Presentator Frits Sissing blikt terug op veertig jaar 'Tussen kunst en kitsch', tv, musicals en Vindicat. 'Ik ben geboren aan de Grote Markt, welke Groninger kan dat nou zeggen?'

De Musical Sing-a-long, het Musical Awards Gala? Altijd met Frits Sissing. Tussen kunst en kitsch? Al bijna tien jaar met Frits Sissing. Maestro? Frits Sissing. Als het kunst- en cultuurprogramma’s bij AVROTROS betreft, liefst op een laagdrempelige manier, dan is de in Groningen geboren Frits Sissing (61) als presentator niet te omzeilen.

Hoe hij dan kijkt naar de bezuinigingsplannen van het kabinet voor kunst en cultuur en de publieke omroep? ,,We zijn niet activistisch, en gelukkig is er even uitstel. Ik ben – wij zijn – bij onze programma’s een voorstander van cultuur, omdat het je leven verrijkt. Als je vaak iets cultureels doet, ga je anders naar dingen kijken.’’

,,Misschien kun je alle ellende in de wereld even vergeten. Dus ik vind dat het een wezenlijk onderdeel zou moeten zijn van onze maatschappij. En hoe laagdrempeliger we het kunnen maken, zodat veel mensen ernaartoe kunnen gaan, hoe beter. Ik begrijp niet helemaal waarom je dat niet zou willen stimuleren.”

Ondanks alle (politieke) winden die de afgelopen decennia in Hilversum en Nederland hebben gewaaid, blijft Tussen kunst en kitsch fier overeind staan. Veertig jaar bestaat het al, en dat is van maar weinig programma’s te zeggen. ,,Het NOS Journaal misschien, of Studio Sport. We hadden gisteravond weer een uitzending”, vertelt Sissing op de maandag van het interview. ,,Ruim 1,2 miljoen kijkers. Daar komen dan nog 150.000 uitgestelde kijkers bij. Het blijft succesvol.”

,,Ja, we halen zeker de 50 jaar. Tot mijn opluchting las ik onlangs ergens in de krant dat de erfenissen van de babyboomers eraan komen. En dat betekent dat een heel nieuwe groep ineens allemaal spullen krijgt waarvan ze denken: ‘waar kwam dit nou ook alweer vandaan, wat moet ik hiermee?’ Die komen allemaal bij ons langs. Dus daar maak ik me geen zorgen om, gelukkig. Of ik het zelf zo lang zal presenteren, dat weet ik nog niet. Dan heb ik de pensioengerechtigde leeftijd al gehaald, dat moeten we dan maar zien.”

,,Er is nooit aan het format gerommeld. Ik zeg altijd maar: als je het format in drie regels kan uitleggen, dan is het meestal krachtig. Dan begrijpt de kijker wat hij kan verwachten en dat waardeert hij. Vanaf het begin is de kern van het programma: bezoekers komen langs met voorwerpen. Die willen graag horen wat het is en wat de waarde is natuurlijk. Daarvoor hebben we experts aan ons programma verbonden en dat doen we dus al 40 jaar.”

,,Tien jaar is snel gegaan, moet ik zeggen. Het leuke is dat elke opnamedag voor mij weer een verrassing is. Wij produceren niets voor, dat wordt nog wel eens gedacht, maar alles gebeurt ter plekke. Experts weten ook niet wat er binnenkomt. Dat maakt het ook spannend. Er waren dagen waarop ik om half twee nog niks aan mijn tafel had gehad. Terwijl we eigenlijk, als het kan, minimaal vijf items moeten hebben.”

,,Ik zal nooit vergeten dat een mevrouw in Dordrecht een glas had meegenomen. Dat bleek een heel belangrijk Fries glas, gegraveerd met 22 namen van oude Friese adel. Een hensbeker, uit 1599. Die vrouw had het gekregen van een tante, geloof ik. Ze had zelf geen idee wat voor glas het was en het stond volgens mij ook gewoon in een keukenkastje.’’

,,Kitty Laméris was toen de expert van dienst. Zij zag meteen hoe bijzonder het was en heeft het toen getaxeerd op 85.000 euro. Ik vind dat mooi, die mevrouw komt heel bleu en een beetje lacherig binnen. ‘Ik heb het al jaren in de kast staan, ik was even benieuwd of het wat is.’ En dan die reactie: briljant! Flabbergasted was ze. En ga maar na, het is ook zo bijzonder dat het nog bestaat, voor hetzelfde geld was het een keer kapotgevallen. Inmiddels staat het in het Fries Museum. Het leukste is altijd als mensen er zelf nog niets van weten. Of iets voor 10 euro bij de kringloopwinkel hebben gekocht.”

,,Ja, maar ik word er zelf geen expert van. Ik kan nooit al die kennis van veertien experts in mezelf opnemen. Zij studeren erop, lezen boeken, zijn er jarenlang mee bezig. Daarom kunnen ze ook zo snel al zien of iets waardevol of bijzonder is. Ik heb die ambitie niet en ik zou het ook niet allemaal kunnen onthouden. Bovendien moet ik juist de rol spelen van de kijker thuis. De verwondering blijven houden.”

,,Nou kijk, ze hebben ongeveer 10 minuutjes om zich voor te bereiden. Natuurlijk hebben ze naslagwerken, kunnen ze iemand bellen of iets checken op internet. Maar ze zien vrijwel altijd binnen een paar seconden al of een voorwerp interessant kan zijn of niet, voor henzelf aan tafel of later bij mij. Daarvoor zijn het experts. Als het voor henzelf geschikt is, dan vragen ze een cameraploeg. Als het bij mij aan tafel moet komen, dan halen ze er een redacteur bij en mogen ze meteen niets meer zeggen tegen de eigenaars. Voor de verrassing.”

,,Ja, zeker. Ik vind het sowieso elke keer speciaal om naar Groningen te gaan, ik heb nog steeds zeer warme gevoelens. Het is mijn geboortestad en ik heb er ook gestudeerd. Ik kom er niet vaak hoor, moet ik heel eerlijk zeggen. Maar als ik er kom, is het altijd een feestje. En ik vind de stad ook echt leuker, veel internationaler geworden, sinds ik er in de jaren tachtig gestudeerd heb.’’

,,Ik zie het bijvoorbeeld aan het aantal restaurants. Vroeger had je in mijn beleving meer gewone, op studenten gerichte cafés waar je een biefstukje kon eten, bijvoorbeeld Het Pakhuis in de Peperstraat. Tegenwoordig zijn er zoveel restaurants op sterrenniveau. Ik vind de nieuwe Grote Markt ook heel mooi geworden. Iets intiemer.”

,,Dat blijf ik nog steeds uniek vinden. Dat ik gewoon geboren ben met zicht op de Grote Markt. Welke Groninger kan dat zeggen? Naast de Olle Grieze (Martinitoren, red.) geboren worden. Maar het pand staat er niet meer. Na de kleuterschool zijn we naar Haren verhuisd, daar heb ik tot de vierde klas op de Kroonkampschool gezeten, dat zou nu groep zes heten. Daarna verhuisden we naar Baarn. Dichter bij de tv.”

,,Mijn zusje woonde toen weer boven de apotheek. Dus ik heb helemaal niet aan een andere stad gedacht. Ik wilde economie gaan studeren, dat kon in Groningen. Daar lagen onze wortels en de geschiedenis van de familie. En het was een gezellige stad. Ik weet even niet meer wie, maar iemand noemde Groningen ooit het Parijs van het Noorden. En daar ben ik het helemaal mee eens.”

,,Dat is natuurlijk wel een vooroordeel dat al sinds Vindicat bestaat gevoed wordt. Tuurlijk, er zijn wilde avonden, maar dat is niet alleen bij Vindicat. Dat zie je overal waar je jongeren bij elkaar zet die het leven aan het ontdekken zijn. Die op zoek zijn naar relaties, die leren drinken. Het is bij Vindicat alleen zo zichtbaar omdat het natuurlijk op een ongelooflijk mooie plek in de stad zit. Maar het is wel waar, ik heb er niet in de kroonluchters gehangen.”

,,Ik denk dat het wel iets rustiger was, maar je hebt natuurlijk altijd een gekleurd beeld over je eigen tijd. Ik denk dat het misschien nu iets te maken heeft met de algehele ontwikkeling van de samenleving. Jongeren zitten allemaal op Instagram en andere sociale media en weten altijd waar iedereen is. Ze moeten ook overal aan voldoen en de eisen zijn veel hoger. Dat veroorzaakt spanning. De coronatijd heeft er misschien ook nog aan bijgedragen dat het nu vaker fout gaat. Ik kan het natuurlijk niet wetenschappelijk verklaren. Maar ze moeten het wel aanpakken, ze moeten er wat aan doen en blijven doen.”

,,Ik heb er heel mooie herinneringen aan. Ik heb er vrienden voor het leven gemaakt. Ik heb mijn vrouw daar ontmoet. Dus ik kijk met veel plezier op mijn tijd bij Vindicat terug.”

,,Ik heb acht jaar lang in het bedrijfsleven gewerkt in de zoetwaren, maar altijd in creatieve marketing- en salesfuncties. Ik had in Groningen ook al een beetje aan toneel gedaan en toen gingen wij met Red Band/Venco een musical sponsoren van Jos Brink en Frank Sanders. Zo ben ik bij hun amateurmusicalgezelschap Star terechtgekomen en heb ik in een aantal musicals meegespeeld. Het creatieve gevoel kwam weer een beetje boven.”

,,Ik begon te denken: wat wil ik nou? Wat zou ik het leukste vinden? Als kind had ik al iets met tv, ik keek naar Mies Bouwman en Willem Duys. Willem Ruis. Toen dacht ik: nou ja, dan moet ik het ook gaan proberen. Ik was 33 toen, best wel oud om zo’n switch te maken en ook om binnen te komen in de televisiewereld. Gelukkig werkte een vriendinnetje van mijn vrouw, die ook in Groningen had gestudeerd, bij AT5 in Amsterdam. Ik mocht een screentest doen en werd meteen aangenomen. Ik heb zestien zaterdagen het nieuws gepresenteerd in Amsterdam. En toen ben ik ontslagen: ‘We dachten dat je talent had maar we zien te weinig groei’.”

,,Nee, ik had dat rode lampje gezien! Ik wist dat dit was waar ik blij van werd en energie van kreeg. Maar ik begreep ook dat ik eerst de tv-wereld beter moest leren kennen. Ik moest niet zomaar denken dat ik even in de hoofdstad van Nederland op tv kon komen zonder enige ervaring. ‘Niet goed’, daar maakte ik zelf ‘nóg niet goed’ van. Ik ben toen bij AT5 achter de schermen gaan werken, heb drie jaar de productieafdeling geleid. Daar heb ik geleerd wat er allemaal komt kijken bij televisie maken. Ik ben vervolgens op de landelijke tv gekomen via Ad ‘s-Gravesande, oud-hoofdredacteur van AT5. Hij was directeur geworden bij de AVRO en had toen een probleem bij Opsporing verzocht. Zo ben ik daar begonnen, nu zo’n 25 jaar geleden.”

,,Ik heb elf jaar Opsporing verzocht gepresenteerd. Toen op een gegeven moment de Musical Sing-a-long langskwam, heb ik aangegeven dat ik musicals leuk vind en dat het mijn droom was om meer amusementsprogramma’s te maken. Gelukkig hebben ze ja gezegd. Ik vind kunst en cultuur heel leuk en ik vind het ook een taak van de publieke omroep om daar aandacht aan te besteden. De doelgroep van mijn programma’s zijn mensen die nog niet echt geïnteresseerd zijn in kunst, klassieke muziek of musical. Dat je die mensen ermee via tv in aanraking probeert te brengen op een luchtige manier, dat vind ik heel leuk.”

,,Mijn uitdaging is elke keer dat ik moet zorgen dat ik als verbindende schakel de energie bij al die mensen weet los te maken. Dat ze zich op hun gemak voelen. Dat ze het durven te geven. En als dat lukt, heb ik een fijne dag. Want dan zie je in zo’n hele uitzending energie komen en dan sta je niet aan een dood paard te trekken. Die taak, dat is iets waar ik ‘s ochtends graag mijn bed voor uitkom.”

,,In musicals komen zingen, dansen en acteren bij elkaar. Ik denk dat veel mensen onderschatten hoe moeilijk het is om dat alle drie op een hoog niveau te kunnen. Ik houd ook niet van elke musical, maar ik vind het genre heel erg leuk. Ik kom er altijd vrolijk uit.”

,,De musical in Nederland heeft natuurlijk een hoge vlucht genomen sinds Joop van den Ende zich ermee heeft bemoeid, en later Albert Verlinde. Ik denk dat wij zeker meetellen, internationaal gezien. Er zijn veel producties van Nederlandse bodem en we hebben talent. Elke keer als ik in het theater een Op zoek naar-kandidaat zie, zit ik met een grote glimlach en een trots gevoel te kijken. Omdat je ziet dat die mensen toch heel lang blijven waar we ze op jonge leeftijd al presenteerden aan het publiek. Een Noortje Herlaar, een Freek Bartelds, Brigitte Heitzer. Maar ook niet-winnaars. Robbert van den Bergh zie je veel terug, Suzan Seegers. Dat programma heeft wel iets teweeggebracht, daardoor konden die mensen hun talent verder ontwikkelen.”

,,Ja, dat komt eind 2025 weer op tv. Het wordt bewust eens in de twee jaar uitgezonden, anders wordt het sleets. We willen altijd een soort opbouw hebben in de muziek. De eerste twee afleveringen hebben herkenbare nummers, zodat de mensen thuis kunnen beoordelen: hoe doen ze het? Daarna gaan we minder bekende of moeilijkere stukken brengen, om mensen thuis ook eens wat anders voor te schotelen. Ik zit bij de muziekvergaderingen om te beslissen welke nummers we gaan doen. Ik kijk er alweer erg naar uit om daar komend jaar mee bezig te zijn.”

,,Nee, we zijn nog niet inhoudelijk bezig. We hebben de opnamedata en de uitzenddata vastgelegd. Vanaf januari gaan we beginnen met voorbereidingen en opnames.”

,,Nou, ik ben eigenlijk heel blij met het pakket dat ik heb. Kijk, als er nog een heel leuk, laagdrempelig kunst-en-cultuur-gerelateerd programma zou komen, dan zou ik dat graag presenteren. Ik heb weleens gezegd: iets met jonge mensen op weg naar het concertpodium. Of een goed muziekprogramma met het Metropole Orkest. Dat zijn wel dingen waar ik blij van word.”