Een van de gasvelden bij Assen. Foto: Archief/ Marcel Jurian de Jong
Het aantal schademeldingen dat vorig jaar binnenkwam bij de Commissie Mijnbouwschade is fors gestegen. Daarvan komt een groot deel uit Assen, van inwoners die onterecht denken een vaste vergoeding te kunnen krijgen. Ook uit Aa en Hunze kwamen tientallen meldingen.
Heb je wel of niet recht op een vaste vergoeding voor mijnbouwschade als je in Assen woont? Veel inwoners lijken het niet te weten.
De Commissie Mijnbouwschade (CMS) krijgt opvallend veel meldingen binnen uit de regio Assen van bewoners die ten onrechte denken dat ze in aanmerking komen voor een vaste, eenmalige vergoeding van 10.000 euro zonder beoordeling van hun schade. Die regeling is alleen beschikbaar voor adressen die binnen het gebied van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) liggen. Een deel van Assen valt daar wel in, een ander deel niet.
Dat zit zo. In het gebied van het Groningenveld en rondom de gasopslagen in Norg en Grijpskerk moeten mensen met schade als gevolg van mijnbouw, zoals gaswinning, zich melden bij het IMG. De rest van Nederland kan dit doen bij de Commissie Mijnbouwschade (CMS).
De grens loopt dwars door sommige gemeenten. Zo kan het dat een deel van Assen wel aanspraak kan maken op diverse regelingen van het IMG, zoals die vaste vergoeding, maar andere delen niet.
In het groen het gebied van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG), in het paars het gebied dat onder de Commissie Mijnbouwschade valt. Ilustratie: postcodechecker Commissie Mijnbouwschade
„Het is voor mensen niet duidelijk waar die grens loopt, waarom die er is en wat dat betekent voor inwoners binnen en buiten die grens”, merkt Margriet Drijver van de Commissie Mijnbouwschade (CMS). Het gaat om ruim 430 meldingen, in mindere mate ook uit de gemeenten Midden-Drenthe en Westerkwartier.
Het leidt tot onbegrip bij inwoners, ziet de commissie. CMS pakt elke melding op en neemt vervolgens telefonisch en schriftelijk contact op met de schademelder.
‘Oneerlijk en onduidelijk’
„We krijgen dan terug dat ze dit onderscheid oneerlijk en onduidelijk vinden. 150 meter verder op krijgen mensen wel vergoeding, terwijl zij misschien meer schade hebben. Dat kan, maar de vraag is of het veroorzaakt of verergerd is door mijnbouw”, zegt ze.
Drijver snapt dat dit lastig te verkroppen is voor inwoners aan de rand van de gebieden. „Tegelijkertijd moet die grens ergens getrokken worden.Als je de grens verder trekt, dan speelt dat gevoel een straat verder.”
Samen met de gemeente Assen probeert de commissie meer te communiceren over de verschillende regelingen. Maar tot nu toe heeft dat geen invloed gehad op het aantal meldingen.
Kritiek op schadeafhandeling Ekehaar
Het totaal aantal meldingen dat de commissie vorig jaar ontving is flink toegenomen. In heel 2024 gaat het om 821 meldingen, het jaar ervoor waren het nog 180. Daarvan kwamen 66 meldingen uit de gemeente Aa en Hunze. Die hadden te maken met drie bevingen bij het gasveld Eleveld bij Ekehaar in oktober 2023.
Tot nu toe concludeerde de commissie in vijftien gevallen dat al bestaande schade aan huizen verergerd is door de aardbevingen en die inwoners daarom een vergoeding moeten krijgen. Het gaat om bedragen van 800 tot ongeveer 16.000 euro.
Inwoners en de gemeente Aa en Hunze zijn kritisch op de schadeafhandeling in Ekehaar. Ze klagen over onbegrijpelijke schaderapporten. Ook vinden ze dat de kosten voor het inhuren van een deskundige om de schade op te meten, niet in verhouding staan tot de schadevergoeding.
Onlangs deed burgemeester Anno Wietze Hiemstra van Aa en Hunze opnieuw zijn beklag daarover in deze krant. Hij vindt dat, net als in Groningen, de afhandeling milder, makkelijker en menselijker moet.
Drijver daarover: „Ik kan zijn redenering volgen. Hij pleit voor een ruimhartige regeling voor zijn inwoners. Maar wij vinden dat je de rest van het land niet gelijk kan trekken met wat in het Groningenveld gebeurt.”
Bemoeienis van de NAM
Kort na de bevingen pleitte Hiemstra voor het opstarten van een versnelde procedure, zodat schades vergoed zouden worden zonder uitgebreid onderzoek. Dat zou tijd en geld hebben gespaard.
De NAM en de CMS vonden dit niet nodig vanwege de relatief kleine omvang van de schademeldingen en zwaarte van de beving. Volgens Hiemstra heeft de NAM een doorslaggevende stem gehad in het besluiten over die procedure en baalt van de bemoeienis van de mijnbouwonderneming.
Dat klopt niet, zegt Drijver: „We overleggen met de NAM en gemeente, maar wij bepalen in welke mate we onderzoek doen naar de oorzaak van de schade. Daar gaat de mijnbouwonderneming (in dit geval de NAM, red.) niet over.”
Evaluatie werkwijze
Binnenkort is er een evaluatie van de werkwijze in Ekehaar, waarbij de commissie in gesprek gaat met de NAM en gemeente. „De verhouding tussen de uitvoeringskosten en schadevergoedingen is een van de discussiepunten. Die discussie kennen we uit Groningen”, zegt Drijver.
„Tot nu toe hebben we niet dusdanige bodembeweging als gevolg van mijnbouw gezien dat we aanleiding zien voor zo’n vereenvoudigde procedure. In het Groningenveld is echt iets anders aan de hand. Als net zo’n zware zo’n beving bij een klein gasveld plaatsvindt, dan maak je een andere afweging.”
