Stikstof. Klimaatverandering. Geldgebrek. Corona. Toch ziet Meiltje de Groot van Groningen Airport Eelde het licht weer door de wolken schijnen

Het is voor de luchtvaart een buitengewoon spannende tijd, en dus ook voor Groningen Airport Eelde. Corona, klimaatverandering, stikstof, energietransitie... Al die onderwerpen hangen als donkere wolken boven de vliegvelden. Meiltje de Groot is net een jaar directeur van de noordelijke luchthaven. Hoewel er veel onzeker is, ziet ze voorzichtig de zon weer schijnen.

Neem de nieuwe brandweerkazerne. Eindelijk, eindelijk, lijkt het er dit jaar dan toch van te komen dat de brandweerlieden van de luchthaven hun sterk verouderde kazerne kunnen verruilen voor een nieuw pand. „De aannemer is al geweest om de eerste voorbereidingen te treffen. De bouw is telkens uitgesteld en in die tijd zijn de kosten van materiaal en arbeid alleen maar fors gestegen. Maar we hebben met wat aanpassingen een efficiënter plan gemaakt, waardoor we binnen het budget kunnen bouwen. We hopen eind dit jaar klaar te zijn.”

Dat de bouw telkens werd uitgesteld, heeft onder meer te maken met de onzekere toekomst van de luchthaven. Het is nog steeds onduidelijk hoe uitgaven voor onderhoud, startbaan, infrastructuur en veiligheidvan6 tot 8 miljoen gedekt moeten worden. De hoop is gevestigd op ‘Den Haag’, maar daar blijft het vooralsnog muisstil. „Ik krijg wel eens de vraag: wanneer wordt de luchthaven nou eens winstgevend? Dat gaat niet gebeuren, zeg ik dan. Wat denk je: wereldwijd is van de regionale luchthavens 80 procent niet winstgevend, daar moet geld bij.”

De Groot kan haar ergernis over voormalig minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) nauwelijks verbergen. In haar luchtvaartnota stelde ze dat regionale luchthavens als Eelde weliswaar van nationaal belang zijn, maar ook dat ze hun eigen broek moeten ophouden. „Dit vloeit voort uit onkunde”, vindt De Groot. „Een luchthaven is onderdeel van de infrastructuur. Dat kost geld, net zoals een weg geld kost of de spoorlijn naar Roodeschool.”

Maar is het wel terecht om luchthaven Eelde te vergelijken met een spoorlijn? Met de trein ga je naar je werk of naar je oma, terwijl je met het vliegtuig op vakantie gaat. In een klein land, met uitstekende verbindingen, is het echt niet onoverkomelijk als noorderlingen naar Schiphol moeten reizen.

„Wij moeten beter uitdragen dat ‘Eelde’ niet alleen voor vakantievluchten is”, stelt De Groot. „Denk aan de traumaheli, die zijn basis bij ons heeft. Denk ook aan transplantatievluchten. Zonder Eelde kun je in het UMCG geen hart- en levertransplantaties uitvoeren.” Dan zijn er nog de lesvluchten. Bovendien wil De Groot bedrijven faciliteren die vliegtuigen onderhouden of demonteren.

Ze wijst er op dat Eelde past in het Nederlandse luchthavensysteem, waarbij de regionale luchthavens het overvolle Schiphol kunnen ontlasten. „En het scheelt toch ook verkeersbewegingen als mensen hier vandaan kunnen vliegen in plaats vanaf Schiphol of Eindhoven. Ook die laatste luchthaven zit al vol...”

Maar ja, dat geld... Mark Harbers (VVD) is vanaf maandag de opvolger van Van Nieuwenhuizen en het is nog de vraag of hij wel over de brug komt. De Groot wil niet op dit ene paard wedden. „Debijdragehoeft niet per se van zijn ministerie van infrastructuur te komen, we kunnen ook bij andere departementen, de Europese Unie en allerlei fondsen aankloppen. Het maakt mij niet uit waar het geld vandaan komt. We zijn druk aan het inventariseren welke mogelijkheden er zijn. We gaan ervan uit dat ook de huidige aandeelhouders, de noordelijke overheden, wel willen bijdragen. Ze willen echter niet alleen voor de tekorten opdraaien.”

Vliegen blijft in veel gevallen de beste reisoplossing, vindt De Groot, al erkent ze dat tussen grote Europese steden de trein ook een prima alternatief is. Duidelijk is natuurlijk wel dat het vliegen milieuvriendelijker moet. Dit leidt tot een erg grote uitstoot van broeikasgassen. „Daar moeten we dus de komende jaren heel, heel hard aan werken.”

Het komende jaar moeten de ambitieuze waterstofplannen en die voor elektrisch vliegen op de luchthaven dan ook nader gestalte krijgen. „We willen 8 hectare bedrijventerrein ontwikkelen, waar technologiebedrijf Demcon een electrolyser voor waterstofproductie wil bouwen. We zijn in gesprek met de gemeente Tynaarlo over de wijziging van het bestemmingsplan.”

Want Eelde heeft een belangrijke troef in handen, vindt De Groot. Energiebedrijf GroenLeven installeerde 63.196 zonnepanelen op het terrein. En er zijn plannen om ook de parkeerplaatsen te overdekken met zonnepanelen.

„Andere luchthavens willen dat nu ook en komen hier kijken hoe wij dit hebben gerealiseerd. We hebben hierdoor een perfecte omgeving om te experimenteren met elektrisch vliegen en vliegen op waterstof. Dit is bij grotere luchthavens veel te ingewikkeld.”

Waterstof is geschikt voor langere vluchten met grotere vliegtuigen, elektrisch vliegen maakt vluchten met kleine toestellen met negen of tien passagiers rendabel. „Het onderhoud van een elektrisch vliegtuig is goedkoper en ook de stroom kost minder. Zo kun je verbindingen maken met steden als Hamburg en Parijs. Zo dragen wij als kleine luchthaven bij aan het vormen van netwerken binnen Europa.”