Actrice Noortje Herlaar: ,,'Voor de meisjes' is een van de meest bijzondere dingen die ik ooit heb gedaan.'' Foto: Mark Uyl
De series ‘Haantjes’, ‘Bennie’ en ‘Het gouden uur’, in de bioscoop de films ‘Kind’ en ‘Wraak’ én de openingsfilm van het Nederlands Film Festival: ‘Voor de meisjes’. Actrice Noortje Herlaar (40) beleeft mogelijk het beste jaar uit haar carrière. En, o ja, ze staat ook nog in het theater.
Zie je dit ook als jouw beste jaar?
„Nu je het zo allemaal opnoemt, is het nogal wat. Voor de meisjes was een van de meest bijzondere dingen die ik ooit heb gedaan. Vanaf het allereerste moment met Mike (Van Diem, de regisseur, red.) was het echt een soort liefde op het eerste gezicht. Hij is een visionair. Ik denk dat hij een van de grootste filmmakers is die ons land ooit heeft gekend. Die man weet alles van film en hoe je een verhaal moet vertellen.”
Voor de meisjes gaat over twee bevriende stellen die met hun tienerdochters een vakantiehuis delen in de Alpen. Beide dochters komen terecht in een heftig ongeluk. De één kan alleen worden gered als de ander wordt opgeofferd. Wat begint als een moreel dilemma, ontaardt in een absurde strijd vol manipulaties en explosieve emoties waarbij de fatsoensgrenzen verder vervagen.
Na de strijd tegen de misdaad als officier van justitie in Wraak en een moeder die een miskraam heeft in Kind kiest Herlaar niet bepaald de meest luchtige onderwerpen uit.
In de film 'Voor de meisjes' komen twee koppels voor een onmogelijk dilemma te staan. V.l.n.r.: Noortje Herlaar, Valentijn Dhaenens, Thekla Reuten en Fedja van Huêt. Foto: Dutch Film Works
Put je bij dat soort onderwerpen veel uit je eigen leven als partner en moeder?
„Ik denk dat ik de complexiteit van het moederschap heel goed ken en alle gevoelens die daarbij komen kijken. Met spelen tap je toch ook uit heel veel andere vaten. En met die heftige rollen is er een soort gekke haat-liefdeverhouding. Het is zo fijn om die grote emoties te spelen. Om volledig uit je vel te mogen schieten. Maar elke film heeft wel één draaidag waar ik lichtelijk tegenop zie, omdat het zo heftig is. Het lastige is dat je jezelf soms ook moet verrassen. Laatst speelde ik met iemand die eerst twintig keer ging opdrukken voordat ’ie een take deed. Die zocht het fysiek op. Ik heb het wel eens met mijn stem opgezocht toen ik op het toneel iedere avond in tranen moest uitbarsten. Daar kan veel emotie in zitten.”
Herlaar met Fedja van Huêt in 'Voor de meisjes'. Foto: Dutch Film Works
Pik je bewust zulke onderwerpen eruit? Wil je graag op die manier uitgedaagd worden?
„Luchtige kost als Net als in de film en Koningshuis de musical vond ik heel grappig en ook heel fijn om te maken. Maar ik kies vooral projecten uit waar ik me veilig bij voel. Bij de makers bedoel ik, niet bij de rol. Bij Mike voelde ik dat direct. Ook bij Jonathan Elbers, die Wraak heeft gemaakt, had ik dat. De rol mag spannend en eng zijn. Als ik me volledig op mijn gemak voel, durf ik tot het uiterste te gaan. Ik was echt in tranen toen ik het script van Voor de meisjes had gelezen. Omdat het zaken zijn waar we volgens mij allemaal mee worstelen. Je vertelt jezelf een soort verhaaltje: waarom ben ik samen met deze partner? Stel dat je kinderen wegvallen, blijf je dan nog bij hem of haar? Dat zijn de rauwe waarheden van het leven.”
Het helpt vast ook dat ervaren acteurs als Thekla Reuten en Fedja van Huêt tegenover je staan.
„Ja, enorm. Ik ben dol op hen en Valentijn (Dhaenens, met wie ze in de film een koppel is, red.). Omdat je met zo’n klein clubje bent, ben je op elkaar aangewezen. Je leert elkaar echt beter kennen. We zaten tweeënhalve maand in Oostenrijk. Ik ga sowieso wat minder goed op grote groepen, dus het was een fijne tijd voor me.”
Herlaar is inmiddels tien jaar samen met haar partner Barry Atsma, ook een bekend acteur. Ze leerden elkaar kennen op de set van Knielen op een bed violen. Met hem heeft ze twee dochters, van 4 en 6.
Hoe verdelen jullie de taken met die enorme hoeveelheid aan rollen? We zien hem de laatste jaren wat minder dan voorheen.
„Ja, precies. Hij staat daarom nu ook wat vaker in de keuken dan ik, haha. Maar hij heeft de afgelopen jaren ook met heel veel plezier de serie Bennie gemaakt. En hij is nu met een nieuw idee bezig. Het fijne is dat dat vooral vanuit huis kan. Dat geeft mij de kans om dit allemaal te doen. Oostenrijk kwam voor mij ook op een heel speciaal moment. Mijn eerste keer alleen lang van huis zonder kinderen. Dat was een bijzondere ervaring.”
Herlaar met haar partner Barry Atsma. Foto: ANP/HH
Wat ontdekte je daar dan?
„Vooral dat ik heel moe was. Dat was gelukkig alleen tijdens de eerste repetitieweek. Je ontdekt hoe je altijd in dienst staat van anderen. Dat ik nu letterlijk mezelf weer kon ervaren. ’s Avonds even helemaal niets, in bed een boek lezen of een serie kijken. Voelen waar je zelf behoefte aan hebt. Heerlijk.”
Is er iemand tegen wie je opkijkt?
„Meryl Streep blijft een geweldig voorbeeld. Ik laat me ook graag inspireren door Kate Winslet. En ik zag laatst nog een filmpje van Hugh Grant en toen dacht ik: hij is vandaag even mijn grote inspiratiebron. Hij sprak mooi over de magie van de camera en dat de mooiste dingen gebeuren wanneer twee acteurs zich laten verrassen in het moment. Ik ervaar dat ook zo. Dat zijn de leukste momenten tussen acteurs. Daarom is Notting Hill ook misschien wel de beste romkom aller tijden.”
Doe je op het toneel niet honderden keren hetzelfde?
„Je wilt geen ingestudeerd toneelstukje op camera, maar dat geldt ook voor toneel. Daar wil je ook mensen laten voelen. Het gaat vanavond zoals het vanavond gaat. Morgen is weer een andere avond. Zo kreeg ik pas na 400 voorstellingen Mary Poppins opeens een black-out. Ik moest iets zingen en vlak voordat ik op kwam, dacht ik: wat zing ik nu eigenlijk? Ik stond met de twee kinderen klaar met wie ik moest spelen en ik wist het gewoon niet meer. Als ik was opgekomen en mijn mond open had gedaan, was het vanzelf gegaan. Ik heb toen geïmproviseerd. Een beetje la la la la gezongen, haha.”
Herlaar in 2010, toen ze doorbrak met haar rol als Mary Poppins in de gelijknamige musical. Foto: ANP
Is dat jouw horrorverhaal on stage?
„Een van mijn grootste blunders, ja. Maar ik ben ook wel eens te laat opgekomen. Verschrikkelijk. Had ik letterlijk m’n vlucht gemist in de voorstelling. Mijn nachtmerries gaan vaak ook over toneel. Al is dat nu wel alweer een tijdje geleden. Ik droomde vaak dat ik het toneel niet kan vinden en op moet. Dat is meer een angstdroom. Ik moet misschien ook wat beter op tijd komen, maar ik hou wel van die stress en adrenaline vooraf!”
Je bent dit jaar 40 geworden. Hoe bevalt dat en wat voor effect heeft dat op jouw rol in de filmwereld?
„Ik had toch al gezien op het scherm dat ik ouder word, dus ik schrok niet zo van het getal. Ik ben er heel oké mee. Er is in dit vak nog altijd eerder leeftijdsdiscriminatie bij vrouwen dan bij mannen. Een paar jaar geleden was er even een periode dat ik geen werk had. Ik dacht toen ook even: is dit dat gat waar je dan in terechtkomt?
Ik ben echt spekkoper dat ik dit allemaal mag doen. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op beeld. Het ideaal van ’de male gaze’ waar vrouwen aan moeten voldoen. Er zit beweging in. Net zoals na MeToo met al die intimiteitscoördinatoren. Dat is ook veel beter geworden. Ik krijg meer ruimte om me even voor te bereiden en je wordt beter door die naaktscènes geloodst. Zo ligt er een ochtendjas klaar zodat je niet in je blootje over de set hoeft op zoek naar een T-shirt. Dat soort dingen zijn heel fijn.”
