Zoetsappig, lekker voorspelbaar en een ’warm gevoel’ als bonus. Kerstfilms hebben verslavend effect: ’Ik kijk er soms wel drie per dag’

Volgens deskundigen hoef je je niet schuldig te voelen over het bingen van kerstfilms. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat kerstfilms kunnen helpen om te ontstressen. „Je maakt niet alleen dopamine aan als je naar zo’n film kijkt”, weet klinisch neuropsycholoog Erik Scherder, „maar een combinatie van stofjes waardoor je je goed gaat voelen. Ook door het invoelen in de liefde, waar het in dit soort films vaak om draait, het verplaatsen in de personages en de verwachtingen over wat je te zien gaat krijgen, maak je dopamine aan.”

In die zin kunnen kerstfilms volgens hem zelfs verslavend werken. „Je beloningssystemen worden geactiveerd, het geeft je een goed gevoel en daardoor verlang je als je een film hebt uitgekeken alweer naar de volgende. Je wil terug naar dat goede gevoel. Onze hersenkernen worden zodanig geactiveerd, dat je de avond erna alweer zo’n film opzet.”

Dat de meeste van dit soort Hallmark-films op dezelfde wijze verlopen, is volgens hem prettig voor onze hersenen. „De verwachting wat er gaat gebeuren, dat ze precies de juiste mensen ontmoeten en daar verliefd op worden, die voorspelbaarheid geeft een beloning in ons systeem in de vorm van dopamine die vrijkomt.”

Zelf houdt de hoogleraar ook van kerstfilms. „Ik kon er vroeger enorm van genieten om met de kinderen te kijken. Stuart Little, Home alone;  allemaal feelgood. Kerstfilms zijn vaak hilarisch én romantisch. Als de kleinkinderen wat ouder zijn, ga ik zeker met hen kijken. Ik hou van dingen die een goed gevoel geven.”

De Nederlandse acteur David Elsendoorn (onder meer bekend van Ted Lasso) speelt de rol van de Noorse Henrik in de populaire Hallmark-film My Norwegian holiday, te zien op Videoland. „Het is een eenmalig uitstapje, maar het was wel heel erg leuk om de hoofdrol te spelen. Ik heb mijn best gedaan om het kerstsprookje zo geloofwaardig mogelijk neer te zetten.”

Dat hij een Noors karakter moest spelen in de film, vond hij wel een uitdaging. „Ik heb er hard aan gewerkt om mijn accent goed Noors te laten klinken.”

Hij kreeg veel reacties van fans. „Mensen sturen mij berichten op Instagram dat ze ervan hebben genoten in een periode dat het moeilijk was en ze bijvoorbeeld iemand hebben verloren in hun omgeving, dat ze eindelijk weer eens konden lachen met de familie.”

Lisanne van der Vaart (33) is zo’n fan. Ze geniet volop van dit soort films, en begint vaak al in september met kijken. „Zodra ze op de streamers staan, kijk ik er meerdere per week, soms weleens drie per dag. Het gevoel dat je ervan krijgt, is verslavend. Het is bijna altijd feelgood, lekker voorspelbaar, je weet waar je aan begint, met als bonus een warm gevoel op het einde. Heerlijk ook om je hoofd leeg te maken. Ik puzzel er meestal bij of ik kleur in mijn kerstboek. Mijn vriend is geen fan, die gaat meestal iets anders doen. Maar ik denk dat ik een romantische ziel heb.”

Ze vindt het heerlijk dat de films zo voorspelbaar zijn. „Je hoeft niet de hele tijd op te letten, maar je blijft toch hangen. Fijn om de dag mee af te sluiten.”

Ze ziet het als een lekker snack. „Maar dan gezonder. Ik ben sinds mijn 13de chronisch ziek en lag veel in bed. Als je ziek bent, voel je je ellendig en dan is zo’n kerstfilm het perfecte medicijn om je beter te voelen.”

Mediawetenschapper Dan Hassler-Forest ziet kerstfilms als een soort junkfood van de televisie. „We kijken deze films aan de lopende band, niet omdat ze ze zo uitblinken op het gebied van techniek of script, maar omdat ze ons brein rustig maken en we er door de herhaling makkelijk mee kunnen ontspannen.”

Daarnaast is het kijken van deze films volgens hem ritualistisch. „Er verandert veel, maar sommige dingen blijven altijd hetzelfde. Dat kan in een tijd dat er onrust is, veilig voelen, net als het gegeven dat we met kerst altijd met elkaar aan tafel gaan. Het is een manier om de boze buitenwereld buiten te sluiten en jezelf gerust te stellen.”