In Emmen start de eerste vluchtelingenschool in het Noorden voor alleen kinderen uit Oekraïne. 'We bieden rust en veiligheid en dat ontroert de ouders soms'

In groep 8 is een handjevol Oekraïense kinderen aan het tekenen. Ze maken een selfie in de stijl van Minecraft. Een gezicht opgebouwd uit blokjes, kortgezegd. Op het bord staat Google Translate aan met de zin ‘De lijnen mogen donker’. Het is voor elke kersverse docent op de school handen- en voetenwerk om met de Oekraïenstalige kinderen te communiceren. Maar het lukt.

Niet veel later mogen de leerlingen afronden; ze gaan lunchen. Het lunchpakketje voor de eerste dag krijgen de kinderen van school. Morgen moeten ze de trommel en beker zelf vullen. Als iedereen de lunchbox op tafel heeft, zegt juf: „Dan zeggen we: ‘eet smakelijk’.” Het blijft wat stil. „Bon appetit”, verheldert ze zichzelf. „Bon appetit”, zegt eentje terug. Een van de meisjes neemt al wat ferme happen van haar oer-Hollandse bammetje. Ze wijst ernaar en vraagt in het Oekraïens iets aan haar buurvrouw. Die haalt haar schouders op, terwijl ze kleine happen van haar dubbele boterham neemt. Ook het eten is wennen.

In het lokaal ernaast zit groep 5/6. Een vol hokje met 15 leerlingen, want het is van oudsher een kantoorruimte in het oude schoolgebouw, niet een leslokaal. De kinderen maken een tekening van de lente. Op deze eerste schooldag hoeven de kinderen nog niet gelijk volle bak bezig met rekenen en geschiedenis. Taal wel, want het Nederlands wordt overal tussendoor gewoven. Een meisje laat haar tekening zien. De juf reageert: „Oh, mooi! Zingen. Zing-en.” Ze houdt haar hand als microfoon onder de mond.

Dertig van de kinderen verblijven in de opvang in het Fletcherhotel van de gemeente Emmen. Tien kinderen verblijven bij gezinnen in de omgeving en komen per taxi naar school. Voor de school zijn genoeg docenten gevonden. Volgens Judith van der Vooren, directeur van het Expertisecentrum voor Anderstaligen (ECA), waren er „héél veel sollicitaties.” Ook zijn er mogelijke Oekraïense leerkrachten in beeld. „Daar gaan we nog naar kijken, we krijgen er ook veel vragen over. Het is wel een lastige; er zitten haken en ogen aan. Wij kunnen bij die docenten bijvoorbeeld minder goed controleren of ze kwalitatief goed les geven.”

Het was volgens Van der Vooren wel spannend voor ouders om de kinderen er achter te laten. Ze kregen vanmorgen koffie met taart op de school en konden via een tolk rustig hun vragen stellen. „We vertelden dat we hier veiligheid en rust bieden. Dat ontroerde sommige ouders. Ze zijn tot nu toe steeds met hun kinderen samen geweest. Maar ondanks de spanning, waren ze blij dat hun kind naar school kon.”

Ook de kinderen zelf vonden het aanvankelijk spannend, vertelt Marlien de Koning, intern begeleider. „Maar zodra ze gewend waren, waren het toch ‘gewoon’ kinderen.” Dat zie je ook als jonge kinderen uit groep 1 tot 4 even later op het geïmproviseerde schoolplein spelen, dat is afgezet met dranghekken. Eigenlijk een doodnormale schoolkas, met kleuters in vrolijk gekleurde jassen, die ruziën om wie er op het fietsje mag en rondstappen op plastic klossen.

Met name voor de jonge kinderen is het onderwijs nog wel een uitdaging. In Oekraïne hebben 4- en 5-jarigen geen leerplicht. Voor hen is het nog wennen aan de structuur van school, vertelt de Renate Bouwman (37), juf van de combigroep 1-4 (dertien kinderen). „De jongste kleuters zijn het onderwijs nog niet gewend. Zij leren nog: hoe ruim je op, hoe ga je met materiaal om? Maar de kinderen helpen elkaar.”

De kinderen leren volgens Bouwman deze eerste schooldag bijvoorbeeld het Nederlandse woord ‘rij’ en ‘stoel’. „Want ze moeten op bepaalde momenten in de rij staan of op de stoel zitten.” Kinderen mogen ook een tekening maken met hun naam erop. Een eitje voor de 8-jarige, onmogelijk voor de kleuters van 4. Het is daarom voor Bouwmeester nog een zoektocht hoe ze al haar kinderen op niveau les kan geven. Het probleem is gelukkig van tijdelijke aard. Volgende week moet groep 3 en 4 afgesplitst worden van groep 1 en 2.Dat plan moet nog uitgevoerd, net als de start van het voortgezet onderwijs. Ook op de planning voor volgende week.

Maar voor deze eerste week maakt dat allemaal niet zoveel uit. „Het uitgangspunt is eerst: laat de kinderen rustig wennen. Geef ze een veilige plek, laat ze lekker spelen. Dat lukt: we zien allemaal blije kinderen.”