Jeroen Brandsma met een van zijn unieke elektrische gitaren. Foto: Boudewijn Benting
Jeroen Brandsma (35) uit Emmen bouwt handmatig elektrische gitaren, waarvan er niet één hetzelfde is. Hij wil ze slijten aan de crème de la crème in de gitaarwereld.
In de woonkamer liggen drie gitaarhoezen. Ze bevatten Jeroens kostbare schatten: zijn handgemaakte elektrische gitaren, voor de zekerheid ook nog in dekens gewikkeld. Met elke gitaar was hij ruim een jaar bezig, naast zijn werk als mediator, coach en hovenier. „Vanwege de verhuizing heb ik ze nu extra beschermd, maar ik ben sowieso heel zuinig op mijn gitaren.”
Twee weken geleden verruilde hij het Noord-Hollandse Uitgeest voor Emmen. Zijn vrouw en hij vonden het in de Randstad te druk en lawaaiig worden. Emmen kenden ze van vrienden en nu hebben ze een huis met tuin en volop plek voor hun zoontje, het nieuwe kindje dat eraan zit te komen én een werkplaats voor Jeroen.
„Uiteindelijk wil ik kunnen leven van het bouwen van gitaren”, vertelt hij. „Dit is echt mijn passie. Soms begin ik om acht uur ‘s avonds en dan is het zomaar opeens half twee ‘s nachts en denk ik: o, ik moet allang naar bed. Ik ga er helemaal in op. Alles moet kloppen. Elk detail, de balans, de afstemming van alle onderdelen. Dat is niet alleen van belang voor het uiterlijk, maar ook voor de sound die ik in gedachten heb.”
Robert Cray
Niet één exemplaar is hetzelfde en dat wil hij zo houden, hoeveel hij er ook zal maken. Het is zijn streven de gitaren uiteindelijk bij de ‘groten der aarde’ te krijgen. Mark Knopfler (zanger/gitarist van Dire Straits) is zijn ultieme droom. Zijn idool van jongs af aan.
„Misschien moet ik hem eens op gaan zoeken”, lacht hij. Dichter bij huis komen binnenkort andere bekende gitaristen spelen, onder wie blueslegende Robert Cray op het Holland International Blues Festival in Grolloo. „Het zou heel gaaf zijn als ik hem een van mijn gitaren kan laten zien. Al houdt hij hem maar even vast.”
De echt topgitaristen spelen volgens Jeroen op custom-made gitaren, speciaal naar hun wensen gemaakt. Ze zijn op zoek naar een speciaal geluid of willen een instrument dat perfect in de hand ligt. „Ik sta er voor open om in opdracht gitaren te maken, maar ik wil wel een bepaalde vrijheid en creativiteit houden.”
Jeroen Brandsma wordt rustig van houtbewerken. Foto: Anneke Mijnen van Kampen
‘Gek op de sound van gitaar’
Al zo lang Jeroen zich kan herinneren is hij met hout in de weer. In Friesland, waar hij opgroeide, hielp hij zijn vader met klussen en bouwde hij onder meer een garage voor zijn speelgoedautootjes. Muziek was een andere liefhebberij.
„Op mijn vijfde kregen wij een cd-speler van mijn opa en oma. Onze eerste cd was van Dire Straits, met zo’n mooie gitaar op de hoes. Het was direct raak bij mij. Sindsdien ben ik gek op de sound van de gitaar. Mark Knopfler is voor mij echt het summum. Maar ook Eric Clapton en John Mayer vind ik geweldig.”
Zijn ouders vroegen of hij op muziekles wilde, maar Jeroen sloeg het aanbod af. „Ik had het beeld dat je dan in een muziekkorps kwam met trompetten. Zo’n korps was er bij ons in het dorp. Dat zag ik niet zitten.”
Gitaar van sigarenkistje
In plaats daarvan maakte hij een eerste eigen muziekinstrumentje. Van eikenhouten planken timmerde hij een kistje met daarop een nummerbord van een oude auto, dat hij via Marktplaats had gekocht. Hij voorzag het ding van twee basgitaar-onderdelen. „Als je er met je voet op stampte, kwam er geluid uit. Dat was ook het enige geluid dat hij kon maken.”
Gitaarspelen kon Jeroen op dat moment nog niet, maar dat veranderde toen hij een vriendin kreeg uit Noord-Holland, met wie hij later trouwde. Zij speelde wél gitaar en leerde hem wat akkoorden.
„Ik pakte het vrij snel op. En op een gegeven moment dacht ik: ik ga een gitaar maken. Ik had op YouTube gezien dat dit kon van een sigarenkistje. Ik werd heel rustig van het maken. Opeens lukte het mij ook om bezig te gaan met mijn scriptie voor mijn opleiding commerciële economie. Ik vond rust in het bouwen van die gitaar. Ik kreeg de dingen op een rij.”
Pure kunst
Toen een docent, met wie hij wel eens samen muziek maakte, hem uitnodigde mee te gaan naar een bevriende gitaarbouwer, was de geest uit de fles. „Die man deed de deur van zijn atelier open en ik dacht: Wauw! Zulke mooie gitaren. Allemaal mooie houtsoorten, prachtige welvingen. Pure kunst eigenlijk.”
De man bood aan hem te helpen als hij ooit een eigen gitaar zou willen bouwen. Dat aanbod was niet aan dovemans oren gericht. Jeroen stond de week erop al op de stoep.
Inmiddels heeft hij vier gitaren gemaakt onder de merknaam Hynder. „Dat is Fries voor paard. Gitaristen noemen hun gitaar vaak hun werkpaard en ik ben een trotse Fries, vandaar de combinatie. Mijn opa was bovendien een echte paardenman. Ik heb hem nooit gekend, maar ik schijn op hem te lijken. Mijn Friese roots komen ook terug in mijn werk als coach en mediator. Dat doe ik onder de naam Tuskenman, wat tussenpersoon betekent.”
De gitaren die Jeroen heeft gemaakt. Foto: Anneke Mijnen van Kampen
Jeroen heeft alweer onderdelen gemaakt voor acht nieuwe gitaren. De bouw steekt nauw. Zo gaat hij op zoek naar de beste houtsoorten en als hij delen verzaagt en verlijmt, zorgt hij ervoor dat de patronen in het hout precies op elkaar aansluiten. Het is precisiewerk.
„Alles moet kloppen. Dat is de rode draad in alles wat ik doe. Harmonie en balans. Als een gitaar niet in balans is, is het niet fijn om erop te spelen. In mijn werk als hovenier geldt dit ook. Eén boom maakt geen tuin. En ook in mijn werk als bewustzijnscoach draait het erom dat mensen balans en harmonie vinden.”
Jeroen Brandsma: ,,Alles draait om harmonie en balans." Foto: Boudewijn Benting