Het moment waarop Scout, nagekeken door zijn ouders, de roedel verlaat en begint aan zijn reis die hem in Nederland brengt. Foto: Cees van Kempen
Toegegeven, Wolf is een geweldige film. De kijker zit eerste rang bij alles wat het dier doet en meemaakt tijdens zijn reis van Oost-Europa naar de Veluwe. Maar ook een film met een duidelijke boodschap: de wolf is fantastisch. En daar is lang niet iedereen het mee eens.
In Wolf vertelt filmmaker Cees van Kempen het verhaal van Scout, een wolf die in de uitgestrekte bossen ‘ergens in het oosten van Duitsland’ wordt geboren. Liefst duizend dagen bivakkeerden Van Kempen en zijn team in Duitse en Nederlandse bossen. ,,Soms moesten we wel twee, drie weken wachten op dat ene moment.’’
De stem van verteller Matthijs van Nieuwkerk wekt vertrouwen
Het is een gedramatiseerd verhaal van de jonge wolf Scout, de eerste wolf die na een afwezigheid van 150 jaar voet op Nederlandse bodem zet. De stem van verteller Matthijs van Nieuwkerk wekt vertrouwen, de muziek raakt geregeld een gevoelige snaar en de beelden van louter wilde wolven in de natuur doen de rest.
Scout ravottend met zijn broertjes en zusjes. Foto: Cees van Kempen
Een ontroerende film. Mooie beelden van Scout die speelt met zijn broertjes en zusjes en die al op jonge leeftijd op ontdekking gaat. Welpjes die op de spoorlijn dwars door het bos aan de rails likken, want ijzer smaakt als bloed. Met gevaar voor eigen leven, want de trein nadert en remt niet.
Droogte, dorst en voedselschaarste
Over een roedel die ‘diep in de wildernis dapper standhoudt’. Extreem weer, droogte, dorst, voedselschaarste. Opgroeiende pubers, de eerste jacht en de eerste solovangst van Scout. Een onoplettend hertenkalf moet het ontgelden. ,,Een enorme stap in het leven van de nog jonge wolf’’, vertelt Van Nieuwkerk.
Nederig begroeten de puberwolven hun moeder. Foto: Cees van Kempen
Wolven zijn slimme en bovenal sluwe dieren. De kans dat je als gewone sterveling er ooit één krijgt te zien in de natuur, is heel klein. Van Kempen brengt de dieren in beeld alsof hij zij aan zij met Scout de reis maakt van het oosten van Duitsland naar de Veluwe. Geen vage beelden, nooit op grote afstand. Altijd erbovenop en de actie volgend vanuit meerdere hoeken.
Hoe dan? ,,Dat is een beetje het geheim van de smid’’, lacht de filmmaker. ,,Maar ik kan niet ontkennen dat we sommige scenes vanuit wel tien cameraposities hebben vastgelegd.’’
Het moment waarop Scout, nagekeken door zijn ouders, de roedel verlaat en begint aan zijn reis die hem in Nederland brengt. Foto: Cees van Kempen
Zo is er het moment dat Scout, nagekeken door zijn ouders, de roedel verlaat en aan zijn avontuurlijke reis begint. Hij trotseert moerassen, druk verkeer, heeft geluk wanneer hij een doodgereden ree langs de weg vindt, twijfelt hevig bij het oversteken van een brede rivier met sterke stroming. Maar hij doet het, en haalt de overkant.
Dode schapen komen in de film niet voor
In de film voeden de wolven zich alleen met (jonge) zwijnen, reeën en herten. Schapen met doorgebeten kelen en opengereten borstkassen komen er niet in voor. Er wordt, heel opmerkelijk, vastgesteld dat wolven dat niet doen. Wel is te zien dat mensen rasters plaatsen. ,,Want’’, zo wordt gezegd, ,,een veilig schaap is ook een veilige wolf.’’
Tijdens zijn tocht trotseert Scout moerassen en drukke verkeerswegen. Foto: Cees van Kempen
Met andere woorden: als mensen de moeite nemen hun schapen te beschermen en achter wolfwerende rasters zetten, zal de wolf de schapen met rust laten en is er voor de mens geen reden zich tegen de wolf te keren. Kom met dat verhaal maar eens aan bij schapenhouders in Drenthe, Friesland en Groningen.
‘Wolf vertelt het echte en eerlijke verhaal’
In het Drents Friese Wold huist een wolvenpaartje. In het omliggende gebied worden nagenoeg dagelijks schapen doodgebeten. Ook als die ‘in rasters’ staan. En zelfs als ‘s nachts ook een kuddebeschermingshond de wacht houdt, zien de dieren nog kans met schapen aan de haal te gaan. En toch stellen de makers, in de rug gesteund door onder meer Natuurmonumenten, dat met Wolf het echte en eerlijke verhaal wordt verteld. Dat de wolf nu eenmaal terug is in Nederland en dat we met het dier moeten leren leven. En dat dit volgens de makers ook heel goed kan.
De terugkeer van de wolf is louter goed nieuws, stelt Van Kempen. Wolven pakken alleen zieke en zwakke zwijnen en reeën en houden deze soorten dus vitaal en sterk. Prooidieren gaan zich daardoor natuurlijker gedragen en tal van dieren en planten, zoals raven, insecten en bepaalde soorten paddenstoelen, gedijen goed op de karkassen. ,,Sommige soorten zijn er zelfs van afhankelijk.’’
Tijdens zijn tocht komt Scout op plekken waar je geen wolven verwacht. Foto: Cees van Kempen
Aan romantiek geen gebrek. Na de nodige ontberingen en omzwervingen komt Scout in Nederland terecht. In het volle Nederland vindt hij op de Veluwe de door hem zo gewenste rust, voldoende prooidieren en, jawel, een vrouwtje. De daaropvolgende paring en zelfs de geboorte van de welpen in een geconfisqueerde dassenburcht passeren van dichtbij de revue.
Is de eerste welp van Scout de wolvin in het Drents Friese Wold?
En er komt dus nageslacht. De eerste wolf die na 150 jaar afwezigheid in Nederland wordt geboren, is een meisje. Ze wordt Scouts kroonprinses genoemd. Ook zij verlaat na een jaar het ouderlijk nest, op zoek naar een eigen territorium. En misschien, heel misschien is zij het vrouwtje in het Drents Friese Wold.
Na lang twijfelen waagt de jonge wolf toch de sprong en haalt de overkant van de brede rivier. Foto: Cees van Kempen
De voorvertoning van Wolf, de film gaat op 15 september in première en is vervolgens in het hele land te zien, vond plaats in Utrecht. De terugreis duurt lang (en niet omdat de afstand Randstad-Noorden per definitie groter is dan omgekeerd). Een loslopende hond ziet kans het spoorboekje van de NS volledig te ontregelen. Forse vertragingen en er vallen zelfs treinen uit. Of zou het geen hond maar een wolf zijn geweest? Want wat zegt Van Nieuwkerk ook alweer in de film wanneer Scout de grens passeert? ,,Welkom in Nederland.’’
