Jan (89) woont al lang niet meer in Borger, maar hij verzamelt nog altijd alle ansichtkaarten van het 'zijn' oude dorp. 'Mijn hart ligt altijd in Borger'
Jan Eising aan de keukentafel met een van zijn mappen vol verzamelde (foto)kaarten. Foto: Huisman Media
Jan Eising (89) woont inmiddels al vijftig jaar in Winschoten, maar volgt ‘zijn’ Borger nog steeds op de voet. Hij schat zijn collectie ansicht-, brief- en fotokaarten van het dorp op zo’n 400 tot 500 exemplaren. „Mijn hart ligt altijd in Borger.”
Wat is er dan zo leuk aan Borger? Eising lepelt zo een paar redenen op. „Het dorp van vroeger is mooi bewaard gebleven. Qua natuur heeft het veel te bieden. Het ligt mooi centraal in Drenthe op de Hondsrug. En het heeft het grootste hunebed. Zelfs een hunebedmuseum.”
Al sinds zijn jeugd spaart Eising kaarten en boeken van Borger. Naast 400 tot 500 ansichtkaarten van het dorp heeft hij er ook nog enkele honderden liggen van de omliggende dorpen uit de oude gemeente Borger. De kaarten dateren tussen 1900 en 2010. „Allemaal van oud Borger. Aan de andere kant van de autoweg, met de nieuwbouw, daar kom ik nooit.”
Eising werd in 1934 geboren in Drouwen en verhuisde drie jaar later naar Borger. Daar woonde hij met zijn twee jongere zussen, moeder en vader, die boer was. Eerst aan de Hunebedstraat; in 1957 verhuisde het gezin dankzij ruilverkaveling naar een grotere boerderij aan de Koesteeg.
Actief
In het dorp was Eising actief bij de gecombineerde sportverenging van voetbal en handbal SV Borger. Eising zat in het bestuur namens de handbaltak en schreef handbalverslagen. Verder zat hij bij de Eerste Hulp en was hij secretaris van de zwemvereniging.
Ook werkte hij op het arbeidsbureau (voorloper van het UWV). Eerst in Borger, toen in Stadskanaal, later in Winschoten. ‘s Weekends reisde Eising weer terug naar Borger. „Daar wachtte immers handbal. In Winschoten had ik niets te zoeken.”
Toen hij in 1974 trouwde, was het afgelopen met wonen in de boerderij in Borger, vertelt Eising. „Ik wilde nog wel terug, maar goed, je krijg hier familie en kinderen. Die willen niet meer weg uit Winschoten.”
Eising maakte zich daarom maar verdienstelijk in Winschoten, onder meer bij de plaatselijke VVV en de EHBO-vereniging. Dat mondde uit tot een erelidmaatschap, evenals bij SV Borger, vertelt hij: „En na mijn pensioen in 1993 werd ik benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau.”
Blik op verleden
Voor corona liep hij alle kaarten- en ruilbeurzen af voor zijn verzameling, nu probeert hij zo nu en dan het internet af te speuren. „Die beurzen mis ik wel, hoor. Maar die tijd is voorbij.”
Kaart van de Kruisstraat, achterop het poststempel 1932.
Zijn duurste kostte zo’n zestig euro. „Je moet toch al gauw tien euro per kaart rekenen”, vertelt Eising. „Ik ben al jaren bezig om de ansichtkaarten compleet te krijgen. Ik denk dat ik de meeste nu wel heb.”
Eising heeft verschillende foto’s van dezelfde straat of hetzelfde gebouw. „Van het gemeentehuis bestaan tientallen kaarten. Ik probeer al die kaarten te krijgen. Ook als het eigenlijk dezelfde is, maar uitgegeven door een andere firma: dan zijn het in mijn ogen twee verschillende kaarten”, vertelt hij, bladerend door zijn mappen.
Zo heeft hij aardig wat foto’s van de Hunebedstraat en van de Hervormde Kerk. Op een kaart met achterop het poststempel 1918 staat een handjevol mensen met fietsen afgebeeld, naast een rij bomen en boerderijen: ‘Op ’t Hooiveld weg naar ‘t Hunnebed te Borger’.
Kaart ‘Op ’t Hooiveld weg naar t Hunnebed te Borger’, achterop het poststempel 1918.
„Het is een blik op het verleden van Borger”, vertelt Eising over zijn voorliefde voor ansichtkaarten. „Je ziet de ontwikkeling van Borger, de historie, de bewoners. Veel bewoners uit het oude gedeelte ken ik al sinds mijn jongensjaren.”
Eising weet ook uit zijn hoofd wat er op zijn kaarten nog wel en niet bestaat. Verdwenen rijen eiken, afgebrande schuren en nieuwe monumenten. Of die kruidenier van vroeger – dat is nu een Chinees.
Smoes om naar Borger te gaan
Als Eising terugdenkt aan het Borger van vroeger, denkt hij vooral aan het samenleven binnen een hechte gemeenschap. „De echte naober bestond toen nog. We waren afhankelijk van elkaar. Als mijn vader hulp nodig had als een koe ging kalven, dan riep je de buren erbij”, vertelt hij. „Het was een gezellig boerendorp. Ik kijk met veel plezier terug op die tijd.”
Kaart van 1920.
Al is het in Winschoten ook wel prima. Je moet immers met de tijd mee, vindt Eising. „Wat wonen betreft is het hier ideaal. Al zie ik wat natuur betreft liever Borger.”
Hij komt nog geregeld in zijn dorp. Zo is Eising actief voor de historische vereniging Harm Tiesing. „Ik schrijf artikelen en dat vraagt ook wat speurwerk. Dat is voor mij weer een smoes om naar Borger te gaan. Dan kijk ik mijn vrouw lief aan en dan wil ze mij wel brengen”, lacht hij.
En Eising blijft voorlopig doorgaan met zijn verzameling. „Als er een kans voorbij komt om een kaart te kopen, laat ik dat zeker niet na.” Hij is druk op zoek naar een ansichtkaart van de ingang van de Koesteeg. „Kun je voor mij een oproepje in de krant doen?”
Boek 'Historisch Borger'
Jan Eising maakte een boek van zijn kaarten: Historisch Borger, met bijna 200 historische foto’s. Het boek verschijnt op 24 november en is een uitgave van Jo Tingen Public Relations in Wildervank. Het boek kost 24,90 euro. Boeken zijn verkrijgbaar op zaterdag 25 november tussen 10:00 en 14:00 uur in restaurant De Weme in Borger. Wie na 25 november nog een boek wil hebben, kan contact opnemen met de uitgever, of naar de vestiging van Bruna in Borger gaan.
De zuivelfabriek; een van de bijna 200 afbeeldingen in het boek Historisch Borger.
