Donkey Kong Bananza is misschien wel de beste game van het jaar | ★★★★★

Inmiddels is Mario het gezicht van Nintendo, maar vroeger was dat niet zo. Het was juist Donkey Kong, een grote boze aap gebaseerd op de iconische film King Kong, die op de zijkanten van arcadekasten prijkte. Toen was het nog de schurk, van wie je een ontvoerde prinses bovenop een gebouw moest redden.

In latere jaren kreeg Donkey Kong een wat vriendelijker gezicht. De aap kreeg een spellenreeks vergelijkbaar met de Mario-platformgames op de Super Nintendo, gevolgd door een groots 3D-avontuur op de Nintendo 64. Daarna raakte de aap echter in het slop. Recente Donkey Kong-titels werden gemaakt door een externe partij die door een concurrent werd opgekocht. Later verschenen wel wat nieuwe games met de aap, maar dat waren voor Nintendo zijprojectjes. De tijd dat Donkey Kong centraal stond, was voorbij.

Daar komt verandering in met het nieuwe Donkey Kong Bananza. Het team verantwoordelijk voor Super Mario Odyssey, volgens recensenten de op één na beste game voor de Nintendo Switch, kreeg de opdracht een Donkey Kong-game te bouwen voor de nieuwe console Switch 2. Een nieuwe game die probeert de wereld en de personages uit de klassieke reeks opnieuw uit te vinden.

Donkey Kong is in Bananza een simpele ziel. De aap wil niets liever dan bananen eten – en het liefst de mineraalrijke kristalbananen die diep in de aardkorst te vinden zijn. Hij reist daarom steeds dieper de aardbodem in, met in iedere planeetlaag een unieke gamewereld om te verkennen. Al snel ontmoet hij bovendien de mysterieuze zangeres Pauline, die probeert te ontsnappen aan een groep schurken die daarna ook Donkey Kong het leven zuur maken.

Het is allemaal een smoes om je in leuke uitdagingen te werpen: de kristalbananen die Donkey Kong najaagt zijn altijd aan het einde van unieke uitdagingen te vinden, zoals een lastig springsegment of een baasgevecht. Het leukst zijn de puzzelkamers waarbinnen één spelelement op zijn kop wordt gezet en je de game ineens op heel andere wijze moet spelen.

Bij Mario Odyssey was het Nintendo-team duidelijk gebonden aan bepaalde conventies. Mario hoort zich altijd op een bepaalde manier te gedragen en te bewegen, maar bij de Nintendo-aap zijn die regels verwaterd. Het is immers 26 jaar sinds zijn laatste 3D-game. Hierdoor kon de ontwikkelaar zijn eigen draai geven – en op die manier spelelementen verzinnen die niet gangbaar zijn in een Mario-spel. De handen van de ontwikkelaar zijn niet gebonden, wat zorgt voor een veel betere game.

Bijvoorbeeld: waar Mario netjes van platform naar platform hupst, kan de primaat zich een weg door muren rammen. Dat lijkt een simpel detail, maar Nintendo weet daar als geen ander unieke ideeën omheen te bouwen. Je slaat je door puzzelkamers heen op zoek naar verstopte objecten, of graaft tactische gaten zodat hordes aan vijanden je niet overdonderen. Steeds als je denkt alle mechanieken van het spel te begrijpen, volgt er weer een twist die de game weer fris en uniek maakt. Bananza ademt creativiteit.

Daar staat overigens tegenover dat de game niet héél moeilijk is. Baasgevechten zijn vaak voorbij voordat je er erg in hebt en vooral later in het spel wordt het lastig om dood te gaan. Pas op het eind, als je de gangbare levels hebt gezien, openen er nieuwe systemen om spelers écht uit te dagen. Een perfecte balans: spelers zullen zelden afhaken omdat de game te lastig is, terwijl de meest fanatieke speler op het einde nog genoeg te doen heeft.

Nintendo-fans waren bezorgd bij de onthulling van de nieuwe Switch 2, toen er geen volwaardige nieuwe Mario-game werd aangekondigd. Die zorg blijkt inmiddels ongegrond: Bananza bevindt zich op het kwaliteitsniveau van een nieuwe Mario-game – en schiet daar zelfs af en toe overheen.