Wouter Monden: ,,Niemand denkt: laat ik maar lachen, want hij doet zo zijn best." Foto: Christa Romp
Een zaal vol dronken studenten, toeschouwers die terugpraten, publiek dat alleen oog heeft voor de bitterballen. Wekelijks spreekt comedian Wouter Monden (44) in zijn ‘Elektra Podcast’ met vakgenoten over shows die ze veel liever waren vergeten. Theaterpreviews zijn ook berucht. Monden geeft er zelf een, op 21 september in Veendam.
Hilarisch, maar ook tragisch. Jarenlang kromp Wouter Monden (5 september 1980) een beetje ineen als hij ‘Hoogeveen’ op de plaatsnaamborden zag staan. Te pijnlijk. Steeds weer zag hij zichzelf in dat zaaltje met 150 politieagenten, geboekt als lollig bedoelde afsluiter van een teambuildingsdag. „Maar ze hadden er al eindeloze lezingen en sessies op zitten. Het gratis bier stroomde uit de tap en het stamppotbuffet was net geopend. Kortom: ik kreeg niets voor elkaar. Ze waren totáál ongeïnteresseerd.”
Gelukkig leerde hij Hoogeveen inmiddels ook op een andere manier kennen. In De Tamboer speelde Monden de pannen van het dak. „Het lag dus niet aan de plaats zelf, maar hooguit aan die agenten. En ja, óók aan mezelf. Vanaf het eerste moment stonden alle seinen op rood. Ik had er nooit ‘ja’ tegen moeten zeggen.”
Dé comedyhel van Nederland
Het is typisch zo’n verhaal uit de Elektra Podcast, waarin Wouter Monden al bijna 5 jaar wekelijks vakgenoten anekdotes ontlokt over hun slechtste shows. Vernoemd naar ‘de comedyhel van Nederland’: jongerencentrum Elektra in Sliedrecht. „Veel stand-uppers en cabaretiers die je nu van de tv of uit het theater kent, zijn daar ooit begonnen. Want niemand was in een keer heel groot of heel succesvol, een paar uitzonderingen daargelaten.”
Monden verwijst naar acteur Jim Carrey, die na jaren in de marge doorbrak met een hoofdrol in de speelfilm Ace Ventura: Pet Detective (1994). „Over hem is een beroemde uitspraak: it took Jim Carrey 15 years to be an overnight success. In Nederland geldt dat voor iemand als Kasper van der Laan. Voor veel mensen was hij er opeens. Maar ik heb Kasper in 2010 gezien bij zijn allereerste show. Hij heeft ook nog gespeeld op een open mic die ik organiseerde.”
Zelf kan Monden sinds een jaar of 10 leven van zijn werk als comedian. „Aanvankelijk met een heel bescheiden inkomen. Niet dat ik nu rijk ben, maar ik tour wel op een fatsoenlijke schaal met een avondvullende voorstelling langs mooie theaters. Ik presenteer veel, ik speel veel. Ook regelmatig in het Noorden, want daar heb je een paar heel leuke avonden van Comedytunes. Simplon in Groningen, Neushoorn in Leeuwarden. Ik maak de podcast, heb jarenlang dingen gedaan voor Q-Music en schrijf een wekelijkse column voor Kink. Daarnaast doe ik al 10 jaar de publieksopwarming bij Zondag met Lubach en De Avondshow.”
‘Ik ken nu de trucjes’
Met zo’n koffer vol ervaring gaat het nog zelden mis op het podium. „Ik ken nu de trucjes om een stugge zaal tóch mijn kant op te draaien.” En als het desondanks stil blijft? „Een lach is heel erg eerlijk”, zegt Monden. „Niemand denkt: laat ik maar lachen, want hij doet zo zijn best. Bij een applaus is dat anders, weet ik uit de tijd dat ik nog in een bandje speelde. Zork, Nederlandstalige pretpunk, met titels als Bitterballen en Ik ben Thijs en ik hou van bier – een sterk autobiografisch nummer van de bassist. Applaus na een liedje is een pavlovreactie. Als het stil is, gaan mensen klappen. Daarna kletsen ze gewoon weer door.”
Comedian Wouter Monden: ,,Applaus na een liedje is een pavlovreactie." Foto: Jaap Reedijk
Een goed podium, goed licht, goed geluid: het zijn basisvoorwaarden voor een geslaagd comedy-optreden. „Zittend publiek, geen open bar, deuren dicht”, gaat Monden verder. „En het helpt als er geen 4 meter ruimte zit tussen het podium en de eerste stoelen. Want probeer dan nog maar eens sfeer te creëren.”
Vier bezoekers in Leeuwarden
Vooral beginnende cabaretiers doen hun werk geregeld onder beroerde omstandigheden. Ooit stond Monden voor welgeteld vier betalende bezoekers in een bovenzaaltje in Leeuwarden. „Maar dat werd juist een supertoffe avond. ‘Ik ben er, jullie zijn er: laten we gaan spelen!’ Door het gevoel dat we samen iets bijzonders beleefden, ontstond er een soort verbond.”
Tijdens het festival MadNes speelde hij op het strand van Ameland. „Het was rumoerig, er stonden lange rijen voor de eetkraam en tijdens de show begon het te regenen. Toen zijn we met z’n allen naar een tentje verhuisd. Er was amper plek – er konden vier van die bierbanken in – en dan de regen op dat zeil... Juist daardoor werd het zo’n gekke, knusse setting.”
Daarom maakt hij zich weinig zorgen als hij op 21 september naar Veendam rijdt voor een theaterpreview in de gratis toegankelijke foyer van vanBeresteyn. „Op een zaterdagmiddag bij daglicht, dat is om alle genoemde redenen niet ideaal. Aan de andere kant: vorig seizoen deed ik een preview in Emmen en daar zaten later bijna 300 man in de zaal.”
‘Dan komt de ultraloper in mij boven’
En laatst nog, toen hij bij zo’n preview de foyer in keek en alleen maar grijze bollen zag. „Een publiek waarvan zelfs Omroep MAX zou zeggen: nou, dát is een oude zaal. Op zulke momenten komt de ultraloper in mij boven. Als je geregeld marathons loopt, en alle afstanden daarboven, dan ken je momenten waarop je denkt: waarom dóé ik dit in vredesnaam? Tegelijkertijd weet je dat opgeven geen optie is: bedenk maar wat je anders moet doen om de finish te halen.”
Wat altijd helpt, is de gedachte aan zijn oude werk als contentmanager bij een grote internetprovider. „Dinsdagochtend 9 uur, vergaderen met mensen van marketing en sales. Kijk, dan is zo’n zaal vol bejaarden toch ineens een stuk aantrekkelijker. Comedy is een prachtig vak. Gewoon niet zeuren, lekker spelen.”
Wouter Monden is op tournee met zijn voorstelling Stormbrein: 26/10 DNK, Assen; 9/11 BOOG, Bolsward; 23/11 vanBeresteyn, Veendam; 18/1 Harmonie, Leeuwarden; 25/4 Winsinghhof, Roden. Overige data: woutermonden.nl/speellijst.
Op zaterdag 21 september geeft Wouter Monden een gratis toegankelijk voorproefje in de foyer van theater vanBeresteyn, Veendam. Tussen 14.00 en 18.00 uur zijn er ook previews van zanger Jan Henk de Groot, zangeres Denise Jannah, comedian Martijn Crins, illusionist Nigel Otermans, Sneeuwwitje de Musical (8+) en het jubileumstuk Haalfmaal of de macht van domhaid van theatergroep Waark.
Het slechtste optreden van Bert Visscher
De Elektra Podcast (elektrapodcast.nl) nadert de 300 afleveringen. De afgelopen 5 jaar wisselden beginnende en gearriveerde comedians elkaar af, onder wie Harrie Jekkers, Theo Maassen en Youp van ’t Hek. Groninger Bert Visscher haalde herinneringen op aan een voorstelling in Zevenaar:
,,Ik zou van achteruit de zaal opkomen als musketier, met een grote opplaksnor, een hoed en een stokpaard tussen mijn benen. Maar er was geen deurtje of niks. Toen zag ik helemaal achterin, boven de techniek, een luik in het plafond. Dus ik dacht: dan gaan we via het dak. Maar het sneeuwde, het regende... De paardenkop van papier-maché flikkerde al half uit elkaar. Ondertussen moest ik me telkens verstoppen, want er kwamen nog mensen vanaf de parkeerplaats naar binnen.”
De afspraak was dat Visscher het luik zou openen zodra hij vanuit de zaal de intromuziek hoorde. ,,Het duurde en het duurde, en ik was kóúd. Maar eindelijk was het zover. Ik trek aan het luik, maar geen enkele beweging. Toen bleek dat het alleen van binnenuit kon worden geopend. Ik bonzen en roepen, maar vanwege die muziek hoorde niemand mij. Uiteindelijk kwam de jongen van de techniek als een idioot om het gebouw heen rennen, de noodtrap op en af. Hij rende weer naar binnen en het luik ging alsnog open. Totaal blauw en vernikkeld, zeik- en zeiknat kwam ik die zaal in. En het publiek had geen idee, natuurlijk. Dat zat lekker warm in het theater, armen over elkaar.”
