, omdat die vond dat de politie ‘niet bevoegd is om verdere informatie te verstrekken’.
In de notulen van het overleg tussen burgemeester en Dorpsbelangen vertelt Van Oosterhout dat ‘benodigde instanties er zeer nauw bij betrokken zijn en de nodige stappen in werking zijn gezet en alles onder controle is’. De burgemeester voegt er nog aan toe dat hij ‘niet alle macht heeft voor het nemen van harde maatregelen’.
H. sloopt terrasdeur van Tonnies huis
Ook na juli gedraagt Hans H. zich agressief. Omwonenden vinden hem die zomer steeds onberekenbaarder en gewelddadiger worden. Hij sloopt een terrasdeur aan de achterkant van Tonnies woning om binnen te kunnen komen. De buurt vreest dat hij Tonnie, die ook bang voor hem is en hem daarom nog niet durfde te verlaten, wat aan gaat doen.
Op 21 oktober arresteert de politie Hans H. op verdenking van mishandeling van zijn vrouw en dochter in of bij hun huis. Het is volgens de politie – na drie incidenten in mei – dan pas voor het eerst dat ze weer bij het conflict zijn betrokken.
Op 22 oktober krijgt H. van de officier van justitie een tijdelijk huis- en contactverbod. Dat gebeurt op advies van burgemeester Eric van Oosterhout van Emmen.
H. trekt zich niks aan van huis- en contactverbod
Tussen 25 oktober en de dag van de moord op 29 oktober heeft H. dat verbod meerdere malen overtreden. Dat zien de buren en concludeert later ook de officier van justitie in een eerdere behandeling van de rechtszaak tegen Hans H.. Het overtreden van een tijdelijk huisverbod of de verlenging daarvan, geldt als een misdrijf. Er staat een gevangenisstraf van minimaal acht dagen tot maximaal een jaar op en/of een geldboete van 26 tot 100 euro.
Op 28 oktober heeft H. volgens bronnen gevraagd om zich gedwongen op te laten nemen.
Op 29 oktober wordt Tonnie door Hans H. buiten bij de kinderopvang in Hardenberg waar zij werkte meermaals met een mes gestoken. Zij was toen niet meer te redden.
Drie dagen later, op 1 november wordt een extra veiligheidsoverleg gehouden tussen politie en burgemeester Van Oosterhout over Schoonebeek. Ze leggen vast dat ‘er goede afspraken zijn gemaakt’ en dat ‘er goed met elkaar is afgestemd’. En valt te lezen: ,,Het onderzoek willen we gaten houden en blijven monitoren. Het is nu met elkaar blijven monitoren en vinger aan de pols houden. De signalerende partners zijn ingelicht en komen op de lijn daar en wanneer nodig.”
Voor dit artikel is gebruik gemaakt van documenten die Dagblad van het Noorden pas kreeg na verschillende verzoeken op de Wet open overheid.
Onderzoek naar fouten
Enkele weken na de moord op Tonnie vraagt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en Inspectie Justitie en Veiligheid betrokken hulpinstanties (Veilig Thuis Drenthe en GGD Drenthe) en de gemeente Emmen om een onderzoek. Dat is wettelijk verplicht na een fataal incident tijdens een tijdelijk huisverbod. Uit het onderzoek moet duidelijk worden wat er mogelijk niet goed is gegaan voorafgaand aan de moord.
De inspecties vragen ook – indien mogelijk – de nabestaanden te betrekken om te leren van hun perspectief op de ingezette interventies en geboden hulpverlening.
Veilig Thuis Drenthe heeft dan al een ‘korte evaluatie’ gedaan onder betrokken medewerkers en organisaties van het huisverbod dat voor de vermeende dader gold. Veilig Thuis Drenthe stelt hierna voor dat de adviseur Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente Emmen de hele hulpverleningsketen onder de loep neemt.
Ook de GGD wil aanvankelijk dat de gemeente Emmen de regie neemt in dat onderzoek, maar die wijst dat af.
Het onderzoek is uiteindelijk gedaan door en onder leiding van Kaat, Vink & Partners in Utrecht. Dat is gespecialiseerd in calamiteitenonderzoek. Doel van zo’n onafhankelijk onderzoek is volgens het bureau in Utrecht ‘leren en verbeteren’. Het onderzoek is februari 2025 begonnen. Het bureau adviseert dringend om de eerste sessie ‘niet online’ te doen. Het onderzoek naar fouten in de zaak Schoonebeek is nog niet afgerond.
