De turbulente jaren 80 herleven in het AFAS Theater in Leusden met ‘Doe Maar: de Musical’. Via de liedjes van de populaire nederpopband wordt de tijd teruggehaald van demonstraties tegen de bom, fluorescerende zweetbandjes en overdreven schoudervullingen.
Wie de zaal van het theater binnenloopt waant zich meteen in de eighties. Het bekende logo van Doe Maar in felle fluorescerende roze-groene letters domineert het toneelbeeld bij aanvang van de musical. Ook het vinyl waarop we indertijd massaal Doe Maar luisterden is alom aanwezig. Voor op het podium bevindt zich een oude pick-up, en het podium bestaat uit twee grote draaischijven in de vorm van een elpee.
,,Het jarentachtiggevoel is wel de kern van de voorstelling”, zegt regisseur Carline Brouwer. ,,Het was een kleurrijke tijd, een tijd waarin we ons afzetten tegen de decennia daarvóór.”
Brouwer stamt van 1960 – ze was derhalve nét te oud om heel actief deel uit te maken van de Doe Maar-hype. ,,Ik zat toen de groep doorbrak op de Toneelacademie in Maastricht. Ook daar gingen we helemaal mee in dat rebelse gevoel en de enorme energie van die tijd. We wilden ons afzetten tegen de gevestigde orde en ons eigen pad en eigen toekomst kiezen.”
De Doe Maar-gekte bevond zich in 1982 op een hoogtepunt. Hier te zien tijdens een concert in het Vondelpark in Amsterdam. Foto: Jan Bogaerts
Tijdeloze teksten
Brouwer merkte bij de voorbereidingen voor de musical hoe tijdloos de nummers van Doe Maar eigenlijk zijn. ,,Teksten als Smoorverliefd of Sinds 1 dag of 2 beschrijven heel universele gevoelens. Maar ook protestsongs als De bom of Doe maar alsof je neus bloedt zouden in 2025 met gemak elke dag op de radio gedraaid kunnen worden. We worstelen weer met onderwerpen en gevoelens die toen ook speelden. Mensen gaan wéér massaal de straat op om hun onvrede te tonen.”
De voorstelling volgt drie gezinnen aan de vooravond van het grote ban-de-bomprotest dat in oktober 1983 plaatsvond in Den Haag – met 550.000 deelnemers nog steeds bekend als de grootste demonstratie ooit in Nederland.
Hoofdrolspeler Daniël Boissevain was 16, 17 jaar oud toen Doe Maar doorbrak. ,,Ik was een schoffie dat altijd op straat rondhing”, lacht hij. ,,Ik had een hanenkam, een hondenriem om mijn nek en een veiligheidsspeld in mijn oor. Ik luisterde Sex Pistols en Graham Parker – ik vond Doe Maar in die tijd eigenlijk veel te mainstream.”
Jaloers
Achteraf was Boissevain misschien gewoon jaloers, voegt hij daaraan toe: ,,Alle meisjes die ik leuk vond vielen in katzwijm zodra Hennie en Ernst het podium opkwamen. Ik dacht vooral: doe eens normaal allemaal, wat staan jullie nou hysterisch te gillen met je fluorescerende zweetbandjes om?”
Bandleden Ernst Jansz en Jan Hendriks zijn nauw betrokken bij de nieuwe opvoering van de musical. Zij begeleidden de audities voor de bandleden om ervoor te zorgen dat de kenmerkende Doe Maar-sound – een mix van pop, reggae, ska en punk – zo authentiek mogelijk klinkt.
De mannen – allebei inmiddels dik in de 70 – zijn geen grote praters en doen geen interviews. Tijdens een fotomoment wil Hendriks alleen het belangrijkste advies kwijt dat hij gaf aan de muzikanten: ,,Zorg dat je vooral plezier hebt bij het spelen.”
Daniël Boissevain en Brigitte Heitzer spelen de hoofdrollen in de musical over Doe Maar. Foto: Medialane
Durf stappen te maken
De opzet van de musical is grootser dan 18 jaar geleden, toen Doe Maar te zien was als reizende productie. De cast bestond toen uit zeven mensen, nu is het tableau uitgebreid met een ensemble van acht mensen. ,,Het voelt opeens veel voller op het podium tijdens de scènes in een café of tijdens een protest”, legt regisseur Carline Brouwer uit.
Ook nieuw is de led-wand op het achtertoneel, waarop gedurende de voorstelling kenmerkende beelden uit de jaren 80 worden geprojecteerd.
Brouwer vindt het leuk dat binnen de cast de jonge en oudere acteurs veel gesprekken voeren over de verschillen tussen hun generaties. ,,De conclusie van de voorstelling is ook dat ieder mens soms moet durven los te komen van zijn vaste patronen”, legt ze uit. ,,Ook als je verder in het leven bent kan het geen kwaad om eens te luisteren naar wat de twintigers te melden hebben.”
Die conclusie herkent Boissevain, vader van twee twintigers. ,,Ik vind het heel goed dat de jonge generatie vrijer over gevoelens praat dan wij vroeger”, stelt hij. ,,Maar soms wordt er voor mijn gevoel ook wel té veel gepraat. Ik snap het wel, in deze tijd van sociale media ligt elke handeling onder een vergrootglas en wordt elke misstap breed uitgemeten. Maar soms denk ik: iets meer actie ondernemen kan ook geen kwaad. Dóe maar!”
Doe Maar: de Musical is tot en met 31 december te zien in het AFAS Theater in Leusden. Zie ook: doemaardemusical.nl.
Geen godslasterlijke woorden
De nieuwe tekst van de musical bevat overigens geen ,,godslasterlijke woorden” meer. De eigenaars van het AFAS Theater, die een christelijke achtergrond hebben, ,,vinden het fijner” als dat soort woorden niet in de producties in hun theater te horen zijn. Een woordvoerder van MediaLane laat weten dat het besluit om één woord uit het script te verwijderen ,,in goed gezamenlijk overleg” is gegaan. Eerder gebeurde dit ook al bij de musical Onze Jordaan van Diederik Ebbinge, waar twee godslasterlijke woorden in de tekst waren verwijderd.
