Een huis voor de jeugd in Nieuw-Schoonebeek, al vijftig jaar lang

Seks, drugs en rock ‘n roll. De ouders van jongeren in Nieuw-Schoonebeek zagen het eind jaren zestig al helemaal voor zich. De jeugdsoos die hun kinderen wilden zou binnen de kortste keren uitgroeien tot een poel des verderfs. Zo’n ding moest er maar niet komen.

Toch gingen in 1969 in het dorp voor het eerst de deuren open van jeugdsoos Rumah Pemuda. Jo van der Laan: ,,We hebben het toen heel slim aangepakt. Er kwam een toezichtraad met daarin ouders die altijd naar binnen mochten. Het duurde maar even en er was draagvlak in het hele dorp.’’

Rumah Pemuda staat in de boeken als de tweede jeugdsoos in de toenmalige gemeente Schoonebeek. ,,Dat klopt ook wel’’, zegt de inmiddels 69-jarige mede-oprichter Jo van der Laan. ,,In 1968 was in Schoonebeek Goeroe al opgericht. Maar in die tijd kwam een klein groepje jongeren in Nieuw-Schoonebeek ook al samen in een soort soos.’’

Voor vijf gulden per maand mocht de jeugd gebruik maken van een leegstaande boerderij. ,,De bedstee werd omgebouwd tot een plek voor de diskjockey, we sleepten meubels naar binnen en muren werden beplakt met posters. Toch kregen we de boel niet aan de loop, het gros van de jongeren liet ons links liggen.’’

Van der Laan overwoog de handdoek in de ring te gooien. ,,Juist in die periode logeerde een student uit Delft bij ons thuis. Hij moest voor zijn studie vier of vijf generaties onderzoeken. Hij raadde mij en mijn kameraad Leo Lubbers aan de zaken wat gestructureerder aan te pakken.’’

De student ging mee langs alle huizen in het dorp om jongeren uit te nodigen voor een gesprek in de lagere school. ,,De opkomst was groot en nog dezelfde avond werden plannen gemaakt en een bestuur gekozen. De oprichting van Rumah Pemuda was een feit. In de zomer van 1969 kwam burgemeester Capetti langs voor de officiële opening.’’

Rumah Pemuda werd een pleisterplaats voor tieners en jonge twintigers en er werd van alles op touw gezet. ,,Droppings, filmavondjes, met de trekker en platte wagen naar Twist en natuurlijk veel muziek’’, zegt oud-bestuurslid Johnnie Herbers (64). Via een loods achter de melkfabriek belandde Rumah Pemuda in 1972 in een lokaal van de school Westerendse.

In 1997 volgde de verhuizing naar een ruimte in het toen gloednieuwe dorpshuis in het centrum. ,,De gemeente Schoonebeek moest fuseren met het grote Emmen en had nog wat geld over. Dat kon voor de gemeentelijke herindeling mooi nog even uitgegeven worden’’, glimlacht Van der Laan.

William Gels (46): ,,Die verhuizing naar het dorpshuis was top. In de Westerendse zaten we aan het voeteneind van het dorp. De laatste jaren hadden we het daar ook best wel zwaar, veel jongeren gingen liever naar grote en kleine disco’s in de buurt. ’’ Leon Herbers (41): ,,Op de nieuwe plek in het centrum werd de weg omhoog weer ingezet.’’

Hij grijnst. ,,Ik moet denken aan de films die we toen illegaal gingen downloaden. Het was de tijd dat internet opkwam, maar heel snel ging het allemaal nog niet. We zetten dan op dinsdag het apparaat aan en dan was de film meestal in de loop van vrijdag wel binnen. Mooi op tijd voor de première op zaterdagavond.’’

Aan de muziek die werd gedraaid, merkte Herbers op een gegeven moment dat zijn langste tijd in de soos erop zat. ,,Ik hoorde steeds meer muziek die ik niet kende of die ik niet leuk vond. Ook dacht ik dat het publiek steeds jonger werd. Dat was natuurlijk niet zo, ik werd ouder.’’

Gels: ,,De kracht van Rumah Pemuda is dat er steeds weer nieuwe jonge mensen komen en dat de soos wordt gedragen door het hele dorp.’’ Dennis Hemme (31), tot vier jaar geleden bestuurslid, knikt. ,,Dat is heel goed verklaarbaar. Veel volwassenen waren vroeger zelf bezoekers van de soos. Voor hen was Rumah Pemuda ooit ook een heel belangrijk deel van hun leven.’’

Opzienbarend was dat er een uit de soos ontstane groep in de jaren negentig erin slaagde om topartiesten als Iggy Pop, The Ramones en Fischer-Z naar Nieuw-Schoonebeek te halen. Pearl Jam en Radiohead waren ook een beeld, maar die bands werden afgewezen omdat ze nog niet zo heel bekend waren.

Sinds ongeveer een half jaar is Rumah Pemuda vanwege een grootschalige verbouwing van het dorpshuis dakloos. Ook de ruimte van de jeugdsoos wordt onder handen genomen. ,,We kunnen op dezelfde plek blijven en daar zijn we blij mee’’, zeggen Chris Veelenturf (21) en Rob Koers (23), die tegenwoordig in het bestuur zitten. De verwachting is dat de deur in januari weer open kan. ,,Maar eerst is er feest, komende zaterdag in een verwarmde tent bij het voetbalveld. Want Rumah Pemuda is vijftig!’’