Kabinet komt vrijdag met harde boodschap voor boeren over stikstof. Ook Groningen, Friesland en Drenthe ontkomen volgens minister niet aan aanpak

Zo reageerde minister Christianne van der Wal voor Natuur en Stikstof dinsdagmiddag op vragen uit de Tweede Kamer over de stikstofplannen van de regering. Provinciebestuurders in Drenthe en Friesland hebben al aangegeven de inkrimping van veeteelt niet te willen en een aantal rechtse partijen in het parlement heeft daar ook grote moeite mee.

Maar het is niet anders, zei Van der Wal. ,,Niet alleen vanwege de rechterlijke uitspraak uit 2019 waardoor Nederland op slot is’’, schetste de VVD-minister. ,,Als overheid hebben wij dit zelf laten ontstaan. Wij hebben ons niet aan de afspraken gehouden. We zijn keihard tegen de muur gelopen. Maar we moeten het ook doen omdat de natuur achteruit holt. De biodiversiteit, onze voedselvoorziening, onze schone lucht, het schone drinkwater. Een mono-natuur is niet goed voor Nederland. Het is niet alleen die rechterlijke uitspraak.’’

Partijen zoals de PVV en JA21 stellen dat stikstof helemaal niet schadelijk is voor de natuur. Dat weersprak de minister met kracht. ,,Stikstof zelf inderdaad niet maar het gaat om de verbindingen die stikstof maakt waardoor er te veel ammoniak en andere stoffen zijn.’’

GroenLinks en D66 zeiden de minister volop te steunen en hopen dat vanuit het kabinet provinciebestuurders die de plannen niet willen uitvoeren worden aangepakt. ,,We hebben bestuurders met ballen nodig’’, zei Tjeerd de Groot van D66. ,,De komende periode worden de bokken van de schapen gescheiden.’’

Wat de exacte consequenties gaan zijn, wordt pas vrijdag duidelijk als de plannen gepresenteerd worden door Van der Wal en haar collega landbouwminister Henk Staghouwer. NRC publiceerde vorige week al uit de plannen en stelde daarbij dat in de Gelders Vallei en De Peel 70 tot 80 procent van de bedrijven zullen moeten sluiten. In Groningen en Friesland zou het 20 procent zijn en Drenthe werd in NRC helemaal niet genoemd.

De minister suggereerde dat die getallen niet helemaal kloppen en zei de onrust die het uitlekken van de voorlopige plannen hebben veroorzaakt te betreuren. De plannen worden nog doorgerekend stelde ze, maar ze zei tegelijk dat er geen andere keuze is dan hard ingrijpen. ,,De afgelopen jaren hebben we te veel uitvluchten gezocht. Geitenpaadjes kunnen we ons niet meer permitteren. We weten al drie jaar dat dit moment eraan zit te komen en we moeten er met elkaar doorheen.’’

Tal van organisaties zoals de LTO maar ook radicalere boeren hebben al aangekondigd tegen de plannen in protest te gaan. Dat heeft weinig zin maar staat de boeren vrij, reageerde Van der Wal. in antwoord op vragen van Laura Bromet van GroenLinks.

Ook binnen partijen zoals het CDA en de VVD is er weerstand tegen. Zo wordt er op het congres van de VVD zaterdag een motie van vierhonderd VVD-leden behandeld, die is ingediend door Johan Moes van de VVD Drenthe. Ze noemen de berekening van de stikstofuitstoot onbetrouwbaar.