Graus is tegen afschot en stelde anticonceptiedarts voor. Foto: Robin Utrecht / ANP
PVV-kamerlid Dion Graus en schapenhouder Bert Zinger uit Hijken spraken dinsdag in Den Haag over omgang met wolven. Graus is tegen afschot en stelde anticonceptiedarts voor, tot ongeloof van Zinger en BBB-gedeputeerde Egbert van Dijk van de provincie Drenthe. Maar hoe gek is dat idee eigenlijk?
In 1988 werden wilde paarden al succesvol geïnjecteerd met anticonceptiemiddelen. Later volgden proeven met witstaartherten en olifanten. Dat laatste gebeurde door onderzoeker Henk Bertschinger uit Pretoria, Zuid-Afrika. Hij verdiepte zich dertig jaar geleden in het beheersen van de olifantenpopulatie, omdat hij niet kon verkroppen dat men in het Krugerpark olifanten doodde om de kuddes te verkleinen. Een te grote populatie zorgt voor een verslechtering van het leefgebied voor allerlei dieren, daarom is populatie-inperking in de natuurparken in Zuid-Afrika noodzakelijk.
In 1996 startte Bertschinger met de immunocontraceptie. Volgens hem is het bij olifanten de enige methode die populatiegroei vertraagt. ,,Andere methodes zoals afschot of verplaatsing van olifanten naar andere natuurreservaten, stimuleren reproductie”, zegt Bertschinger in een video vanuit de Botstiber Institute for Wildlife Fertility Control.
‘Waardevolle methode’
Intussen kan de methode ook al bij veel meer dieren toegepast worden. Faunaorganisatie BIJ12 onderzocht in 2010 wat mogelijkheden zouden zijn met zulke immunocontraceptie bij grote hoefdieren zoals everzwijn, damhert, edelhert, ree, paard en rund. Dit chemische goedje dat dieren onvruchtbaar maakt, kan op verschillende manieren bij dieren worden binnengebracht: met injecties, dartpijlen, genetisch gemodificeerde virussen of chirurgische ingrepen.
Contraceptie is een relatief nieuwe benadering binnen het beheer van in het wild levende dieren, die in verschillende landen al in de praktijk wordt toegepast. Nadelen zijn er ook. De meeste chemische contraceptiemiddeltjes zijn niet biologische afbreekbaar en hopen dus op in het milieu. Ook is het duur en zijn er ethische en langetermijnszorgen. Bij hoefdieren kan contraceptie volgens BIJ12 niettemin ‘een waardevolle methode zijn om hoefdierpopulaties te beheren’.
Graus ziet hierin mogelijk de oplossing voor het populatiebeheer in de Oostvaardersplassen. In 2010 diende hij hiervoor een motie in.
Nader onderzoek nodig
Maar hoefdieren zijn nog geen wolven. Over het effect van immunocontraceptie bij wolven is nog minder onderzocht. De eerder genoemde Bertschinger experimenteerde wel eens met implantaten bij wolven om de dieren tijdelijk onvruchtbaar te maken. Dat gaf gemengde resultaten, het werkte niet bij alle dieren. De Yukon Department of Environment in Canada concludeerde in 2011 dat immunocontraceptie niet effectief was om het aantal pups terug te brengen, maar dat sterilisatie wel zou werken. Dit zijn echter al relatief oude onderzoeken. In hoeverre immunocontraceptie in de Nederlandse situatie zou kunnen werken, zou best eens kunnen worden onderzocht.
Conclusie: dartpijltjes in de wolvenkont lijken nog een heel eind weg, maar in theorie zou het kunnen werken. De vraag is wel hoe makkelijk uitvoerbaar én kostbaar deze aanpak zou zijn.
