Prettig wonen op je oude dag in Grolloo. 'Maar als je dat zo wilt houden, heb je jonge mensen nodig' | DVHN Zomertour

Terwijl de komst van internationaal vermaarde fluitisten Grolloo deze week mondiale allure geeft vanwege Grolloo Fluitsessions, koestert het dorp zich loom in de augustuszon wanneer we daar op maandagmorgen neerstrijken. De toeristen zitten nog op camping De Berenkuil aan de koffie, de inwoners zijn nog niet op straat te vinden, de scholen en het dorpshuis dicht.

De vakantietijd is niet voor iedereen altijd prettig. Voor mensen op leeftijd en anderen die kampen met gevoelens van eenzaamheid is het wel eens te stil. Inwoners van Grolloo proberen daar wat aan te doen. Want wie Grolloo zegt, zegt meestal ‘blues’, ‘Derksen’ of ‘Cuby and the Blizzards’. Iets minder bekend – maar in zorgkringen alom geroemd – is de sociale dorpsstructuur. Twee dagen in de week brengt dorpscoördinator Siny Vink bezoekjes aan bewoners van Grolloo. Met in haar binnenzak een lijst van 170 vrijwilligers uit Grolloo en omgeving die een dienst kunnen bewijzen. Voor een autoritje of bij een computerprobleem, bijvoorbeeld. „In dienst van Impuls, ten dienste van Grolloo”, is Vinks gevleugelde uitspraak.

„Geweldig’’, vindt Janny Tiems (61) de inspanningen van zorgcoördinator Vink. Het draagt in haar ogen allemaal bij aan de goede sfeer in het dorp. Tiems – ze haalt even een boodschap bij de buurtsuper – is al sinds 1988 kapper in het dorp. En nu heeft ze in haar salon zes mensen aan het werk. „Best veel voor een dorp met 800 inwoners’’, zegt ze trots. ,,Maar we hebben niet alleen klanten hier vandaan. Ze komen ook Assen en zelfs uit Groningen.’’

Hoewel de vergrijzing danig toeslaat in het dorp, treffen we ook nog wat jeugdige dorpelingen. De 13-jarige Mads en zijn twee jaar oudere zus Valerie komen even langs voor een boodschap bij de dorpswinkel. Het bevalt Mads prima in het dorp. ,,Je hebt hier veel voor zo’n klein dorp: winkels, restaurants en er is een jeugdsoos.’’

Nee, Mads zou niet in een grotere plaats willen wonen. Hier heeft hij de ruimte voor zijn liefhebberij, rijden op een quad. Dat is zo’n soort brommer met vier wielen. „Mijn ouders hebben een stuk land waar ik kan rijden.’’

Goed, maar Mads is inmiddels wel de basisschool in het dorp ontgroeid. Hij gaat nu naar het Dr. Nassau College in Assen, vertelt hij. Toch een kilometer of 15. Kun je daar wel komen met het openbaar vervoer? Hij glimlacht minzaam. „O, dat kan best’’, zegt hij. Maar ik doe het nooit. Ik ga altijd met de elektrische fiets. Dat gaat prima.’’

Terug naar de zorgcoördinator. Toen er in 2017 plannen lagen voor zo’n buurtwerker, wilde de toenmalige zorgwethouder van Aa en Hunze er als ‘proef’ best een zakcentje voor uit trekken, maar hij zei wel: „Als het niks wordt, trekken we na een jaar de stekker eruit.”

Het werkte als een trein. Een onderzoeker van het Aletta Jacobs Instituut bekeek hoeveel de drie huisartsen in en rond Grolloo werden bezocht en hoe vaak huisartsen in andere dorpen werd bezocht. Wat bleek? In Grolloo was dit aantal tussen 2016 en 2018 stevig teruggelopen, waar dat elders niet gebeurde. Dat zou volgens die onderzoeker een besparing van 25.000 euro opleveren aan zorgkosten. Daarmee kon de zorgcoördinator worden betaald.

Roelof Dilling (72) is voorzitter van het dorpsinitiatief Grolloo Zorgt en zit op deze rustige maandagmorgen in het zonnetje van zijn woning waar hij al 41 jaar woont. Het ‘sociale verhaal van Grolloo’ blijft niet bij een zorgcoördinator, dat weet Dilling als geen ander. Vanuit het dorp is een groot plan opgezet, waarbij de oude boerderij naast het dorpshuis vanaf 2024 plaats maakt voor twaalf ouderenappartementen. Dan hoeven senioren niet langer naar andere dorpen als ze ouder worden. „Voor veel ouderen is de laatste levensfase een worsteling: ze wonen zo fijn, maar het huis en de tuin is te groot. Ze moeten verhuizen, maar willen niet weg. Dat willen wij wegnemen.”

Ook de verbouwing van het dorpshuis hoort bij het zorgplan. De ouderen in de nog te bouwen appartementen kunnen voor koffie, spelletjes of sport naar het dorpshuis. Het dorpshuis uit 1965 is oud, heeft een hoog energiegebruik en sluit niet aan bij activiteiten die nu plaats vinden. In het verbouwde dorpshuis moeten flexibele ruimtes komen, nieuwe kleedkamers, meer fitnessfaciliteiten en een grotere keuken. En alles duurzamer, voor een lagere gasrekening. Ook een uitbreiding van de parkeerplaats bij camping De Berenkuil in onderdeel van het plan, als faciliteit bij de school en het dorpshuis.

De vergunningen voor het grote plan zijn rond, het wachten is nu op een prijsopgaaf door verschillende bouwaannemers. Maar dat vergunningstraject duurde Dilling en veel oudere Grolloërs betreft veel te lang. De handen van de vrijwilligers jeuken. Dus toen de buitenschoolse opvang van Grolloo dit jaar vroeg of ze ook al éérder gebruik konden maken van een nieuwe ruimte in het dorpshuis, trokken Dilling en de zijnen de werkhandschoenen aan en maakten afgelopen weken alvast een beginnetje. „Scheelt weer in de kosten.”

Het oude podium van het dorpshuis is nu een afgesloten zaaltje voor bso-kinderen. „De enige die het voormalige podium eens per jaar gebruikte, was Sinterklaas”, zegt Dilling, die enthousiast laat zien waar de afgelopen weken hard aan is gewerkt.

Met het grote zorgplan is het niet alleen de hoop dat senioren oud kunnen worden in Grolloo, maar ook dat jeugd een eigen huis kan kopen in het vergrijzende dorp. Maar het is twijfelachtig of de forse woningen in Grolloo ten deel zullen vallen aan starters of dat kapitaalkrachtige Randstedelijke pensionado’s hun slag slaan. En ja, dan moeten dorpsbewoners ook nog die definitieve beslissing maken voor een zorgwoning.

Neem Henk Lesschen (76), die in zijn tuin de blaadjes op een hoop harkt. Hij woont in een groot huis en twijfelt nog steeds of hij zich samen met zijn vrouw Janny moet inschrijven voor de nieuwe zorgwoningen. Zijn buurman heeft de beslissing al gemaakt. ,,Maar ik vind het lastig. Je gaat er zó op achteruit, want je hebt maar een klein kamertje. En de huren zijn hoger dan mijn huidige hypotheek.” Ook nu hebben ze een slaapkamer en ruime douche beneden. „Maar het is wel de bedoeling dat wij erover nadenken.”

Het echtpaar Lesschen maakt zich zorgen over de leefbaarheid in het dorp. Woningbouw in Grolloo komt niet van de grond, het dorpswinkeltje wordt voortdurend in zijn voortbestaan bedreigd. Henk Lesschen: „Grolloo is heel actief, maar als je dat zo wilt houden, heb je jonge mensen nodig.”