De tram in Klazienaveen. Het voertuig reed er enkele tientallen jaren. Foto: Collectie Historisch Klazienaveen
In januari 1904 was het feest in Klazienaveen, voor de allereerste keer stopte er een tram. Vlakbij de plek waar dit gebeurde, wil de stichting Historisch Klazienaveen een gedenksteen plaatsen. ,,De tram was belangrijk, haalde het dorp voor een deel uit zijn isolement’’, zegt voorzitter Jans Jagt.
In Klazienaveen herinnert weinig nog aan de tram, die van 1904 tot in de Tweede Wereldoorlog door het dorp reed. De Trambrug bestaat nog, maar ligt niet meer op de originele plek. Het gevaarte werd in de jaren tachtig bij de herinrichting van het centrum ontmanteld en herplaatst over de Molenwijk. Als het aan de stichting Historisch Klazienaveen ligt, wordt er in januari 2024 nabij de oorspronkelijke plek van de Trambrug een gedenksteen met plaquette onthuld. Het is dan precies 120 jaar geleden dat daar voor het eerst een tram stopte.
Woningen nabij de Trambrug moesten naar achteren worden geplaatst
De tram was eigendom van de Dedemvaartse Stoomtram Maatschappij (DSM), die baron Van Dedem in 1885 oprichtte. ,,In 1886 werd het eerste gedeelte tussen Dedemsvaart en Avereest in gebruik genomen’’, zegt voorzitter Jans Jagt (70) van Historisch Klazienaveen. ,,Daarna kwam er steeds een stukje bij. Eind 1902 werd de vergunning verleend voor het doortrekken van de verbinding van Erica naar Klazienaveen. Ruim een jaar later was dit bijna 6 kilometer lange tracé klaar en reed een gloednieuwe tram Klazienaveen binnen.’’
Woningen nabij de trambrug over het van Echtenskanaal waren naar achteren geplaatst om zo de tram de ruimte te geven om met een grote boog de trambrug op te kunnen rijden. Het eindstation was nabij de toenmalige rooms-katholieke kerk. Jagt: ,,Daar stond een eenvoudig houten stationsgebouw. De stationschef had in het voorste deel zijn kantoortje. Daar had hij een telefonische verbinding met andere haltes om bijvoorbeeld het vertrek van de tram door te geven.’’
De steen is er al, van het land van boer Otto te Velde
Klazienaveen heeft lange tijd vrij geïsoleerd gelegen, benadrukt Jagt. ,,Met de komst van de tramverbinding Erica-Klazienaveen in 1904 werd de bereikbaarheid verbeterd. Later ging Klazienaveen er nog meer op vooruit, toen de tramlijn werd doorgetrokken naar Emmer-Compascuum en Ter Apel.’’ Klazienaveen kende twee tramhaltes: Hotel Poulusma nabij de Dordsebrug en Hotel Klazienaveen-Zuid aan het Scholtenskanaal. De lijn had aftakkingen naar de turfstrooiselfabriek en de fabriek van de Purit.
De kei die een gedenksteen moet worden. Foto: Historisch Klazienaveen
Na de Tweede Wereldoorlog was het gebeurd met het vervoer per tram in het dorp. Jagt: ,,Dat was een einde van een tijdperk. Het verhaal over de tram willen wij in het kort vertellen op de plaquette op de gedenksteen die wij op de voormalige eerste stopplek willen plaatsen.’’
De gedenksteen is er al, een ruim vier ton wegende steen die van het land van boer Otto te Velde aan de Derksweg is gehaald. ,,Het bedrijf Tromp en Roggen Natuursteen, ook uit Klazienaveen, maakt een zijde van de steen vlak. Daar komt de plaquette op.’’ Om de steen te mogen plaatsen, is toestemming nodig van de gemeente. Die aanvraag is inmiddels de deur uit. Jagt, die nog wel financiers zoekt, verwacht niet dat de plannen op verzet stuiten.
