Boeren bij het distributiecentrum in Gieten. Foto: Persbureau Drenthe
Bij het distributiecentrum van COOP in Gieten blokkeren tientallen tractoren de ingangen aan de voor- en achterkant. Geen vrachtwagen met supermarktwaren zal in ieder geval vandaag het terrein verlaten, klinkt het. Voorbijgangers in de auto steken hun duim op.
Het voelt wel een beetje dubbel, vertelt een boer uit Vlagtwedde: ,,Wat is nou een goede actie? Want je wilt eigenlijk de burger niet dwarsbomen. En zo’n bedrijf liever ook niet.” Met dat bedrijf bedoelt hij in dit geval de COOP bij Gieten.
De ingang van het distributiecentrum is maandagochtend geblokkeerd. Zowel aan de voor- als achterkant van het terrein kan er geen vrachtwagen meer op of af. Er staan aan de voorkant van het centrum zeker dertig tractoren netjes opgesteld langs de zijkant van de weg. Er zijn veel boeren uit Groningen bij het distributiecentrum in Gieten. De Groningse vlag hangt aan tal van landbouwvoertuigen.
De aanwezige demonstranten houden zich rustig. Ze hebben geen zin in gedoe. De aanwezigen willen vooral een punt maken. ,,Premier Rutte meent dat het logisch is dat er voedsel is”, vertelt Henk Wortelboer uit Jipsingboertange. ,,We zullen zien.”
Het verklaart waarom de boeren er deze maandag voor kiezen om bijvoorbeeld distributiecentra te blokkeren. De toestroom van vers voedsel naar supermarkten zal op die manier komen te stokken. Iets waar het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) in ieder geval voor vreest: lege schappen. Het CBL wil dat boeren de blokkades bij distributiecentra van supermarkten per direct opheffen. De brancheorganisatie van levensmiddelenhandel vraagt de politie om ‘stevig in te grijpen en blokkades op te heffen’.
Hoe lang het beleg in Gieten gaat duren is onduidelijk. Drie dagen klinkt het. Volgens Wortelboer, die overigens niet de aanvoerder is van de groep demonstranten, is het nog onduidelijk. ,,Wat wel duidelijk is: de hele week zullen er acties zijn.”
In Gieten is er in de ochtend welgeteld een politieauto gesignaleerd. Die op z’n dooie gemak even poolshoogte kwam nemen. De demonstranten lokken zelf ook niks uit. Helemaal niet zelfs en dat is ook de afspraak, vertelt Wortelboer.
Een van hen is Normen Vink (26) uit Zuidlaren. Hij werkt bij een melkveebedrijf in Stadskanaal. Hij vindt dat hij hier moet zijn. ,,Het is belangrijk om elkaar te steunen. Voor mijn toekomst en die van anderen.” Vink benadrukt het ook belangrijk te vinden dat de blokkade rustig verloopt. Gedoe met de politie, daar heeft hij geen zin in. ,,Ik ben hier niet met de trekker.” Vink zegt dat mensen moeten begrijpen dat heel veel bedrijven zullen omvallen als boeren worden uitgekocht. ,,Denk ook aan medewerkers van loonbedrijven, mechanisatiebedrijven. Maar ook een slager. Er zijn zo veel bedrijven die er aan gekoppeld zijn.”
Veehouder Wortelboer vertelt dat de maat vol is. ,,Dit kan zo echt niet langer.”
De boer uit Vlagtwedde die naast Wortelboer leunt tegen de achterband van een trekker knikt. Hij wil niet met naam in de krant. Maar als hij wordt gevraagd waarom hij bij de blokkade aanwezig is vertelt hij dat het water de agrariërs niet aan de lippen staat ‘maar tot aan de neus’. De mannen vertellen zich niet begrepen te voelen. Dat ze niet eerlijk worden weggezet. Daarbij wijzen ze ook naar de in hun ogen ‘kwalijke rol van de media’. ,,Die weinig verstand hebben van de agrarische wereld. En er zijn genoeg journalisten die verhalen framen”, zegt Wortelboer.
Hij somt enkele zaken op waarin de boerenstand door enkele media in een kwaad daglicht zouden zijn gezet. ,,De fipronil-affaire. En de oornummer-affaire. Daar zijn we als fraudeurs weggezet, maar daar bleek achteraf niets aan de hand. Daar hoor je dan niets meer over.”
Als hij dan ook nog Mark Rutte hoort spreken over verzuring van de grond, trekt Wortelboer het niet meer, vertelt hij. ,,Bij hem in de tuin misschien. Maar bij ons op het land is de PH-waarde heel goed op orde. Bij alle boeren durf ik wel te zeggen.”
Volgens de boer uit Jipsingboertange is het wegzetten van de boeren twintig jaar geleden ingezet. Door linkse politieke partijen als Groenlinks en Partij voor de Dieren, zegt hij. ,,Als een kind op school vanaf klas 1 jarenlang wordt gepest, slaat het gepeste kind in klas 6 ineens hard en misschien wel onverwacht van zich af. Dat is wat er nu gebeurt.” Wortelboer zegt niets met agressie en geweld te hebben, maar snapt soms wel dat zaken escaleren.
Afgelopen weekend hebben Wortelboer en zijn collega’s een uitnodiging gekregen om met de burgemeesterskring van Groningen om tafel te gaan. Komende woensdag in Zuidhorn, vertelt hij. Over de inzet is hij klip en klaar: ,,De stikstofplannen moeten volledig van tafel. En dan kunnen we om tafel en goed in gesprek gaan.”