Het is deze week exact twee jaar geleden dat een Drents gezin in één klap wereldnieuws werd. Bekend werd toen dat een vader met zes van zijn negen kinderen al jarenlang in complete isolatie op een boerderij in Ruinerwold leefde, waar hij de kinderen sloeg en misbruikte. Hoe gaat het nu met hen?
De oudste vier kinderen van het gezin deden hun verhaal in een vierdelige documentaire waarin ze vertelden over hun leven in gevangenschap. De kinderen van Ruinerwold maakt deze week een grote kans om de Gouden Televizier-Ring te winnen.
Allesbehalve liefdevol
In de documentaire doen de kinderen een boekje open over hun jeugd en over de bizarre rituelen van hun vader, die een eigen evangelie hanteerde en er niet voor terugschrok om zijn kinderen lijfstraffen te geven en sommigen zelfs te misbruiken. Op filmpjes is te zien hoe hun vader hen allesbehalve met liefde behandelt. En hoe hij zijn vrouw, die in 2004 stierf aan kanker, onder de duim houdt.
Het gezin kon naderhand op heel wat medelijden en sympathie rekenen, al blijven er tot op vandaag ook nog altijd veel vragen. Want waarom hebben de drie kinderen die het gezin eerder al ontvluchtten, geen alarm geslagen? En is het niet vreemd dat ze er zo makkelijk over vertellen en niet getraumatiseerd lijken?
De hele affaire kwam aan het licht toen zoon Israël (27) twee jaar geleden uit de boerderij ontsnapte om iets te gaan drinken in een dorpscafé. Daar raakte hij aan de praat met dorpsbewoners en vertelde hij over hun leven in totale afzondering. Een paar dagen later streek de wereldpers in Ruinerwold neer om verslag uit de brengen over de ’holbewoners’ die jarenlang in de kelder van de boerderij hadden geleefd.
Vandaag, twee jaar later, gaat het goed met de kinderen. Een aantal zit in pleeggezinnen, drie getuigden deze week over hun herwonnen vrijheid. „Het gaat opvallend goed”, klinkt het. „Er is natuurlijk veel veranderd”, zegt Israël. „Bij alles wat ik nu doe, merk ik wat ik al die jaren niet kon doen.” Hij werkt nu aan een film.
Ook zijn broer Edino voelt zich bevrijd. „Het voelt goed eindelijk jezelf te kunnen zijn”, klinkt het. Hij vindt het tijd om het verleden achter zich te laten en te gaan werken aan de toekomst. Hij wil onder meer een platform oprichten om mensen die op zoek zijn naar hun identiteit hun ware ’ik’ te vinden en ze vooral een stem te geven.
Mar Jan (30) verliet in 2008 al het gezin en staat al een stuk verder in het leven dan haar broers. „We zijn blij dat ons verhaal naar buiten kwam en kregen veel toffe reacties”, zegt ze.
Ook Shin (31) , de oudste, ontvluchtte het gezin al eerder. Hij leefde een half jaar op straat na zijn ontsnapping, met alleen maar een tas met kleren en wat geld bij zich. Toch voelde hij opluchting. „Ik heb me nog nooit zo blij en vrij gevoeld.” Shin kampt wel met chronische depressies als gevolg van zijn jeugd. Daardoor is het lastig voor hem om een stabiel bestaan op te bouwen.
Plaats kunnen geven
Buiten Shin, die met psychische problemen kampt, lijken de kinderen het dus best goed te stellen, ondanks hun traumatiserende jeugd. Het lijkt misschien vreemd, maar volgens forensisch psychiater Rudy Verelst is het best mogelijk dat ze het trauma hebben verwerkt of misschien eerder dat ze het een plaats hebben kunnen geven. „Soms komt een stressstoornis ook later. Maar ik vermoed dat ze, nadat de zaak aan het licht is gekomen, goed zijn opgevangen. Dat kan verklaren waarom ze er nu zo gemakkelijk kunnen over praten”, zegt Verelst.
Maar het kan ook zijn, zegt hij, dat wat de buitenwereld als erg traumatisch ziet door de jongeren zelf niet als even traumatisch ervaren. „Misschien omdat ze veel steun hadden aan elkaar en omdat alles in een gezinssituatie heeft afgespeeld. Ik sluit niet uit dat ze het samen hebben kunnen verwerken.”
Dat het trieste verhaal van de kinderen van Ruinerwold Nederland niet onberoerd liet, blijkt uit het grote bedrag dat werd opgehaald tijdens een crowdfunding van de kinderen. Maar liefst 462.051 euro werd geschonken. Daarnaast is nog eens ruim 17.000 euro direct naar het rekeningnummer van de stichting achter de crowdfunding overgemaakt, staat in een verklaring op de website van de Stichting Kinderen van Ruinerwold. Het geld is bedoeld om bijvoorbeeld studies, jobcoaching, tandartskosten, rijlessen, juridische kosten of huisvesting mee te financieren, klinkt het.
De jongste kinderen krijgen een bedrag op een rekening gestort, waar het blijft staan tot wanneer ze meerderjarig zijn. Mar Jan heeft een deel opzijgezet om een huis te kopen, vertelde ze deze week op de Nederlandse tv. Net als Israël heeft ze ook ’geïnvesteerd’ in een beugel, want ze zijn nooit naar de tandarts geweest toen ze opgesloten zaten.
En vader Gerrit Jan Van D.?
Vader Gerrit Jan Van D. liep in 2016 ernstige en blijvende hersenschade op door een beroerte. Hij kan niet meer lopen of praten, waardoor de rechtbank van Assen hem intussen buiten vervolging heeft gesteld. Hij kreeg ook 97.000 euro terug van het Openbaar Ministerie. Dat geld werd in beslag genomen bij de inval in de boerderij in Ruinerwold in oktober 2019.
De oudste vier kinderen willen nu een civiele procedure beginnen tegen hun vader. „Voor alles wat hij ons heeft aangedaan en omdat hij onze jeugd heeft afgenomen.”
