Johannes Postkazerne Havelte op de schop: onverharde landingsbaan langs A32

Automobilisten op de A32 zullen vreemd opkijken. Rijden ze op deze snelweg tussen Meppel en Steenwijk zakt er ineens een zwaar Hercules transportvliegtuig uit de lucht. Om te landen op de 1600 meter lange onverharde landingsbaan bij de Johannes Postkazerne in Havelte. Het is nog toekomstmuziek, maar het oefenterrein Westerveld achter de kazerne is in beeld voor een zogeheten dirt strip.

Het plan maakt deel uit van de toekomstplannen van Defensie, waarin onze krijgsmacht naarstig op zoek is naar meer oefenruimte in ons land. Er zijn overigens nog zeven locaties in beeld waar een onverharde landingsbaan kan worden gerealiseerd. Eind dit jaar of begin volgend jaar moet het kabinet een knoop doorhakken over de expansiedrift van het leger.

Een plan dat al langer bestaat is de enorme opknapbeurt van de kazerne in Havelte, als onderdeel van de sanering van het vastgoed van ons leger. Sommige verouderde kazernes verdwijnen, de overblijvers worden gerenoveerd en legeronderdelen verhuizen. De Johannes Postkazerne, de grootste legeringsplaats in het Noorden, is een van de eerste kazernes die op de schop gaat.

Een revitalisering van de kazerne is volgens projectleider luitenant-kolonel buiten dienst Gosse Bijlenga (63) dringend gewenst. Het oudste gebouw op het terrein dateert van 1949. De meeste gebouwen worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw, het gaat om 102.000 vierkante meter. De 46.000 vierkante meter die blijft staan, krijgt een opknapbeurt. Het gaat om 171 gebouwen, inclusief rijwielstallingen en gebouwtjes voor de opslag van gasflessen.

Bijlenga zegt dat elke eenheid straks in één gebouw wordt gehuisvest. „Daar worden de kantoren van het personeel, de parkeerruimte voor de voertuigen en de opslag van materialen ondergebracht. Militairen hoeven zich niet meer te verplaatsen over de kazerne, maar verblijven in één gebouw. We zetten gebouwen neer die de bedrijfsvoering ondersteunen.” De hele operatie is niet in beton gegoten. Er wordt overleg gevoerd met de gemeenten Steenwijkerland en Westerveld. Het defensieterrein ligt voor 80 procent in Steenwijkerland.

De verwachting is dat eind dit jaar het ruimtelijk plan voor de kazerne klaar is en dat de aanbesteding in 2026 zijn beslag krijgt. In 2027 is de start van de verbouwoperatie gepland en in 2033 moeten de werkzaamheden afgerond zijn. Het Rijksvastgoedbedrijf besteedt alles aan. „We hopen dat ook lokale aannemers en bedrijven daarvan kunnen profiteren”, stelt de oud-militair.

Overste Bijlenga gaat ook over de renovatie van de Johan Willem Frisokazerne in Assen. Ook die staat een opknapbeurt van miljoenen te wachten. In Assen wil Defensie de monumentale panden langs de Vaart afstoten en de militaire basisopleiding School Noord verhuizen naar Havelte. De JWF-kazerne blijft de thuisbasis van 13 infanteriebataljon luchtmobiel, de helft van 11 geneeskundige-compagnie (luchtmobiel), 113 herstelpeloton (luchtmobiel), de koninklijke militaire kapel Johan Willem Friso en een aantal ondersteunende diensten en eenheden.

De verhuizing van School Noord betekent dat Defensie voorzieningen moet treffen voor zo’n 500 militairen in opleiding en de 126 kaderleden op de kazerne in Havelte. Er moeten nieuwe leslokalen komen en slaapgelegenheden met achtpersoonskamers.

De rekruten zijn overwegend 16 tot 17 jaar oud, nog niet in het bezit van een rijbewijs en dus afhankelijk van het openbaar vervoer. Dat moet verbeterd worden, zegt oud militair Bijlenga. Hij ziet de afgestoten busdiensten vanaf het NS-station in Steenwijk en Meppel naar en van de kazerne graag weer terugkeren. „Vooral op vrijdagmiddag, zondagavond en maandagochtend is er behoefte aan deze buslijnen.”

Overigens willen de inwoners van Havelte ook graag dat deze buslijnen weer in gebruik worden genomen. De Drentse commissaris van de Koning Jetta Klijnsma zei tijdens de presentatie van de renovatieplannen in Havelte vorig jaar toe zich sterk te zullen maken voor de herintroductie van de busdiensten.

Defensie wil het vastgoed in Havelte verduurzamen en onderzoekt hoe materialen, zoals de 80.000 ton beton die vrijkomt door sloop, kunnen worden hergebruikt. „Daardoor zal de CO2-uitstoot een stuk minder worden. Er hoeven veel minder nieuwe materialen van buitenaf aangevoerd te worden”, zegt Bijlenga. Verder wordt onderzoek gedaan naar warm-koude opslag (WKO), zonnepanelen, warmtenet en een windmolen op het terrein. Het streven is om in 2050 alle gebouwen energieneutraal te hebben.

Bij de herinrichting van het 95 hectare grote terrein wil Defensie ook de bereikbaarheid van de kazerne verbeterd. Aan de noordzijde, aan de kant van Kallenkote en Wapserveen, komt een tweede ontsluitingsweg (binnen het hek van de kazerne) richting de Van Helomaweg. Verder wil Defensie de hoofdingang richting de Van Helomaweg verplaatsen en het sportterrein verleggen. Er wordt nog onderzocht of het sportveld opengesteld kan worden voor burgers.