Drentse boeren kijken met angst en beven naar vrijdag, de dag waarop het kabinet met stikstofmaatregelen komt. 'Misschien moeten eerst de schappen in de supermarkt een poosje leeg zijn'

Naar alle waarschijnlijkheid maakt het kabinet vrijdag bekend hoe het de stikstofproblematiek wil aanpakken. Rigoureus voor boeren, zo blijkt uit uitgelekte stukken: rond Natura 2000-gebieden moet de veestapel tot 70 à 80 procent inkrimpen. En Drenthe heeft nogal wat van die beschermde natuurgebieden. ,,Drentse boeren zitten al snel in de buurt van natuur’’, verzucht Dirk Bruins, veehouder én voorzitter van LTO Noord.

Bruins zelf ook. Vanaf zijn erf kan hij het Dwingelderveld zien. ,,Ik zie de brief van het kabinet toch wel met angst en beven tegemoet. Niet alleen voor mezelf, maar voor de hele sector. Boeren in bepaalde gebieden zullen zwaar aan de beurt zijn. Denk aan de Gelderse Vallei en de Peel, maar zeker ook aan Drenthe. Alleen in de Zuidwesthoek heb je al het Dwingelderveld, Holtingerveld, Drents Friese Wold en Leggelderveld. Allemaal natuur op povere zandgronden. Daar zullen de klappen hard aankomen. Bedenk wel dat 20 procent van de Drentse economie direct is gelieerd aan de landbouw.’’

Vanuit zijn woonkamer kijkt veehouder Erik Hofman uit op het Leggelderveld, dat vaak in één adem wordt genoemd met het Drents Friese Wold. ,,In coronatijd lag de economie grotendeels stil. De boeren gingen door en de lucht werd schoner. Rara hoe kan dat? Ligt het dan echt aan ons? ik geloof er niks van.’’

Hofman is bang dat het kabinet een zodanige ramkoers inzet, dat ‘een complete sector wordt uitgeroeid’. ,,Misschien is het tijd dat mensen weer eens honger krijgen. Dat ze dan tot de conclusie komen dat wij onmisbaar zijn. Of het moet zo zijn dat het kabinet ons voedsel uit het buitenland wil halen. Schieten we daar iets mee op? Daar is de voetafdruk van de landbouw veel groter, want nergens in de wereld wordt zo efficiënt geboerd als in Nederland.’’

Ook Gerard Worst, veehouder in Vledder nabij het Drents Friese Wold, ziet wel wat in een ‘staking’: ,,De beleidsmakers in dit land zijn echt niet goed wijs. Misschien moeten de schappen in de supermarkten inderdaad eerst maar eens een poosje leeg zijn. Dat mensen weten dat ons dagelijks voedsel niet vanzelfsprekend is. Zonder dat daadwerkelijk is vastgesteld dat de landbouw de grote boosdoener is, zijn wel alle pijlen op ons gericht. Wij zijn een kleine groep en dus een makkelijke prooi. Voor de natuur en het klimaat? Laat me niet lachen. Die nobele doelen zijn mensen allang weer vergeten. Ze staan rijen dik bij Schiphol om weer massaal op vakantie te gaan. Schiphol lacht zich dood.’’

Grazers die in de natuur worden ingezet om gras en jonge boompjes kort te houden, zoals schapen en runderen, hebben weinig te vrezen van de kabinetsplannen. De begrazingsplannen worden zodanig uitgevoerd, dat de dieren juist stikstof uit de natuur halen, legt Reinier van Klinken, herder van schaapskudde Het Stroomdal in Schipborg, uit.

Hij kan niet begrijpen waarom boeren zo in het verdomhoekje worden gezet: ,,Als je naar de kaart van de stikstofdeposities kijkt, zie je vooral veel uitstoot langs snelwegen en autowegen. In ons werkgebied is dat de N34.’’

Als blijkt dat minister Christianne van der Wal (VVD) van Natuur en Stikstof met drastische maatregelen komt, is het volgens Worst en Hofman tijd voor actie. ,,Desnoods gaan we direct vrijdag met de trekker naar Den Haag’’, zegt Worst.

Bruins hoopt dat provincies, die het beleid waarschijnlijk moeten gaan uitvoeren, het belang van de agrarische sector tijdig inzien. ,,Door zo’n brief van de minister ontstaat er weer allerlei rumoer en gebeurt er ondertussen niets. Het gevolg is wel dat de boel nog verder op scherp wordt gesteld.’’

Roy Meijer uit Witteveen, veehouder en landelijk voorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), wil rustig blijven en dat ook uitstralen. ,,Eerst de brief afwachten en kijken wat erin staat.’’ Maar hij heeft wel zorgen: ,,Hoe lang gaan mensen dit nog trekken en volhouden? Is er straks nog ruimte voor innovatie of moet iedereen maar gewoon vertrekken?’’

,,Als de minister vasthoudt aan de kritische depositiewaarde, dan gaat het kabinet ons land van bovenaf opnieuw inrichten en dat moeten we echt niet willen. We weten dat we moeten reduceren en doen dat ook, maar geef ons ook de tijd en ruimte om de doelen te realiseren. Den Haag moet zich er goed van bewust zijn dat boeren de grootste grondbezitters van het land zijn en dus moeten ze zorgvuldig met ons omgaan.’’