De duistere kanten van het moederschap in ‘Die My Love’: ‘Geweldig als Jennifer Lawrence dat raam likt’ | ★★★★☆

Dat haar nieuwe film uitsluitend over postnatale depressie zou gaan, is volgens Lynne Ramsay ‘bullshit’, laat de Schotse regisseur enkele dagen na de première op het filmfestival van Cannes weten. Die My Love krijgt in mei gemengde reacties op het prestigieuze Franse filmfestival, recensies gaan vaak over de postnatale depressie en psychose van de hoofdpersoon.

Ramsay zuigt de kijker via subjectieve cameravoering én het fenomenale acteerwerk van actrice Jennifer Lawrence de benauwende belevingswereld van jonge moeder Grace binnen. Zij is schrijfster en samen met haar geliefde Jackson (Robert Pattinson), een muzikant, verhuist ze naar een afgelegen én afgeleefde woning die hij erft in de buurt van zijn familie in Montana.

Grace wordt er al snel zwanger, maar het moederschap is duidelijk een deceptie. Jackson is steeds vaker voor werk afwezig, van de dierlijke seks die het stel aan het begin van de film nog had, komt het niet langer en ook van Grace’ werkambities komt weinig terecht. Uit frustratie zien we haar letterlijk tot bloedens toe met haar nagels het behang van de muren krabben of zichzelf door een glazen ruit werpen. Jackson lijkt zich geen raad te weten met haar gedrag.

Als Ramsay afgelopen oktober een groepje journalisten te woord staat via Zoom, excuseert ze zich af en toe, zoals wanneer ze Pattinson per ongeluk beschrijft als Amerikaans – hij is Brits. Ze worstelt met de nasleep van covid. Toch lijkt ze graag te willen praten over haar film. Waarom wilde ze eigenlijk niet dat haar film werd geassocieerd met postnatale depressie?

„De film is gebaseerd op het boek van Ariana Harwicz en postnatale depressie is een van de aspecten van wat de hoofdpersoon overkomt, maar het gaat evenzeer over hoe geïsoleerd ze is, het uiteenvallen van een huwelijk, het moederschap en hoe dat je seks en je seksualiteit verandert. Ik vond het dus een te gemakkelijk antwoord. Voor mijn gevoel is Grace minder tweedimensionaal, wie weet heeft ze al eerder in een dergelijke spiraal gezeten.”

Het is niet de eerste keer dat Ramsay meer duistere kanten van het moederschap belicht. In We Need To Talk About Kevin (2011) is de hoofdpersoon een door de maatschappij uitgespuugde moeder; haar kind is een massamoordenaar. Via flashbacks leert de kijker in de film vervolgens dat moeder en zoon al jaren voor zijn grootse gruweldaad in een extreem vijandige spiraal zitten en dat het moederschap duidelijk niet is wat zij zich had voorgesteld. Bij Grace lijkt de band met haar kind wél goed te zitten. Daar voelt niet haar kind monsterlijk, maar eerder het huiselijke, claustrofobische leven waarin ze belandt na zijn geboorte.

De benauwende kanten van moederschap als een soort horrorervaring presenteren, gebeurt de afgelopen jaren vaker in films, zoals in Nightbitch (2024) of If I’d Had legs I’d Kick You (2025). Het personage van Grace voelde voor Ramsay „vrij modern”, vertelt ze. „Soms weet je niet wat er echt is in haar hoofd en wat niet. En het is die plek die haar tot waanzin drijft. Maar ze is sowieso een beetje een wild dier; ze schaamt zich niet voor wie ze is. Ze is brutaal en fel en vraagt niet om medelijden. Ze zegt dingen die totaal ongepast zijn – ik probeerde dat een beetje grappig te maken – waar vaak een waarheid in zit.”

Het was Jennifer Lawrence die Ramsay vroeg of ze het boek van Harwicz wilde verfilmen met haarzelf in de hoofdrol. (Het boek was de actrice getipt door Martin Scorsese). Ramsay lijkt inderdaad een logische keuze: ze wist de kijker eerder met succes mee te nemen in de gespleten geest van personages die niet om medelijden of naar sympathie hengelen. In Cannes won ze in 2017 de prijs voor beste scenario voor You Were Never Really Here, dat de kijker verplaatst in de subjectieve wereld van een contractwreker met PTSS, gespeeld door Joaquin Phoenix.

De frustratie (en aandoening) van Lawrence’ personage maakt haar behoorlijk egocentrisch, er zijn momenten dat haar kind gevaar dreigt te lopen door haar gedrag of geruzie met Jackson.

Hoe zorgde Ramsay ervoor dat de kijker niet zou afhaken? Als er kinderen in het spel zijn, is dat risico groot. „Door zo veel mogelijk in haar hoofd te zijn, zowel bij wat echt is en wat niet echt is. Maar ook door haar zo complex mogelijk te maken; soms haat je haar, soms zegt ze iets heel eerlijks. Ze houdt wel echt van haar kind, maar er zijn zaken die je inderdaad op verschillende manieren kunt lezen. De kijker zal waarschijnlijk niet honderd procent van de tijd aan haar kant staan. Maar dat is hoe ik altijd werk.”

Ook via de soundtrack van de film wilde Ramsay haar personages gelaagd maken. Ze werkte nauw samen met gitarist George Vjestica van de Bad Seeds en wilde dat de kijker via hun muziekvoorkeur ook een beeld kreeg van het stel voor ze verhuisden. „Ik had het gevoel dat ze in een klein appartement ergens in New York moeten hebben gewoond, dat hij in een band zat, maar niet zo succesvol, én dat zij wat dingen had geschreven, misschien net iets succesvoller. Net als veel jonge stellen hadden ze waarschijnlijk niet zoveel geld. Dan erven ze een huis en denken ze dat het geweldig zal worden, maar begint alles mis te gaan.”

Of de kijker dat allemaal meekrijgt uit Ramsays soms impressionistische beeldenstroom is de vraag. Omdat Grace’ perspectief op het leven van het koppel prevaleert, wordt Pattinsons personage en zijn vluchtgedrag bijvoorbeeld minder uitgediept. Waardoor sommige van zijn soms bizar aandoende reacties vragen oproepen, zoals ongevraagd een hond kopen die met zijn geblaf Grace nog verder uitput. Terwijl hij wel interessant is: hij worstelt immers met iets waar de hoofdpersoon van We Need To Talk About Kevin ook mee zat: wat kun je doen als een naaste overduidelijk mentale problemen heeft, maar dat zelf niet inziet?

Maar Lawrence maakt als Grace veel goed. Ze speelde zonder terughoudendheid, vertelt Ramsay. „We hadden veel gepraat vooraf, maar op set liet ik de acteurs vrij. Zo is er een scène waarin Grace zich verveelt in de keuken, de baby slaapt. Ik vroeg haar naar het raam te lopen, dat heeft later nog een rol in de film, dat deed ze en ze likte het. Het is geweldig als acteurs zich zo vrij voelen met hun personages.”

© NRC